Παλιά έκφραση, που δηλώνει τον παρατρεχάμενο, τον υποτακτικό, τον παλαμάκια, που υποστηρίζεται από τον πάτρονά του.

Αγνώστου ετύμου.

- Μην κοιτάς που κουνιούνται οι Τούρκοι στο Αιγαίο, κωλομπότσια των Αμερικάνων είναι, γι' αυτό τους παίρνει και ξεσπαθώνουνε!
- Ναι, ενώ εμείς έχουμε τους Ευρωπαίους και ψωνίσαμε απο σβέρκο...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Γουέστερν έκφραση-γιούχα, που λέγεται για κάποιον αχρείο. Δηλαδή, του χρειάζεται/του πρέπει σχοινί και σαπούνι (=κρεμάλα) κατά την εξ ίσου αμερικάνικη ιαχή/διαπόμπευση «πίσσα και πούπουλα».

Ως γνωστόν, στην άγρια Δύση, κρεμούσαν τους ανθρώπους μετά από συνοπτική δίκη (;) και δι' ασήμαντον αφορμήν. Περνούσαν στο λαιμό του καταδίκου τη θηλιά, αφού είχαν λιπάνει το σχοινί ή το λαιμό του με σαπούνι, ώστε να γλιστρήσει εύκολα και να είναι βέβαιον ότι ο ταλαντευόμενος δε θα τη γλίτωνε. Βέβαια, μπορεί και να γινόταν από λόγους ευσπλαχνίας, ώστε να μην ταλαιπωρηθεί ο κατάδικος, όπως άλλωστε έκαναν και εν Αγγλία, όπου επ' αμοιβή φυσικά κάποιος συγγενής παρακαλούσε τον δήμιο να τραβήξει τα πόδια του κρεμασμένου, ώστε να πεθάνει πιο γρήγορα (βλ. έκφραση I'm pulling your leg - pull the other one).

Στην καθ' ημάς Ανατολή, ένας ρομφαιοφόρος ζεϊμπέκης ή τουρκαλβανός έστεκε πλάι στους ανασκολοπισμένους, αφ' ενός για να μην απελευθερώσει κανείς το θύμα, αφ' ετέρου μήπως και του δώσει κανάς συγγενής μπαξίσι, ώστε να πάρει με μια σπαθιά το κεφάλι του παλουκωμένου και σταματήσει το μαρτύριον, αφού ο ανασκολοπισμός γινόταν από ειδικό δήμιο, που τρυπούσε το σώμα χωρίς να θίξει ζωτικά όργανα, προκειμένου να παρατείνεται η αγωνία του θύματος και φυσικά να εκτίθεται σε δημόσια θέα (προς εκφοβισμό) επί μακρότερον. Σημειωτέον, ο απαγχονιζόμενος ή ο ανασκολοπισθείς συχνά, παρέμενε εν ζωή για ώρες ή στην δεύτερη περίπτωση και μέρες. Υπάρχουν σχετικές γκραβούρες.

Να μην συγχέεται με την εγκλέζικια φυλακόβια/στρατιωτική έκφραση soap on a rope, που δηλώνει το κρέμασμα του σαπουνιού στο λαιμό με σχοινάκι στα κοινά λουτρά, προκειμένου να είναι εύκαιρο και να μην χρειαστεί κανείς να σκύψει έτσι και του πέσει χάμω...

Η έκφραση «του σχοινιού και του παλουκιού» ή «σχοινοπαλούκης», προκειμένου για αχρείο άνθρωπο είναι άλλου παπά ευαγγέλιο, αφού είναι μάλλον ναυτικής προελεύσεως.

- Πώς τον έχει καταντήσει έτσι το βάζελο ο Τζίγκερ ρε; Α, στο διάολο με το φραγκοφονιά! Στα ξεκουμπίδια!

- Σχοινί και σαπούνι! Τζίγκερ, πούλο!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Χιουμοριστική έκφραση, που δηλώνει την κατάσταση, στην οποία θα περιέλθει ο αντίπαλος, από το ξύλο που θα φάει. Δηλαδή, θα σε κάνω αχόρταγο = θα ζητάς κι άλλες (και δε θα σου δίνω)...

