Definitions by poniroskylo (304)
Showing 31-40 from 304

Ο ιδιοκτήτης ενοικιαζομένων δωματίων στις τουριστικές περιοχές. Η κατ' εξοχήν μη παραγωγική απασχόληση και μία από τις βασικές αιτίες που οι διακοπές στην Ελλάδα έχουν γίνει και ακριβές και μάπα.

Εποχιακό επάγγελμα, σχεδόν εξ ορισμού, κι ένας ρεντρούμης που σέβεται τον εαυτό του δεν δουλεύει ποτέ στο διάστημα Οκτωβρίου–Απριλίου για τον ίδιο λόγο που κι ένας σκύλος γλείφει τ' αρχίδια του: γιατί μπορεί. Τόσα δωμάτια επί τόσα ευρώ την ημέρα, τόση πληρότητα επί τόσους μήνες –ο υπολογισμός είναι απλός και είναι πραγματικά παράξενο γιατί η Εφορεία δυσκολεύεται τόσο να τον κάνει.

Από το αγγλικό rooms to rent. Θηλυκό: η ρεντρούμισσα –κλίνεται κατά το χανούμισσα.

Συνώνυμο είναι ο ρουμλετάς.

Ωραία, ενισχυμένη εκδοχή της επίσης ωραίας λόγιας λέξης αναφανδόν.

Σημαίνει φανερά, χωρίς περιορισμούς και κατ' εξακολούθηση. Η έκφραση χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει κάτι που γίνεται προκλητικά, ξετσίπωτα, αδιάκριτα και κατά συρροή.

Προέρχεται από τη βενετσιάνικη διάλεκτο: averta = ανοιχτή + coverta = το κατάστρωμα του πλοίου, η κουβέρτα.

Σχετικό λήμμα: το πήρε ο κώλος μας παραμύθι

Συνήθως, ένας θορυβώδης αλλά ευχάριστος χαβαλές - κέφι, γέλιο, φωνές κλπ. Μπορεί όμως και να σημαίνει μια ανεξέλεγκτη βαβούρα, μια οχλαγωγία μάλλον δυσάρεστη που μπορεί να φτάσει και σε καυγά. Κοινά στοιχεία και στις δυο περιπτώσεις, ο σαματάς και η αναστάτωση - και το γεγονός ότι ενώ γίνεται το έλα να δεις ουσία και αποτέλεσμα δεν υπάρχει.

Σε ό,τι αφορά την ετυμολογία, ο Μπαμπινιώτης εσφαλμένα λέει ότι είναι λέξη ηχοποίητη (!!!). Στην πραγματικότητα, προέρχεται από το τούρκικο zelzele=σεισμός το οποίο με τη σειρά του έρχεται από το ομόηχο πέρσικο زلزله που επίσης σημαίνει σεισμός.

Ο τζερτζελές γίνεται. Η έκφραση «έλα μωρέ, τζερτζελές να γίνεται» είναι πολύ κοινή και δηλώνει ότι προέχει να φωνάξουμε, να γελάσουμε ή να καβγαδίσουμε, να εκτονωθούμε τέλος πάντων, παρά να βγει κάποια άκρη.

Δες και τζέρτζελος.

Μυστήρια έκφραση που παίρνει διαφορετικές σημασίες ανάλογα με τα συμφραζόμενα και την κατάσταση.

1. Ο λάθος άνθρωπος στη λάθος θέση. Διότι, τσολιάς στο υποβρύχιο; Βασικά, ούτε να σταθεί όρθιος μπορεί.

2. Προέκταση, και συγχρόνως ανατροπή, της σημασίας του τσολιά που θα βρείτε εδώ. Δηλαδή, κοπέλα που έχει μεν ευθυτενή και καλλίγραμη κορμοστασιά, αλλά που δεν είναι 1.80 μ - αντιθέτως, είναι ένα κι ένα μίλκο προφανώς για να χωράει εύκολα στο υποβρύχιο. Δες επίσης: πινεζοπούτανο, κοντοπούτανο.

3. Και λεβέντισσα και εξπέρ στις καταδύσεις. Δηλαδή, στα τσιμπούκια πρώτη και καλύτερη. Το ύψος εδώ δεν έχει σημασία. Μπορεί να λεχθεί και για άνδρες οι οποίοι την ξεφλουδίζουν την μπανάνα.

Άλλη μια κραυγή απελπισίας μπροστά στη μαλακία που καταφανώς δέρνει τον συνομιλητή μας.

Έκφραση που ταιριάζει τέλεια όταν κάποιος επιμένει στη βλακεία που ξεφούρνισε, παρά το γεγονός ότι μπήκαμε στον κόπο να του εξηγήσουμε υπομονετικά ότι τα πράγματα μπορεί και να μην είναι ακριβώς έτσι που τα λέει. Ακάθεκτος επανέρχεται, κάνει τα νεύρα μας τσατάλια, εξαντλεί κάθε ίχνος της υπομονής μας - τι άλλο μένει να του πούμε πέραν του 'το μυαλό σου και μια λίρα και του μπογιατζή ο κόπανος';

Διευκρίνιση # 1: Είναι 'λίρα' και όχι 'λύρα', όπως γράφεται μερικές φορές. Με το 'λίρα' ψιλοβγαίνει νόημα, με το 'λύρα' ο σουρεαλισμός είναι too much.

