Tagged definitions (33)
Showing 21-30 from 33

Το πασπαρτού επιφώνημα των Ελλήνων. Ο τονισμός παίζει σημαντικό ρόλο (βλ. παραδείγματα).

Επιφώνημα επιτυχίας δηλ. «Ζήτω!», «έμπαινε Γιούτσο!» κλπ ή (ειρωνικά) αποτυχίας δηλ. «τώρα κονομήσαμε!», «την κάναμε από κούπες» κλπ.

Προέρχεται από το ιταλικό παιχνίδι λοταρίας tombola (<ιταλ. tombolare = κάνω κωλοτούμπουλες), το οποίο έπαιζαν πλανόδιοι τομπολατζήδες στους μαχαλάδες των πόλεων μέχρι και πριν από καμιά 70αριά χρόνια, κρατώντας ένα τύμπανο που, χτυπώντας το σαν σήτα, ανάδευε τους λαχνούς που χοροπηδούσαν.

Αυτός που του ’πεφτε ο τυχερός λαχνός, φώναζε χαρούμενα «τόμπολα!» και στη συνέχεια γύρευε από τον τομπολατζή το αντίτιμο (π.χ. χρηματικό έπαθλο, ένα μικρό δωράκι, κάτι φαγώσιμο κλπ).

Η έκφραση με την διπλή σημασία της λέγεται και στην Ιταλία, ενώ αντίστοιχα οι Αγγλοσάξονες λένε «Bingo!» (από το ομώνυμο παιχνίδι που παίζουν οι θείτσες) ή «Disco!», δηλ. «Μπράβο!», «Το πέτυχες!», «Διάνα!» κλπ.

Οι τομπολατζήδες, όπως και όλοι οι γυρολόγοι επαγγελματίες του δρόμου (λούστροι, καστανάδες, σημιτζήδες, καλντεριμιτζούδες, «παιχνιδιάτορες» μουσικοί, λαχανάδες, ακονιστές, σαμοβαροφόροι πωλητές τσαγιού ζωσμένοι φλιτζανάκια, ακροβάτες, κομπογιαννίτες, επαίτες με ζητιανόξυλο δίκην μουσικού οργάνου, παπατζήδες, οπωροπώλες με καροτσάκι κλπ) αποτελούσαν ιδιαίτερο σινάφι -και μάλιστα οι Σταμπουλούδες τομπολατζήδες διέθεταν δικές τους χορευτικές φιγούρες στον ζεϊμπέκικο, τον λεγόμενο «τομπολατζήδικο».

Μέχρι και σήμερα, σε διάφορα συνοικιακά ιχθυοπωλεία, ένα μεγάλο κι ακριβό (αλλά απούλητο) ψάρι «βγαίνει στη λοταρία» με πρωτοβουλία του ιχθυοπώλη προς τους παρεπιδημούντες μαγαζάτορες, προκειμένου να μην χαλάσει και ζημιώσει ο Αλφαβητίξ...

Ουσιαστικό:

• ο ψίθυρος, ο ελάχιστος ήχος, η ανεπαίσθητη φωνούλα, μιλιά, λέξη,

• χαρακτηρισμός κατάστασης (παρ. 1): μόκο, δεν ακούγεται ούτε ψίθυρος για το φλέγον θέμα, κάποιοι κάνουν υποχθόνια ησυχία με σκοπιμότητα να αποκρύψουν γεγονότα, κάνουν το γερμανό και σφυρίζουν αδιάφορα για τον καιρό.

  Επιφώνημα (με εννοούμενο το «μη βγάλεις»):

• προσταγή απόλυτης ησυχίας: Τσιμουδιά! - Σσσ!!! Σουτ! Σιωπή! Σκασμός! Ούτε κιχ! Άχνα! (παρ. 2)

• προσταγή τήρησης απόλυτης εχεμύθειας τ. μη διανοηθείς να βγάλεις τσιμουδιά (γιατί κατά τα γνωστά η οικογένεια είναι το πιο σημαντικό πράμα, τα τσιμεντένια παπούτσια δεν είναι όμορφα κ.λπ.).

Ηχομιμητικό του χτυπήματος των δοντιών επιφώνημα που δείχνει α) κρύο, β) μεταφορικώς κρύο σαχλό αστείο τ. σεφερλίτιδα, γ) δέος και φόβο για κάτι τρομακτικό και μακάβριο (κυριολεκτικά ή μεταφορικά ή ειρωνικά).

Επιφώνημα που χρησιμοποιείται σε ποδοσφαιρικό αγώνα όταν ο επιθετικός καταφέρνει και κάνει στον αμυντικό μια τρίπλα κάτω από τα πόδια με υπερβολικά αργό ρυθμό.

Επίσης, χρησιμοποιείται όταν κάνουμε κάτι με τη θέληση μας αλλά το κάνουμε να μοιάζει σαν να έγινε κατά λάθος.

Το πασπαρτού εθνικό επιφώνημα (βλ. ορισμό αυτοκτονημένου) εμφανίζεται με μια ειδικότερη σημασία, ως τροπικό επίρρημα με θετική αξιολόγηση, σε περιπτώσεις του τύπου:

- Ως τις δύο η ώρα το μαγαζί ήτανε ύπνος, δεμπά να έκανε ο ντιτζέι παπάδες. Κανείς δε χόρευε, τρελή ξενέρα η φάση. Ώσπου σκάνε ξαφνικά δυο μωρά σπαθάτα, ανέβηκαν στης μπάρας την πλάτη και κάνανε το μαγαζί όπα.