Συντακτικώς, είναι μάλλον προληπτικό κατηγορούμενο του τρόπου (βλ. «σπουδάζει γιατρός» κ.τ.λ).

Στη παλιά Σμύρνη λέγονταν ανεχόρταγος. Θυμίζει το αμερικάνικο: Wanna fresh one; (Θες κι άλλη;) μετά από μπάτσα.

Συνώνυμα: «Θα σε κάνω ίσα μ' ένα άλογο», «θα σε κάνω καροτσάκι», «θα σε φορτώσω», «θα φας ξύλο με το ζεμπίλι», «θα βάλεις και στα μπατζάκια σου», «θα πληρώσεις τις αμαρτίες σου», «δεν θα προλάβεις να τις μετρήσεις» κ.α. βλ. και λήμμα: θα σε ψεκάσω με φλιτ.

Να μην συγχέεται με γνωστή εταιρία εκκενώσεως βόθρων «ο αχόρταγος», εμπορικό ανταγωνιστή του ομίλου «ο φαταούλας» - «ο εκλεκτικός» - «ο καλοφαγάς» & «τα πέντε φι»(!).

- Τί έγινε ρε, σε βουτήξανε οι γαύροι;
- Άσε φίλε, δεν πρόλαβα να χωθώ στη θύρα και με ψάξανε για κασκόλ! Μόλις είδανε τριφύλλια και τέτοια, με κάνανε αχόρταγο! Μάζεψα και για τα γεράματά μου...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Παραστατική ψευτοαπειλή νταή προς αντίπαλο.

Ήτοι, καλείται ο αντίπαλος να διαλέξει αν θα δαρθεί απλώς (οπότε θα ντυθεί σε γύψινο συνολάκι) ή αν θα πεθάνει (οπότε θα λάβει δώρο μια μαλτέζικη πλάκα για κουβέρτα).

Δηλαδή ο εκστομίζων την απειλή, έχει την επικράτηση στην κωλότσεπη.

- Σ' εμένα το' πες αυτό ρε;
- Ναι ρε! Σ’ εσένα! Γιατί κωλώνω;
- Λέγε ρε τί θες! Γύψο ή μάρμαρο;

(Όλο και κάποιος θα τους χωρίσει)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Μεταφορικώς, το αδύναμο, κοντό, φιλάσθενο και κακοσχηματισμένο άτομο.

Εκ του πτηνού κίχλη, κοινώς τσίχλα, και όχι εκ του ιταλικού cicca (γόμμα, τσιχλόφουσκα). Βλ. τσίκα (τεμάχιο χασίς, τσικαμπούμ, κ.α.).

- Μαλάκα, αυτός εκεί πέρα μας κοιτάει τόσην ώρα και χασκογελάει με το διπλανό του. Θα πά' να τραβήξω ζόρι!

- Πού πας μωρή τσίχλα; Που μου σερνίκωσες ξαφνικά! Θα σε σοπακιάσουνε πάλι και θα σε ντύνουμε γάζες...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Κινηματογραφογενής (ουφ!) έκφραση, που δηλώνει (και δικαιολογεί) αμηχανία, σύγχυση, παραστράτημα, ατόπημα.

Φυσικά προέρχεται, απο το νεορεαλιστικό αριστούργημα του Τζαβέλλα «Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα», όπου η κουμπαρο-μπεμπέκα Δέσπω Διαμαντίδου, επιχειρεί με τη φράση αυτή, να καλύψει τις νεόκοπες τζαναμπετιές της άρτι υπανδρευμένης Μάρως Κοντού, έναντι του μέχρι πρότινος ατύπου συζύγου-λοχία Γιώργου Κωνσταντίνου.

Τέτοιου είδους εκφράσεις του παλιού σινεμά, υφίστανται και χρησιμοποιούνται ευρέως πλέον απο τη νεολαία, που έχει απομυθοποιήσει μεν τις ελληνικές ταινίες, πλην όμως τις έχει εμπεδώσει σε τέτοιο βαθμό, (αφού έχουν παιχθεί χιλιάδες φορές) ώστε να κωδικοποιηθούν οι διάλογοι και να ενσωματωθούν στην καθομιλουμένη.

