Tagged definitions (125)
Showing 61-70 from 125

Στην πρέφα, στο μπουρλότο και στο μπριτζ σημαίνει το «ξεφόρτωμα» των άχρηστων φύλλων. Τέτοια είναι είτε τα πολύ αδύναμα φύλλα, είτε φύλλα τα οποία δεν βοηθούν στη συγκεκριμένη περίπτωση.

Στην πρέφα, στο μπουρλότο και στο μπριτζ σημαίνει το κακό παίξιμο με το οποίο δίνουμε στον αγοραστή (τζογαδόρο) μπάζα που δεν την είχε σίγουρη, π.χ. στην πρέφα, αν παίξουμε με τον τζογαδόρο στην άκρη ένα λιμό και αυτός κρατάει Άσσο και ντάμα, «βάζουμε στη μέση» τον συμπαίκτη μας που πιθανόν κρατάει δίφυλλο ή τρίφυλλο ρήγα -και δίνουμε μπάζα στον αγοραστή.

Έκφραση που δηλώνει ότι τα πράγματα ήταν σκατά αλλά έγιναν χειρότερα.

Λέγεται κυρίως στο χαρτοπαίγνιο, αλλά όχι μόνο. Σημαίνει αυτόν που κάθεται άπραγος πολύ ώρα, όχι επειδή δεν έχει τι να κάνει, αλλά επειδή δεν βοηθάει το φύλλο, ή κάποιοι τον έχουν ξεχάσει στην αναμονή κλπ.

Η ετυμολογία της έκφρασης δεν είναι γνωστή, αλλά εικάζω ότι είναι η προφανής. Φυσικά το λέμε καθήμενοι, καθώς το να πεις περιμένοντας δυο ώρες στην ουρά στην πολεοδομία: «Εγώ φεύγω. Δυο ώρες τώρα ζεσταίνω καρέκλα» θα ερμηνευθεί από τους συμπάσχοντες ως φυρομυαλιά ή γενικότερη βλάβη.

Έκφραση του τζόγου, που σημαίνει ότι το μηχάνημα αποδίδει κέρδη (φρουτάκια) ή κέρματα (κουλοχέρης).

Ως γνωστόν, τα μηχανήματα είναι τίγκα στο τάληρο, γιασάν στα κορόιδα που τα ταΐζουνε κι ας ξέρουν ότι είναι «μουλαρισμένα» απ' τα μπετά (στην καλύτερη είναι 70-30 υπέρ του μαγαζιού και στα καζίνα συνήθως 90-10)!

Εννοείται ότι οι εθισμένοι παίκτες γνωρίζουν σε ποιον αριθμό πάνω-κάτω θα φέρει τζακ-ποτ και γι’ αυτό ξημεροβραδιάζονται δίπλα στο μπλιμπλίκι, άλλοτε παροτρύνοντας (είναι μακριά το νούμερο και θέλει κι άλλο τάισμα) κι άλλοτε διώχνοντας (είναι κοντά) άλλον υποψήφιο παίκτη, όταν δεν παίζουν οι ίδιοι.

Οι καβγάδες δεν λείπουν είτε μεταξύ παικτών είτε με τον μαγαζάτορα λόγω υποψίας υπερμέτρου κωλοπειράγματος (δεν συνιστάται καθ’ όσον είναι συνήθως [αρκουδόμαγκας], χωμένος σε πολλά και η διαμάχη θα καταλήξει σε φρουτόκρεμα)...

Εννοείται πως το μηχάνημα μηδενίζεται άπαξ ημερησίως (όταν κλείσει το μαγαζί), με μια σεμνή ιεροτελεστία: ο μαγαζής βγάζει το καλώδιο απ’ τη μπρίζα.

Έχω υπ’ όψη μου σκηνικό σε φρουτάδικο στην Βασιλίσσης Όλγας της Σαλονίκης, όπου η άπειρη γκαρσόνα τράβηξε (σκουπίζοντας για κλείσιμο) τις μπρίζες κι έγινε disputandum!

Τα κεντρικά φρουτάδικα, έχουν υψηλό δείκτη προστασίας, για να μην καούν από την αστυνομία, αλλά και οι πολιτικοί μας δεν είναι άμοιροι ευθυνών (και κερδών) στις παράνομες δραστηριότητες, ανεξαρτήτως κομματικού προσήμου.