Διευκρίνιση # 2: Ο εν λόγω μπογιατζής δεν είναι ελαιοχρωματιστής. Τόψαξα αυτό. Είναι βαφέας και συγκεκριμένα δουλεύει σε βαφείο ρούχων. Και ο κόπανος είναι το χοντρό ξύλο με το οποίο χτυπούσαν τα ρούχα στο πλύσιμο. Αυτά παλιά, εννοείται.

Συγγενή λήμματα: απ' τα γκόλια μόλια, γεια σου παππού μου ξάδελφε, αλ σικιμέ βουρ ντουβαρά,

Μια πιο σουρεαλιστική έκδοση της κλασσικής πλέον έκφρασης: 'μασάει η κατσίκα ταραμά;'

Η απάντηση - πέραν του προφανούς 'είσαι μαλάκας' - είναι:

'Σπινιάρει ... και κάνει και τούμπες'

Άλλο συνώνυμο:

- Πατινάρει το σκουλήκι στο τζατζίκι;
- Πατινάρει ... και πετάει και πάγο ...

Βασικά, σημαίνει γαμάω –αλλά το λέω έτσι για να το φέρω πιο γλυκά, να μη το κάνουμε θέμα τέλος πάντων. Στην εκδοχή μας τον ακουμπήσανε, θέλει να πει μας τον κάτσανε. Με έναν πιο μουλωχτό ή πιο κομψό ίσως τρόπο, αλλά η ουσία είναι ότι, στο φινάλε, μας τον φορέσανε.

Η κιμωλία. Κατά συνεκδοχή, η αγορά επί πιστώσει. Κι αυτό γιατί οι παλιοί ταβερνιάρηδες είχαν ένα μικρό μαύρο πίνακα –την πλάκα– και εκεί σημείωναν με κιμωλία, με το τεμπεσίρι, τα βερεσέδια των πελατών, τα χρωστούμενα.

Η λέξη έχει επιβιώσει (just) με αυτή την έννοια στην έκφραση γράφω τεμπεσίρι –θέλει να πει η έκφραση πως σημειώνω ότι κάτι μου χρωστάς αλλά είτε δεν με νοιάζει να το ξεπληρώσεις, γιατί είναι ασήμαντο, είτε ξέρω ότι δεν πρόκειται να το ξεπληρώσεις, γιατί είσαι μπαταχτσής.

Υπάρχει επίσης και η έκφραση εσύ έχεις την πλάκα, εσύ και το τεμπεσίρι –δηλαδή, όλα τα εργαλεία και τα ατού τα έχεις στα χέρια σου και κάνεις κουμάντο.

Η προέλευση της λέξης, όπως έχει ήδη πει ο vikar, είναι από το τούρκικο tebeşir που σημαίνει ακριβώς κιμωλία και η σαφώς πιο συνηθισμένη σημασία της είναι η κιμωλία του μπιλιάρδου.

Το έχουμε ζήσει όλοι. Η μοίρα το φέρνει και τύπος που υπό Κ.Σ. μας κάνει να αλλάζουμε πεζοδρόμιο για να τον αποφύγουμε, έρχεται και μας ζητάει να τον φιλοξενήσουμε για ένα βράδυ. Φυσικά, μένει το λιγότερο ένα Παρακευοσαββατοκύριακο και συνήθως έναν μήνα. Παρά τις τακτικές νύξεις μας ότι το σπίτι είναι μικρό και να μη σε κρατάμε άλλο, γενικώς βολεύεται μια χαρά στον καναπέ, εξοικειώνεται άριστα με το κομπιούτερ μας, γίνεται πάρα πολύ φίλος με το ουίσκι μας και, το χειρότερο, θέλει να κάνουμε ΠΑΡΕΑ. Α, ναι, και φέρνει δυο φορές και από μισό κιλό σοροπιαστά γιατί δε θέλει να κάνει κατάχρηση της φιλοξενίας - λέει. Τεσπά, επειδή όλα τα ωραία σ' αυτή τη ζωή κάποτε τελειώνουν, έρχεται η στιγμή που μας ανακοινώνει ότι δυστυχώς πρέπει να φύγει. Οπότε και εμείς, ως οι τέλειοι οικοδεσπότες ετοιμάζουμε ένα δείπνο μπιζού - και αυτό το τελευταίο φαγητό που σηματοδοτεί τη λήξη του μαρτυρίου είναι ακριβώς το σιχτίρ πιλάφι. Και ελπίζουμε ότι όποιος το τρώει δεν ξαναπερνάει ποτέ το κατώφλι του σπιτιού μας.

Πέραν των ανεπιθύμητων φιλοξενούμενων, η έκφραση ευρύτερα σημαίνει το ξεπροβόδισμα οποιουδήποτε ανεπιθύμητου/-ης, είτε γκόμενας/-ου, είτε του μαλάκα που μας έχει γίνει στενός κορσές.

Συγγενείς έννοιες: αι σιχτίρ, σιχτίρι, χυλόπιτα, πόρτα

Όψη μαραμένη και ελεεινή. Φάτσα για κλάμματα, απορρύθμιση των άκρων, σχεδόν πλήρης αδυναμία κίνησης και άρθρωσης - όλα αυτά συνέπεια κούρασης και αϋπνίας, είδικά όταν το ξενύχτι συνοδεύεται από πολλά τσιγάρα και ξύδια.

Συγγενείς έννοιες: σαν τον πούτσο μου ξενύχτη, σαν τον κώλο μου ξενύχτη.