Για παράδειγμα, οι ατάκες του Ζήκου (π.χ. «πας, άπας τις, εις άνδρας, οφείλει να-φροντίζει για-το μέλλον-του», «πάω στο γιατρό εγώ», «κι ένα αστραπόβροντο» κ.τ.λ.), το «του νόου ας μπέτερ» ή ασμπέτε του Χρόνη Εξαρχάκου (Ο κατεργάρης), «με είχε δώσει η μάνα μου φονντούκια» του Βουτσά (Νύχτα γάμου), «βάζω τα σπίρτα, βάζεις τα τσιγάρα;» του Ηλιόπουλου (Κυρίες της Αυλής), «πνεύμα και ηθική» του Αυλωνίτη (Η ωραία των Αθηνών) κ.α.

- Τί σου ’ρθε βρε όργιο και άνοιξες κουβέντα στον Τάσο για τη Μαίρη; Δεν το ξέρεις οτι είναι ακόμα καψούρης μαζί της;
- Ξέρω γώ; Ε, η ζέστη, τα λόγια του παπά...

Στο 2.18 η ατάκα (από Hank, 22/07/09)Ρεκόρ καπατμά: 80 χρόνια αρραβωνιασμένοι. (από Hank, 22/07/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

(Ιδιωματισμός): Ουσιαστικοποιημένο ουδέτερο του επιθέτου «μπόσ(ι)κος». Αναφέρεται κυριολεκτικώς στα μαλακά μέρη της κοιλιάς ή και στα πόδια (βλ. πιάστον απ' τα μπόσικα).

Μεταφορικώς, το ουσιαστικό σημαίνει το χαλαρό, ασταθές, αδύναμο ή αφύλακτο μέρος του σώματος, πράγματος (π.χ. τιμόνι) ή τοποθεσίας (π.χ. φυλάκιο), ενώ το επίθετο αναφέρεται σε απερίσκεπτο, χαλαρό, νωθρό, αφελή και εν τέλει ευκολόπιστο, συρόμενο ως άθυρμα, άνθρωπο.

Βλ. και έκφραση κρατώ/βαστώ τα μπόσικα = κρατώ σκοπιά, φυλάω τσίλιες, υποστηρίζω τα νώτα / αφύλακτη ή ευπαθή περιοχή, φυλάττω Θερμοπύλας.

Ας παρατεθεί και αληθές περιστατικό εις μπουρδέλον της Θράκης, όπου ένας γερο-ταρνανάς, προκειμένου να πείσει την ιερόδουλον να δεχθεί να την γαμήσει με το υπερμέγεθες πουλί του, την διαβεβαίωνε οτι: Έλα κυρά μου, έλα, μπόσκη είναι, παράν θα πάρεις (!)

Αγνώστου ετύμου.

Να μην συγχέεται με το ομόηχο μπόσσικα, ήτοι τα ανήκοντα στον αρχηγό εγκληματικής οργανώσεως (μπόςς) αντικείμενα.

Π.χ. Μην ψήνεσαι με το κορίτσι, είναι μπόσσικο (του αρχηγού)...

Σ.Σ. Φυσικά και κάνω πλάκα ως προς το δεύτερο, απλώς είπα να προσθέσω κι εγώ μια πινελιά στον ατέλειωτο κατάλογο «κατοχυρωμένων εγκληματικών φράσεων» μιας δράκας κακοποιών, όπως κάνουν μετά ζέοντος θεατρινισμού, πλείστοι όψιμοι πιατσογράφοι δημοσιογραφίσκοι, προϊούσης της επίκαιρης απαγωγής γνωστού επιχειρηματία...

  1. - Ρε σύ, αυτός λιποθύμησε!
    - Πιάστον απ' τα μπόσικα, να τον βάλουμε σε καμιά σκιά!

