Definitions by jesus (315)
Showing 301-310 from 315

Έπαθα κόψιμο. Χρησιμοποιείται σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης, συνήθως αρρώστιας τύπου γαστρεντερίτιδα, ίωση και τα ρέστα και όχι για μια απλή τροφική δηλητηρίαση.

Ο Τριανταφυλλίδης δεν το αναφέρει.

Το σχήμα πολύ (άκλιτο, εμφανιζόμενο ως επίρρημα) ακολουθούμενο από ουσιαστικό σε ενικό αριθμό αντικαθιστά την κανονική σύνταξη πολλοί-πολλές-πολλά συν ουσιαστικό στον πληθυντικό, όταν θέλουμε να δείξουμε απαξία ή δυσαρέσκεια ακριβώς λόγω της μεγάλης ποσότητας των αντικειμένων που περιγράφει το ουσιαστικό.

Πέραν των δύο πρώτων παραδειγμάτων, υπάρχουν και πολλές περιπτώσεις όπου η ομοηχία των πολύ και το πολλή δυσχεραίνουν την διάκριση και είναι καθαρά θέμα ερμηνείας, καθότι σε κάποιες περιπτώσεις το σχήμα πολλή συν ενικός θα μπορούσε να είναι δόκιμη, βλέπε το τρίτο παράδειγμα, όπου η τσιρίδα μπορεί να θεωρηθεί περιεκτικό ουσιαστικό.

Στα παραδείγματα έχω την εντύπωση ότι συνηθίζεται μια μικρή παύση στην εκφορά του λόγου πριν το αλλά.

Αντώνυμο του πηγαίνω με τις πάντες (του οποίου ο ορισμός είναι λανθασμένος, αν και αποδίδει υπάρχουσα παρερμηνεία της φράσης. Για τον ακριβή ορισμό βλ. το σχόλιο εδώ). Δεν έχει την έννοια του πηγαίνω ευθεία, αλλά του δεν υπερστρέφω.

Δεν το θυμάμαι ως μεταβατικό, δηλαδή πχ. «ισιώνω το αυτοκίνητο» το οποίο θα σήμαινε μάλλον κάτι σε καλίμπρα, αλλά μόνο ως αμετάβατο και απόλυτο. Συνήθης η φράση του παραδείγματος («δεν ισιώνει πουθενά» ή «δεν ισιώνει ούτε [σε τόπο όπου είναι φυσικά αδύνατον να πηγαίνεις με τις πάντες]»), που σημαίνει ότι ο τύπος πηγαίνει μόνο με τις πάντες.

Χρησιμοποιείται και για να δηλώσει ότι ένα συγκεκριμένο μοντέλο ή αυτοκίνητο έχει υπερστροφική οδική συμπεριφορά, κατ' επέκτασιν του προηγούμενου ορισμού.

Βλ. και γραμμές και τον υπάρχοντα λακωνικό ορισμό.

Η έξοδος απ' το δρόμο με αυτοκίνητο (ίσως και με μηχανή, δεν το γνωρίζω). Συμφυρμός της προστακτικής του βγαίνω με τη γαλακτοβιομηχανία. Παίζει και η "έβγα της γειτονιάς" σε πιο χιουμουριστικά συμφραζόμενα.

Αυτοκίνητο με κακή οδική συμπεριφορά, που σε κάθε στροφή κινδυνεύει να βγει απ' το δρόμο.

Ειδική περίπτωση μπάζου. Προς το ασχημούλα, αλλά όχι απελπιστικά, και μάλλον συμπαθητική. Στην κλίμακα γαμευσιμότητας βρίσκεται μακρυά απ' το κακό μπάζο, που δεν της τον δίνεις ούτε τα χριστούγεννα (για την καλή πράξη), αλλά πιο μακρυά και απ' τη μουνάρα.

Κοντά στο νηστίσιμη, με μια δόση συμπάθειας.

Σπανιότερη σημασία της κλασσικής, αλλά υπαρκτή. Συνώνυμο του ηλίθιος, πανίβλακας, άι-κιού ραδικιού και τα λοιπά συναφή.

Όταν αναφέρεται σε γυναίκα (της οποίας την εμφάνιση αγνοεί ο συνομιλητής) συχνά δημιουργεί σύγχυση, ακριβώς λόγω της στατιστικής σπανιότητας αυτής της σημασίας σε σχέση με την χαρακτηρίζουσα την εμφάνιση. Χαλαρό συνώνυμο σ' αυτήν την περίπτωση το χαζογκόμενα.