Προ πεντηκονταετίας, ο ηθικότατος βασιλόφρων Πιπινέλης (κος «Πίπης»), ήταν ο ιδιοκτήτης του συγκροτήματος μπουρδέλων στα Βούρλα του Πειραιά. Κάποιος άσημος βουλευτής Αχαΐας έγινε γνωστός στο πανελλήνιο προ ολίγων ετών, διότι βγήκε βρώμα ότι συνεργάζονταν με την κεφαλλονίτικη μαφία, που διαχειρίζονταν το τζόγο στην Πάτρα. Αφού δήλωσε καμιά πενηνταριά φορές με καμάρι ότι ανήκει στο «παλιό ΠΑΣΟΚ» (=είμαι πάλιουρας αγωνιστής), κατέληξε στο ΛΑΟΣ. Δεν είναι τυχαίο, ότι στη Ν.Ε.Ο. Πατρών-Αθηνών, προ της εισόδου στην Πάτρα υφίσταται τεραστίων διαστάσεων αγορά οπωροκηπευτικών με τίτλο «[μοδ-σημείωση: σταναχωρέσαμε τον ιδιοκτήτη της τεραστίων διαστάσεων αγοράς, μη σταναχωριέστε κύριε το σβήσαμε το όνομά σας]»...

Κλασική έκφραση υποχωρητικότητας, η οποία έχει τις ρίζες της στην χαρτοπαιχτική ορολογία (παραίτηση λόγω πρόβλεψης καλύτερου χαρτιού από τον αντίπαλο, το οποίο συνεπάγεται μικρότερες απώλειες για τον παραιτηθέντα, αγγλ. pass), ήτοι βλέπω το σημείο σου και αναγνωρίζω την ανωτερότητα των επιχειρημάτων σου, οπότε κάνω πίσω δικαιολογημένα.

Πολλές φορές λέγεται και σκέτο «πάσο», χάριν συντομίας.

Εκτός των γνωστών ερμηνειών, η λέξη έχει τις επιπλέον χρήσεις:

1. Τεμάχιο δόσης ηρωίνης, λόγω περιτυλίγματος (βλ. «πίνω ένα χαρτί») αν και σήμερα συνήθως το «τζί» (=gram.) πουλιέται σε ασημόχαρτο, αλλά και αυτούσιο ποτισμένο χαρτί σε ψυχωσιομιμητικά φάρμακα (βλ. «έφαγα ένα χαρτί»=LSD, goof balls, βενζοδιαζεπίνες κλπ).

2. Επίσημο έγγραφο (βλ. γραφειοκρατική απειλητική έκφραση «θα σε τυλίξω σε μια κόλλα χαρτί», δηλ. θα σε εμπλέξω στα γρανάζια της δημόσιας διοίκησης-δικαιοσύνης κι άντε μετά να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας, «έχω χαρτιά με βουλοκέρια», δηλ. είμαι νόμιμος τιτλούχος, «κάνε τα χαρτιά σου», δηλ. κάνε επίσημα μια αίτηση, καθώς και την εύστοχη κρητική παροιμία «τα ζώα τα δένουν με σχοινιά-τους ανθρώπους με χαρτιά» που δηλώνει την δεσμευτικότητα των νομικών εγγράφων).

3. Τραπουλόχαρτο και μετωνυμικώς η χαρτοπαιξία. Προ αιώνος, η τράπουλα (ιταλ. Trappola = παγίδα, σήμερα carte da gioco / ναπολιτάνικα: piacentine) λέγονταν «χαρτάκια». Βλ. έκφραση «έχω καλό χαρτί», «δώσ' μου χαρτί», «θα παίξω το τελευταίο μου χαρτί» (δηλ. τελική κι αποφασιστική ενέργεια για την έκβαση ενός αγώνα) κ.α.

4. Κωλόχαρτο. Συγκεκριμένα, όταν κάποιος παράτολμος (όχι τολμηρός) καθ’ έξιν κλανιάρης το παραξηλώσει, οι παριστάμενοι φωνάζουν: «Χαρτί! Δώστε του χαρτί!» (δηλαδή θα χεστείς!) Ανάλογη σημασία, έχει και η ιαχή αγανακτήσεως «σκίσου πούστη!» (= ξεκωλιάστηκες πια)...