  2. - Λοιπόν, είμαστε δυο με πέντε, τράβα μπρός εσύ και είμαι εγώ πίσω σου να κρατάω τα μπόσικα.
    - Για μαλάκες ψάχνεις; Εσύ την ξεκίνησες τη μανούρα, πάλι εγώ δηλαδή να βγάλω το φίδι απ' την τρύπα;

  3. Τη γυναίκα μου ούτε που θυμάμαι πώς τη γνώρισα. Πώς βρέθηκα μπόσικος και την πήρα; Θές η αγαμία, θές που ήμουνα φανταράκι άπραγο τότε, με πιέσανε κι οι δικοί της, έκανα και δυο παιδιά, την πάτησα και τραβιέμαι από τότε...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Μετωνυμία, εκ του παλαιού ιχθυοποιού (sic) Φαίδωνος, που δηλώνει τον καθηλωμένον άνδρα σε σεβεντίστικα πρότυπα, ιδίως στο άνοιγμα των κουμπιών του πουκαμίσου μέχρι τον αφαλό, για να φαίνεται το θυσανωτόν τρίχωμα, όπου υποφώσκει και χρυσή καδένα (ασορτί με την καρδιά του φέροντος). Επί 80’ετίας διανθίσθηκε με πακέτο «μάλμπορο», τυλιγμένο στο ανασκουμπωμένο μανίκι της πουκαμίσας ή σφιγμένο στο μαγιώ, τσόκαρο «γάτα με πέταλα», ανώνυμο γυαλί ηλίου και ψάθινο καου-μπόικο…

Λέγεται και τραβόλτας ο τύπος, ενώ ο βιρτουόζος Ζώρζ Πιλαλί, υπήρξε και ο πρώτος που γιουχάισε μουσικώς και στυλιστικώς το φαινόμενον.

Πρόκειται λοιπόν για μια εκ της σειράς μετωνυμιών, που αποδίδουν σε διάφορους σελεμπριτέους, ορισμένην ιδιότητα, όπως:

  • Γκιζίκης, για τον φέροντα χουντικό γυαλί.
  • Πάρλας, γι' αυτόν-ήν που έχει κύκλους στα μάτια,
  • Ντεμιρέλ, που έχει προκοίλι ετοιμόγεννης,
  • Γκιζέλα Ντάλι, για χαζο-ξανθιά λατέρνα (σε προκεχωρημένη ηλικία προτιμάται ο όρος «η θεία μου η χίππισσα»),
  • Παναγιωταρέα / Κούβελας, για γκριζομάλλη-α, με κούπ μέςς, που αφήνει τεχνηέντως κατάλευκο τσουλούφι,
  • Μονσελλάς, για τον μπακουρέο απάλευτο μακρυμάλλη άνω των 40, που μυρίζει ναφθαλίνη (εκ της πολύκροτης υπόθεσης συμμετοχής σε αυτοκτονία),
  • Καζαντζίδης, για τον κλαψομούνης μεμψίμοιρο,
  • Ιάσονας / Μουρατίδης, για το νεάζοντα και καλλιτεχνίζοντα μεσόκοπο πουσταράκο,
  • Σουγκλάκος, για τον βαράο,
  • Χριστός, γι'αυτόν-ήν που δεν κλείνει την πόρτα πίσω του (διότι γεννήθηκε κατά τα φαινόμενα σε φάτνη, όπως ο Κύριος),
  • Αρτέμης Μάτσας / Δήμος Σταρένιος, για τον γλοιώδη σπιούνο,
  • Μπαρμπα-Γιώργος, για τον καράβλαχο,
  • Ντρογκμπά, για το μαύρο που πουλάει σι-ντι και
  • (για να μη μείνουν 13=γρουσουζιά) Καΐλας, για τον αναξιοπαθούντα πτωχό-πλην-τίμιο δουλευταρά

    και άπειρα άλλα, αφού της επινοητικότητος ουκ έσται τέλος...