Το όπα είναι, δηλαδή, μια κατάσταση ξεφαντώματος όπου πρυτανεύει το πατροπαράδοτο ελληνικό kefi. To όπα είθισται να προκύπτει αιφνιδίως και να μεταδίδεται δίκην κύματος, αναδυόμενο μέσα από φάσεις αδράνειας / νωχελικότητας / υποτονικότητας, χωρίς ωστόσο αυτό να είναι απόλυτο:

- Φέτος στον Κιάμο το μαγαζί ήτανε όπα κάθε βράδυ. Ο άνθρωπος είναι περφόρμερ, ξέρει να επικοινωνεί με το κοινό, διαδραστικός κάργα.

Υπεύθυνα για την τροπή από υπνοστεντόν σε όπα είναι, συνήθως, δίποδα εγκλήματα με μίνι φούστες και ψηλοτάκουνα.

Ο ορισμός αφιερούται τῳ φιλτάτῳ Khan.

Νέας κοπής και σχετικά τρέντι επιφώνημα επιδοκιμασίας ή αποδοκιμασίας.

Καρακλασικό επιφώνημα, συνοδευτικό τριών μεγάλων κατηγοριών χοιρονομιών μανουριάσματος:

• Του φασκελώματος. Συνήθως εκφέρεται με το προσδιοριστικό «...μαλάκα, μη στα χρωστάω!» Εναλλακτικά: πάρτα, όρσε!
• Του θριαμβευτικού «στην έφερα!» Συνήθως συνοδεύεται με ένα αυτάρεσκο μμμ!
• Γείωση αναγραφής αντικειμένου, υποκειμένου ή ιδέας στ' αρχίδια τινός.

Πατροπαράδοτη ελληναράδικη μέθοδος κυνηγιού γατόσκυλων με κοπριτολιχουδιές μαριναρισμένες σε ένα κουλί εντομοκτόνων, ποντικοφάρμακου και τριμμένων γυαλιών, με πολλές σλανγκικές εφαρμογές.

Εδώ θα δjούμε δύο ακόμα:

• H φόλα παρείσφρησε στο πολιτικό ντισκούρ με το παλιό αντιχουντικό σύνθημα για τον Δ. Ιωαννίδη «φόλα στο σκύλο της ΕΣΑ». Έκτοτε πέρασε από πολλά κύματα και αυτονομήθηκε ως μπινελίκι με αποδέκτη πάντα κάποιο σκύλο.
• Πιο σλανγκικά και λιγότερο ξύλινα, εκσφενδονίζεται και σκέτο ως επιφώνημα κακεντρέχειας ή κατάρας - π.χ. φόλα, πούστη!

Σ.ς. οι εξ ίσου φιλόζωοι με εμάς κινέζοι επίσης προσάπτουν σκυλίσιες ιδιότητες σε πολιτικούς αντιπάλους.

Πάσα από δουπού: malakia.

Διασαφηνίζοντας και συμπληρώνοντας τον δωρικό ορισμό του kemper αλλά και τους σχετικούς των elias-jelay και johnblack εδώ:

Πιασάρικο προτρεπτικό - επιφωνηματικό που ● κάνει λαμπρή καριέρα σε στίχους καψουροτράγουδων αφού επιτείνει την έκφραση του παράφορου νταλκά που προκαλεί το αντικείμενο του πόθου, επιζητώντας μαζοχιστικά μια ψυχικά ηδονική ..οδύνη,

● σαν παραγγελιά στον επί το έργο βιρτουόζο παντός είδους, τον καλεί να στείλει με την τέχνη του κάθε μερακλωμένο στο επέκεινα, συνήθως μέσω της διονυσιακής οδού,

● πάνω στη δημιουργία ή την πρόβα σαν καλλιτεχνική παρακίνηση στον οργανοπαίκτη, τον τραγουδιστή ή και τον ηθοποιό τον καλεί να προσθέσει φίλινγκ, πάθος, ψυχή, «αίμα», ή και δράμα στο παίξιμο ή την ερμηνεία του,

● υπό μια έννοια, στο πιο ενθουσιώδες, είναι σχεδόν ταυτόσημο του «παίζε μπάλα» σε συνδυασμό με σπέκια,

● σαν τίτλος άρθρων εκφράζει μια ανδροπρεπή ..κλαψομουνίαση για ευγενείς πόθους που δεν επιτεύχθηκαν εξαιτίας της πουτάνας τύχης, της κακούργας κενωνίας, της άπιστης στρογγυλής θεάς, της ανικανότητας ή αστοχίας εκείνου που πάνω του είχαν στηρίξει όλοι τις ελπίδες τους,

● σαν ντοπάρισμα στον κολλητό, τον συμπαίκτη, τον συναγωνιστή τον καλεί σε υπερπροσπάθεια για ξεπέρασμα προβλημάτων, του εαυτού και των ψυχικών ή σωματικών του δυνάμεων όταν αυτός τα ‘χει δώσει σχεδόν όλα. Αν ταυτόχρονα αυτό προκαλεί ..πόνο στον αντίπαλο· ακόμη καλύτερα,

● και πέραν της προστακτικής ενίοτε σημαίνει και «βγάζω γούστα», ξεχαρμανιάζω,

● λέγεται σαφώς συχνότερα σκωπτικά (τελευταία, πολιτικολογώντας, η έμφαση πέφτει στη μαζοχιστική πλευρά της έκφρασης) παρά κυριολεκτικά ενώ γραπτώς, επιπλέον, συχνά στοχεύει στον εντυπωσιασμό συνήθως οπαδών.

Εξαιρετικά πετυχημένο το «δώσε Bono» του Khan.