Tagged definitions (449)
Showing 91-100 from 449

Η ντομάτα στα καλιαρντά. Ο Ηλίας Πετρόπουλος (Τα Καλιαρντά, 1971) θεωρεί ότι προέρχεται από στρεβλό ανασυλλαβισμό της λέξης ντομάτα.

Ομόηχη λέξη βέβαια χρησιμοποιείται επίσης στα ελληνικά για να αποδώσει το έπιπλο commode.

Το αγγούρι στα καλιαρντά. Σεμελιά είναι το πέος, οπότε παίρνει από το πέος το όνομά του και το αγγούρι (και τη ρίζα). Ίσως έχει σχέση με το σαρμελιά (=πέος), που ίσως έχει σχέση με την τουρκική λέξη serm (= αιδώς).

Στα καλιαρντά είναι η υδρόγειος σφαίρα, δηλαδή είτε ο πλανήτης μας όλος, είτε η υδρόγειος σφαίρα που έχουν τα παιδιά. Μια από τις πολλές ποιητικές λέξεις των καλιαρντών, δείχνει τη μικρότητα των ανθρώπων που είναι σαν μυρμήγκια πάνω σε μια μπάλα στον κόσμο και ούτε. Στον γούγλη βρίσκω μερικά χτυπήματα εκτός καλιαρντής συνάφειας, τα οποία πάντως περιλαμβάνουν κττμγ την ποιητικότητα της λέξης.

Καλιαρντή λέξη από το γαλλικό ρήμα présenter= παρουσιάζω ή se présenter= παρουσιάζομαι. Σημαίνει έναν τόπο όπου εμφανίζεται κάποιος, αλλά κυρίως το μέρος που παρουσιάζεται η ντάνα, η πόρνη, δηλαδή την πουτανόπιατσα, ή και το σαλονάρισμα, δηλαδή και την ενέργεια της παρουσίασης. Έτσι όπως ακούγεται στα ελληνικά, βέβαια, φέρνει στο νου και πρεζόπιατσα.

Στα καλιαρντά, η πουτάνα με αποκοπή της αρχής, όπως και στο τάνα, και μετά με ηχηροποίηση. Βλ. και ντανιά= πουτανιά.

Η άλλη η ντάνα, που λέει ο Αυτοχτό, ετυμολογείται από το ιταλικό andana < λατινικό indago- inis = στοιχισμός, στοίβαγμα. Είναι, επομένως, ο,τιδήποτε στοιβάζεται, μεταξύ άλλων και παράταξη πλοίων που έχουν ελλιμενισθεί με σειρά ώστε το πλευρό του ενός να βρίσκεται δίπλα στο πλευρό του άλλου.

Ο καλοδιατηρημένος και κοτσονάτος ηλικιωμένος, ο λεβεντόγερος, εκ του λεβέντης και πουρό (<ρομανί phuro= γέρος).

Η Πλατεία Ομονοίας στα καλιαρντά από τις κάνουλες εκτόξευσης ύδατος που είχε η πλατεία. Για την Ιστορία της Πλατείας Ομονοίας δες εδώ, όπου βλέπουμε ότι στη δεκαετία του 1960 άρχισε η υγρή εποχή της πλατείας:

Η Κανουλού στη φάση με τους μεγάλους πίδακες

Η μεγάλη αναδιάταξη της πλατείας πραγματοποιείται το 1960, όπου η φυσιογνωμία της αλλάζει κατά πολύ. Τα λουλούδια, τα περίπτερα, τα κιγκλιδώματα και οι πάγκοι των ανθοπωλών ξηλώνονται και οι πεζοί αποκλείονται εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή. Η επιφάνεια της πλατείας μετατρέπεται σε τεχνητή λίμνη με συντριβάνια, ενώ υπογείως διαμορφώνεται μια δεύτερη, πολύ πιο αποπνικτική. Το κοσμικό παρελθόν της Ομόνοιας έχει ήδη αρχίσει να ξεθωριάζει στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του κέντρου που δίνει προτεραιότητα στο αυτοκίνητο, μετατρέποντας την περιοχή σε κυκλοφοριακό κόμβο αποκλείοντας την πρόσβαση στους πεζούς.

Γελοιογράφοι της εποχής σχολιάζουν καυστικά τη λίμνη, βάζοντας μέσα τη γοργόνα που ρωτά τον τροχονόμο αν ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος. Ο Μποστ σε μια γελοιογραφία του που φιλοξενήθηκε στο εξώφυλλο του Ταχυδρόμου στις 25 Ιουλίου 1959, την περίοδο δηλαδή όπου γίνονταν τα μεγάλα έργα για την ανακατασκευή της πλατείας και την διάνοιξη της οδού Κοραή, γράφει χαρακτηριστικά: «Να ιδώ του βάλτου τα χωργια από ψηλή ραχούλα- να δω κε την ομονηα με τα νερά τα κρεια»

Εδώ

Μέσα σε μια δεκαετία τα συντριβάνια ανακατασκευάζονται σε διάφορες μορφές για να αντικατασταθούν εν τέλει από υδάτινους πίνακες. Οι πεζοί παραμένουν αποκλεισμένοι από την επιφάνεια της πλατείας και οι μόνοι που την επισκέπτονται κατά περιόδους είναι οι των ομάδων που καθιερώνουν τις βουτιές ύστερα από κάθε νίκη της ομάδας τους.

Εδώ

Η έκφραση, επομένως, αφορά πιθανότατα στη μορφή που είχε πάρει η Πλατεία Ομονοίας στη δεκαετία του 1960 με τις κάνουλες ύδατος. Σήμερα που είναι τίγκα στο τσιμέντο και στη χειρότερη φάση της έβα χρησιμοποιείται μόνο από ρετρό καλιαρντογράφους/λόγους.

Άκλιτο. Στα καλιαρντά είναι ο αναπτήρας εκ του α΄ συνθετικού κάγκελο- που δηλώνει ο,τιδήποτε το μεταλλικό και του κερικεντέ που σημαίνει σπίρτο, ετυμολογούμενο από τον Ηλία Πετρόπουλο (Τα Καλιαρντά, 1971) εκ των κερί και κέντα. Συνώνυμο: σιδεροπυρού.

Στα καλιαρντά προέρχεται από το λουμπίνα, που, όπως παρατηρεί ο Αἷας, μάλλον προέρχεται από το κολομπίνα / κωλομπίνα (=περιστέρι και η κολομπίνα της Αποκριάς). Σημαίνει, επομένως, τον κίναιδο.

Στα καλιαρντά σημαίνει κοιμάμαι εκ του κουέλω που σημαίνει βλέπω (εξελιγμένος τύπος του δικέλω < dik= κοίτα στη ρομανί <dikhel =βλέπω, κοιτάζω, επιθεωρώ), δηλαδή με λίγα λόγια σφαλίζω τα μάτια και κοιμάμαι.

Κατ' επέκταση σημαίνει και ονειρεύομαι.