- Κλείσε κανά κουμπί, θα πουντιάσεις ρε Γεωργίτση!
- Τι ξέρεις εσύ από μόστρα ρε λεκέ;

Χρήστος Πάρλας (από Khan, 26/01/12)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Αργκό των ταξιτζήδων. Η μη υπαγωγή σε εταιρία ράδιο ταξί (νταβατζή). Δηλαδή λεβέντικα, μόνος μου κι όσα βγάλω.

Πόλεμος λέγεται λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού, του παραγκωνισμού απ'τα μεγάλα κόλπα (ξενοδοχεία, αεροδρόμια, υπεραστικές διαδρομές, λιμάνια κτλ) και της ταλαιπωρίας που συνεπάγεται η επιβίβαση του κάθε παλάβρα ή χλιμίτζουρα για οποιαδήποτε διαδρομή (κοντινή ή στο διάολο), υπό οιεσδήποτε καιρικές ή κυκλοφοριακές συνθήκες, πρωί ή βράδυ, για να γεμίσει το σακκούλι και ιδίως στο μπουρδέλο της Αθήνας.

Δίχως ιδέες και δίχως σημαίες, δίχως καβάτζα καμιά.

- Δικό σου το ταξί φίλε;
- Μισό-μισό!
- Δουλεύεις με ραδιο-ταξί;
- Μπάαα... Στον πόλεμο είμαι!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Αυτάρεσκη έκφραση των Βλάχων της Ελλάδας, η οποία σημαίνει ότι οι ομόφυλοί τους, είναι (δήθεν) πονηρότεροι απ' τον καθένα...

Υφίσταται και το αμερικάνικο αντίστοιχο: I saw you coming («Σε είδα να στρίβεις τη γωνία / σε πήρα χαμπάρι / στην έφερα»). Άλλωστε, ο Χάρρυ Κλυνν το είχε επισημάνει στο δίσκο «πατάτες», αναφερόμενος σε γνωστό πολιτικάντη: Πονηρός ο Βλάχος!

Γνωστός φυλετισμός / εθνοτισμός / τοπικισμός και εν τέλει εθνοφαυλισμός τύπου «οι από δω γαμάνε τους από κει», που βρίθει υπό ποικίλες μορφές στην Ελλάδα: Οι Μακεδόνες είναι καλοί άνθρωποι, οι Θεσσαλονικείς καρντάσια, οι Κρητικοί είναι παλικάρια, οι Μοραΐτες κωλόπαιδα, οι Αιτωλοακαρνάνες απέκηδες, οι Πατρινοί πούστηδες, οι Αρτινοί νερατζόκωλοι, οι Γιαννιώτες παγούρια, οι Μυτιληνιοί γκασμάδες, οι Εβρίτες γκατζοί, οι Ροδίτες τσαμπίκοι, οι Κώοι μπόχαλοι, οι Σαλαμινιοί μπακαούκες, οι Σάμιοι ουγκαντέζοι, οι Πόντιοι χαζοί, οι Κύπριοι αδέρφια μας (όπως κι οι Σέρβοι), οι χωριάτες Βλάχοι, οι γύφτοι βρωμιάρηδες και η Αθήνα βαλές που μαζεύει όλο το χαρτί.

Οι νεοέλληνες, κυκλοφορούν μεταξύ τους ακάλυπτες επιταγές σε ρήτρα τουπέ, οι οποίες δεν έχουν απολύτως κανένα αντίκρισμα στο (όποιο) εξωτερικό. Έτσι, οι Ηρακλειώτες μισιούνται θανάσιμα με τους Χανιώτες, οι Αγρινιώτες με τους Μεσολογγίτες, οι Ναουσαίοι με τους Βεργιώτες κ.ο.κ.

Γνήσιοι λοιπόν τουλάστιχον κατά τούτο Έλληνες και οι Βλάχοι της Ελλάδας, ουσιαστικά επικυρώνουν το γνωστό ρητό: Κάθε Έλληνας, πονηρότερος από κάθε άλλον Έλληνα!