Αναθέτω αυθαιρέτως και ευθαρσώς σε κάποιον (οποιονδήποτε αρκεί να μην είμαι εγώ) την ευθύνη ή την συνέχεια / τις συνέπειες των λόγων, των πράξεων, των αποφάσεών μου.

Ένα παμπάλαιο παιχνίδι συναναστροφής, είναι η πηγή της έκφρασης: στην παρέα, τίθεται κάποιο θέμα προς ανάλυση ή προς επεξεργασία. Πχ: «Ωραία μέρα σήμερα». Αυτός που μιλάει πρώτος και αναλύει ή περιγράφει το κυρίως αυτό θέμα, κρατάει ένα μπαλάκι. Λέει ό,τι έχει να πει και, τη στιγμή που τελειώνει τον λόγο του, πετάει αίφνης το μπαλάκι σε κάποιον άλλον της παρέας, ο οποίος είναι απροετοίμαστος όσο και αναγκασμένος να συνεχίσει πάνω στο ίδιο θέμα. Όποιος μείνει με το μπαλάκι στο χέρι χωρίς να έχει να προσθέσει ούτε μια ατάκα, χάνει και βγαίνει από το παιχνίδι. Και πάει λέγοντας μέχρι τον τελευταίο.

Το παιχνίδι αυτό είναι παρομοίας εμπνεύσεως με τις «Καρέκλες» και με τα τρισχιλιάδες τέτοια παιχνίδια, τα οποία κάποτε παιζόντουσαν στα σαλόνια, ενώ τώρα έχουν αποκλειστεί στις κατασκηνώσεις προσκόπων, μαζί με τους προσκόπους.

Ολοκληρωμένη η έκφραση έχει ως εξής: με άφησε νταντέλα ή είμαι νταντέλα, σε έκανα νταντέλα. Συνώνυμο του τους πήρα και τα σώβρακα, μας άφησαν άφραγκους, τίναξα την μπάγκα στην Καζαμπλάνκα, δεν έχω ούτε για ταξί, με ξεζούμισαν κ.λπ. Η λέξη προέρχεται από την δαντέλα, λόγω της περίτεχνης μπορντούρας και λόγω του ότι τα καλά εσώρουχα είναι δαντελένια.

Η έκφραση αναφέρεται συνήθως σε τρεις μεγάλους τομείς της ζωής. Τον τζόγο, τον έρωτα και το σεξ. Στους δύο πρώτους αφορά το οικονομικό, στον τρίτο την κατάσταση της κωλοτρυπίδας.

Καμία σχέση με το «ντεκαπάζ», παρ' ότι κάνει ωραία ρίμα. Χαρτοπαικτικός όρος της πόκας, που αφορά την αναδιοργάνωση ενός τραπεζιού αφού συμπληρωθεί κάποια ώρα παιχνιδιού ή στην περίπτωση που κάποιος καινούριος (ή κάποιοι) θέλουν να μπουν σε ένα τραπέζι που παίζει για αρκετή ώρα.

Ντεκαβάζ σημαίνει ότι τελειώνει το παρόν παιχνίδι, εξαργυρώνονται οι μάρκες (γίνεται κάβα) και ξεκινάει καινούριο παιχνίδι με τους ίδιους παίκτες, ή με καινούριους και με καινούριο αρχικό κεφάλαιο, ίδιο για όλους. Δηλαδή οι κερδισμένοι παίρνουν τα κερδισμένα λεφτά, τα βάζουν στην τσέπη και ξεκινάνε όπως και οι χαμένοι (ή και οι καινούριοι παίχτες) με το ίδιο ποσό «πάνω στο τραπέζι», καινούρια παρτίδα.

Disclaimer
Ο όρος αυτός είναι ελληνικός (μάλλον) και αποτελείται από το γαλλικό «de» (δηλώνει τέλος, βγάλσιμο από μία κατάσταση, απόσυρση), τον όρο «κάβα», και την γαλλική κατάληξη -αζ (για το εύηχο του πράγματος). Δηλώνει ότι ξαναγίνεται κάβα (η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει, σε ευρηματικότητα, και σε ελπίδα για ρεφάρισμα!!).