Παλιά αργκοτική έκφραση. Κανονίζω στο μιλητό σημαίνει ότι η πληροφορία για το πού, πώς, πότε και γιατί θα πάει από στόμα σε στόμα, αυστηρά προφορικά και χωρίς γράμματα και λοιπού τύπου συνεννοήσεις που αφήνουν στοιχεία.

Ο αρχικός σκοπός φαίνεται να ήταν αυτός ακριβώς, δηλαδή η εξυπηρέτηση μυστικότητας-συνωμοτικότητας, κάτι το οποίο διατηρεί ακόμα αχνά η φράση, ακόμα και όταν χρησιμοποιείται εντελώς εκτός τέτοιων συμφραζομένων. Βλ. το 2ο παράδειγμα όπου έχει ακόμα το "χωρίς μεγάλη δημοσιότητα" αλλά είναι μακρυά απ' την έννοια που έχει στο 1ο, πιο κοντά στην αρχική.

Η μανούρα, εκτός των άλλων, είναι ειδική περίπτωση καβγά. Συγκεκριμένα, πρόκειται για καβγά που περιορίζεται σε αψιμαχίες, σε "θα σου δείξω - θα μου δείξεις", σε "θα σου κάνω - θα μου κάνεις"*, άντε και σε κανένα "κρατάτε με και θα τονε δείρω", και σε πολύ ακραία κατάσταση μανούρας κάνα σπρώξιμο ή καμιά ψιλή.

Για όσους αντιλαμβάνονται την κατάσταση, είναι πρόδηλη η διάθεση των εμπλεκομένων να μην πλακωθούν στα σοβαρά, αλλά απλά να δείξουν ότι θα μπορούσαν να το κάνουν. Βεβαίως, τίποτα δεν προδικάζει ότι η μανούρα θα παραμείνει μανούρα και δεν θα εξελιχθεί σε καβγά, αλλά αναλόγως με τις συνθήκες και τις περιστάσεις μπορεί κανείς να μανουριαστεί αρκετά ακραία όντας σίγουρος ότι κανείς (και κυρίως ο ίδιος) δεν θα περάσει τη νύχτα είτε σε κάνα νοσοκομείο είτε σε κάνα κρατητήριο.

Κατά συνέπεια το να μανουριαστεί κανείς με πορτιέρη είναι σπάνιο, γιατί ο πορτιέρης έχει την πρωτοβουλία του ξύλου στο 99,99% των περιπτώσεων, ενώ η μανούρα προϋποθέτει υπόδηλη συμφωνία των εμπλεκομένων να μην πέσει ξύλο, ή τουλάστιχον σοβαρό ξύλο.

Αποτέλεσμα, συνήθως φεύγουν και οι δύο πλευρές ευχαριστημένες, φεύγει ευχαριστημένος και ο ενδεχόμενος ειρηνοποιός που μπήκε στη μέση και παράστησε ότι τους χωρίζει, και καθώς είθισται μπορεί να έφαγε και καμιάν αδέσποτη.

Οι μανούρες ξεκινάνε κυρίως δι αφορμήν ασήμαντον, και γι αυτό δεν εξελίσσονται και σε καβγάδες, και αρκετά συχνά επειδή ένας απ' τους δύο ψάχνεται για μανούρα, ίσως λόγω χαρακτήρα, λόγω αλκοόλ ή για εκτόνωση.

Ρηματικές μορφές: μανουριάζω, μανουριάζομαι.

*Οι φράσεις "θα σου δείξω - θα μου δείξεις", σε "θα σου κάνω - θα μου κάνεις" αναπαριστούν τις απειλές που εκτοξεύονται εκατέρωθεν. Σε συμφραζόμενα περιγραφής βρισίματος στα όρια καβγά οι παραπάνω φράσεις είναι αρκετά τυπικές.

Εδώ βλέπω ότι η λέξη είναι ηπειρώτικη και σημαίνει μαλαπέρδα. Το θυμάμαι στην Λευκάδα να παίζει ως τζενέρικ προσβολή, χωρίς να θυμάμαι τη λέξη να χρησιμοποιείται με την έννοια του πέους.
Είναι άλλωστε παγιωμένη η σχέση της Λευκάδας, κυρίως της πόλης, με τη Ρούμελη και την Ήπειρο, περισσότερο απ' τ' άλλα νησιά του Ιονίου.