Για την ιστορία, οι Βλάχοι κατάγονται από την Βλαχία ή Βαλλαχία, κατά την ευρύτερη περιοχή της καλουμένη Μουντενία και κατά το έλασσον Ολτενία, τμήμα της σημερινής Ρουμανίας, νοτίως των Καρπαθίων και βορείως του Δούναβη, καταλαμβάνει μέρος της πολυπόθητης στρατηγικώς Βεσσαραβίας, αποτελούσε πριγκιπάτο (1317-1859) και είχε δικό της θυρεό και παντιέρα. Οι άλλες δυο μεγάλες επαρχίες της σημερινής Ρουμανίας, είναι η Μολδαβία στο βόρειο και η Τρανσυλβανία στο δυτικό της τμήμα.

Από την περιοχή αυτή πέρασαν Θράκες, Κέλτες, Σκύθες, Μοίσοι, Σλάβοι, Άβαροι, Γέπιδες, Πετσενέγοι, Δάκες, Γότθοι, Μαγιάροι, Μογγόλοι, Τούρκοι, της Παναγιάς τα μάτια…

Το στίγμα στη γλώσσα τους όμως άφησαν οι Ρωμαίοι, που κατέλαβαν την περιοχή από το 105 μ.Χ. μέχρι το 271 μ.Χ. και έκτοτε οι Ρουμάνοι < Romani («Ρωμαίοι») και οι βλάχοι Έλληνες και μη, μιλούν μια διάλεκτο της λατινικής και συγκεκριμένα οι Βλάχοι την (α)ρωμουνική / αρμανική αφού λέγονται και Αρ(ω)μάνοι (!) την βλαχομογλενίτικη και την ιστρορουμανική.

Οι Έλληνες Βλάχοι συνεννοούνται θαυμάσια με τους Ρουμάνους, ενώ μπανίζουν από Ιταλικά και Ισπανικά, αφού μιλούν λατινογενή γλώσσα.


Προέλευση της λέξης «Βλάχος»

Η ιστορική έρευνα δεν έχει φτάσει σε ένα γενικώς αποδεκτό συμπέρασμα. Η ονομασία Βλάχος είναι ασαφής με γενικό κανόνα να σημαίνει τον λατινόφωνο. Κύριες απόψεις όσον αφορά την ετυμολογία του όρου είναι:
α) Από την παλαιοσλαβική λέξη vlah που σημαίνει ξένος, αλλοεθνής, μη Σέρβος αλλα λατινόφωνος.
β) Από την Γερμανική λέξη Walechen που επίσης σημαίνει ξένο, μη Γερμανό αλλά λατινόφωνο.
γ) Από τον αιγυπτιακό όρο «φελάχ»= αγρότης , αυτός που ασχολείται με γεωργικές εργασίες.
δ) Είναι εξέλιξη της λέξης Βληχή (δωρικά βλαχά) = βέλασμα ε) Προέρχεται από την λέξη Volcae κέλτικη φυλή η οποία συνόρευε με τα γερμανικά φύλλα και με αυτό το όνομα οι Γερμανοί αποκαλούσαν οποιονδήποτε λατινόφωνο
ζ) Από την συνένωση των λέξεων Βάλε = κοιλάδα και aqua =νερό δείγμα της ενασχόλησης των βλάχων με την κτηνοτροφία και την φροντίδα των ζώων.
η)Από το λατινικό villicus που ήταν για τους Ρωμαίους ο αγρότης.

Άλλες ονομασίες για τους Βλάχους στην Ελλάδα:

α) Κουτσόβλαχος: είναι η ελληνική απόδοση του τούρκικου Κιουτσούκ Βαλάχ = Μικρόβλαχοι κάτοικοι δηλαδή της Μικρής Βλαχίας. Έτσι ονομαζόταν η Αιτωλοακαρνανία κατά την εποχή του Βυζαντίου.Εν αντιθέσει με τους Μπουγιούκ Βαλάχ = Μεγαλόβλαχοι, κατοίκους δηλαδή της Μεγάλης Βλαχίας όπως ονομαζόταν η περιοχή της Θεσσαλίας.
β) Τσίντσαροι: βλάχοι Σερβίας-Σκοπίων. Η ονομασία εικάζεται πως προέρχεται από το λατινικό quinquarius (πέντε=quinque στην λατινική-τσιντσι στα βλάχικα) κατάλοιπο της πέμπτης Ρωμαικής λεγεώνας των παλαίμαχων Μακεδόνων.
γ) Πριτσόβλαχοι από την λέξη πριτζιά = δυσοσμία που αναδύουν τα ρούχα όσων ασχολούνται με κτηνοτροφικές εργασίες.
Μπουρτζόβλαχοι δηλαδή…
Βλ. γ’ρούνj αντί χοίρος, γουμάρ’ αντί όνος και πολλές άλλες μη ελληνικές λέξεις της κτηνοτροφίας.

Οι Βλάχοι της Ελλάδας δεν αυτοαποκαλούνται με αυτό το όνομα (Βλάχοι) στη γλώσσα τους, αλλά με το Αρμάνοι, λέξη που παράγεται από το Romanus (Ρωμαίος Πολίτης): Αρμάνου [Armanu<Ar(o)manu(s)<α+Romanus] Η ονομασία αυτή σχετίζεται με το διάταγμα του Καρακάλα (Edictum Antoninianum), 212 μ.Χ., με το οποίο γενικεύτηκε το δικαίωμα του Ρωμαίου πολίτη σε όλους τους κατοίκους των Ρωμαϊκών επαρχιών (Romani cives). Έχουν βαθειά συναίσθηση της εθνοτικής τους ταυτότητας και είναι περήφανοι κι αλληλέγγυοι μεταξύ τους. Δειλά-δειλά πρόσφατα, κυκλοφόρησαν και Ελληνο-Βλαχικά λεξικά και θέτουν και ζήτημα μειονότητας άμα λάχει.

Ο Βλάντο Τσέπες ο παλουκωτής, ο διαβόητος δράκουλας των Καρπαθίων, ήταν κατά πάσα πιθανότητα Βλάχος. Δηλαδή δε φτάνει που για να πλύνει τα ποδάρια του έπρεπε να περάσει ποτάμι κι έζεχνε τυρίλα, σε δάγκωνε κι από πάνω (!) Τς-τς, τί τρόποι…

Πολλοί οσποδάροι / κνέζ / βογιάροι (τοπάρχες-γαιοκτήμονες) της παραδουνάβιας αυτής ηγεμονίας επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν ελληνικής καταγωγής (π.χ. Υψηλάντης, Καντακουζηνός, Γκίκας, Δούκας, Μουρούζης, Μαυρογένης, Μαυροκορδάτος, Καρατζάς, Σούτζος κ.α.) και η μασονική Φιλική Εταιρία, είχε γερές βάσεις στη Βλαχία. Τα Ιερολοχιτάκια του Υψηλάντη, που σφάξανε οι Τουρκαλέοντες στο Δραγατσάνι, ζήτημα κι αν μιλάγανε δυο κουβέντες Ελληνικά, αφού ήτανε Βλάχοι. Μάλιστα, τόσο καλοπερνούσαν οι ντόπιοι δουλοπάροικοι με τους Έλληνες ηγεμόνες τους, που όταν σηκώσανε μπαϊράκι περί τις αρχές του 19ου αιώνα εναντίον του Σουλτάνου που τους κρατούσε τα μπόσικα, τους ξαποστείλανε στα τσακίδια…

Ο καψερός ο Ρήγας, έχοντας συνδέσει τη μοίρα των (όποιων) Ελλήνων με την περιοχή της Βλαχομπογδανίας, ονειρευόταν μια πανβαλκανική αστική επανάσταση (και στη συνέχεια ομοσπονδία) ενάντια στους Οθωμανούς και τους συν αυτοίς προύχοντες, ενώ ακόμα και το γραικο-αλβανικό ρεμπελιό του ’21 απέτυχε στην ουσία (κατά τον Σκαρίμπα).

Οι αχαρακτήριστοι τύποι αυτοί λοιπόν, κατέβηκαν στην Ελλάδα επί ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ως στρατιώτες λεγεωνάριοι, βασικά ως φύλακες ορεινών περασμάτων. Κατοίκησαν κυρίως την Βόρεια Ελλάδα, Ήπειρο (κυρίως Μέτσοβο), Θεσσαλία και Στερεά από το ύψος Λαμία (Ζητούνι) – Λιβαδειά μέχρι (και) το Αγρίνιο (τέως Βραχώρι < Βλαχώρι < Βλαχοχώρι). Απ’ ό,τι φαίνεται ξώμεινανε στα βουνά και ασχολήθηκαν κυρίως με την κτηνοτροφία και λιγότερο με τη γεωργία.
Δεν πάτησαν το Μοριά, δίχως αυτό να κάνει τους αρβανιτο-μοραΐτες πιο πολιτισμένους…

Πολλοί από δαύτους, γινήκανε έμποροι, μεγάλοι και τρανοί και ευεργέτησαν το έθνος, όπως: Ο Ζάππας (Ζάππειον), ο Αβέρωφ (αναμαρμάρωση Καλλιμάρμαρου, θωρηκτό κ.α.), ο Τοσίτσας (Πολυτεχνείο), ο Αρσάκης, ο Σίνας (Ακαδημία),ο Στουρνάρας, Γεώργιος Σταύρου (Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος), Κωλέττης, Λάμπρος, Σμολένσκης (ένδοξος στρατηγός του 1897) κ.α., αφού έβγαλαν βέβαια κι αυτοί το κατιτίς τους. Κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο έπαιξαν άσχημο παιχνίδι (κι έχασαν) – αφού συνεργάστηκαν πολλοί απ’ αυτούς με τους Ιταλούς, που τους έταξαν αυτόνομα πριγκιπάτα στη Θεσσαλία και την Ήπειρο, αλλά έφαγαν το κεφάλι τους.

Το γεγονός λοιπόν, ότι επί αιώνες αποκομμένοι κτηνοτρόφοι στα βουνά και τα λαγκάδια, (όπως άλλωστε και όλοι οι Έλληνες, αφού οι σοβαρές πόλεις στην κυρίως Ελλάδα σπάνιζαν επί Οθωμανών, που την θεωρούσαν κλασμένη επαρχία) εξηγεί το ότι ο σημερινός ρατσισμός των παρ’ ολίγον αστών Ελλήνων μεταξύ τους (που έχει βέβαια ρίζες στη βαυαροκρατία, αφού αυτοί μας θεωρούσανε χαμαντράκια), εκφράζεται υπό την μορφή ξενόφοβου ψόγου, ήτοι αποκαλούνται εκατέρωθεν Βλάχοι, μετωνυμικώς ως ορεσίβιοι, χωρικοί, επαρχιώτες και εν τέλει των μη Αθηναίοι (;) Μα, αν η αξεστοσύνη των Ελλήνων, ήτο ζήτημα γεωργαφικόν, τούτο θα ήτο ευτύχημα, διότι άξεστοι θα ήσαν μόνον οι μισοί!

Αλλά η Ελλάς, είναι μια θάλασσα Βλάχων, με σχεδία την Αθήνα, όπου προσπαθούν όλοι ν’ ανεβούν και να ρίξουνε έξω τον άλλονα (κι ας χωράνε), ενώ παραδίπλα πλέουνε υπερωκεάνια…

Πηγές: Εγγλέζικη Wikipedia, www.vlahoi.net, www.almyros.vlahoi.net και ό,τι άλλο θυμήθηκε η αφεντομουτσουνάρα του υποφαινομένου.

- Τον πούστη το Μπρεάνο, άμα τόνε πιάσω στα χέρια μου θα τόνε σκίσω!

- Γιατί, τί σου' κανε ρε;

- Μου πούλησε σκάρτο στάφφ. Άσε που το ψείρισε κιόλας η κουφάλα!

- Σ' έπιασε κότσο ο βλάχος ρε; Εμ, είδες βλάχο; Σ' είδε πρώτος! Καλά να πάθεις! Πού πάς και μπλέκεις μ' αυτόν τον κανάγια μωρή κοροϊδάρα;

Aver-on (από HODJAS, 29/01/10)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified