Εκεί που σμίγουν οι γλωσσικοί αέρηδες της λεξιθηρίας, της υπερδιόρθωσης, του λογιωτατισμού και της καθημερινής γλωσσικής εκφραστικότητας που γεμίζει το στόμα, εκεί μπορούμε να βρούμε το φαινόμενο του σλανγιωτατισμού, ας μου επιτραπεί ο νεολογισμός (ή γιατί όχι της σλανγκοποίησης, κατά το αγιοποίηση, του βίαιου εκσλανγκισμού, του σλανγκικού αντιδανείου, και πάει έρποντας -δε μπορώ ακριβώς να το θέσω).

Εν προκειμένω αναφέρομαι στις περιπτώσεις που μάλλον εξεζητημένες και λόγιες λέξεις χρησιμοποιούνται αντί συνώνυμων πιο σλανγκικών της καθομιλουμένης. Κι αυτό ένεκα της ηχητικής τους μεστότητας, παρηχήσεων και αντηχήσεων, και της αλλότριας κοινωνικογλωσσικής τους προέλευσης, που όλο αυτό τέλος πάντων κάτι μας κάνει.

Δεν εννοώ όταν αυτές οι λέξεις χρησιμοποιούνται σε κάποια πλαίσια επειδή είναι πιο εύσχημες. Εννοώ όταν τις χρησιμοποιούμε ακριβώς για την εκφραστική τους δηκτικότητα, προκειμένου να τονίσουμε αντί να απαλύνουμε το περιεχόμενό τους, έστω κι αν την ίδια στιγμή τις χρησιμοποιούμε λιγάκι και για να μην πούμε κάτι βαρύτερο και να μην έχουμε κυρώσεις.

Μερικές τέτοιες λέξεις είναι το παχύδερμο (αντί π.χ. του παιδοβούβαλος), το ενθυλακώνω *(αντί του τσεπώνω), το *εσχατόγηρως (αντί σκατόγερος), κτηνοβάτης *(αντι κατσικογάμης), ***καλλίπυγος** *(αντί κωλάρα), ***κίναιδος** *(αντί πούστης), *διακορεύω (αντί ξεπαρθενιάζω ή γαμάω), ακόμα ίσως και το *παιδόφιλος *(αντί για κωλομπαράς), νυμφομανής (αντί για κρεβατογεμίστρα).

Και άλλα, ίσως. Πιθανόν φλωράδικης εμπνεύσεως γαμοσλανγκοτέτοιο φαινόμενο.

(Δηλαδή, το συμφραζόμενο έχει σημασία...).

  1. Άντε ψόφα ρε εσχατόγηρε, θες και μανούρες...

  2. Θα 'ρθω εκεί και θα σε διακορεύσω, δε σου κάνω πλάκα, μην κουνηθείς από κει, τη γάμησες!

  3. Αυτή ρε μαλάκα είναι νυμφομανής, όλοι την έχουμε πάρει να 'ούμε', βιασμός με αυτή δεν πιάνεται...

  4. Τον ενθυλάκωσες τον αναπτήρα ρε γύφτο!

  5. Έμπλεξα ρε μαλάκα με τους κτηνοβάτες εκεί στο χωριό, δεν παλεύεται η φάση.

κ.λπ.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Με αφορμή την επιθυμία του Βικάρ (ΔΠ) για την ανάλυση του όρου αυτού, και αρχής γενομένης από ένα σχόλιο του Πάτση για το τί είναι σλανγκ, αποφάσισα να στήσω ένα λήμμα ανοιχτό προς δημόσιο σχολιασμό.

Καταθέτω λοιπόν το κείμενο του Πάτση, καθώς και τον δικό μου ορισμό. Κατόπιν προτείνω στους χρήστες του σλανγκρ:
α. να γράψει ο καθένας -στο σχόλιο του λήμματος αυτού- την άποψή του περί τι είναι σλανγκ
β. να προταθούν λέξεις ελληνικές για τον όρο αυτό, σλανγκ λέξεις όμως και όχι τίποτα εξεζητημένες και τραβηγμένες από τα μαλλιά λεξιπλασίες.

1. Πάτσης έφη:

Για το εναρκτήριο λάκτισμα έκανα μια κουτσή-στραβή μετάφραση των σημαντικότερων παρατηρήσεων του λήμματος «slang» της wikipedia. Δεν λέω ότι συμφωνώ με όλα, να εξηγούμαστε.

«Η slang είναι η χρήση εξαιρετικά άτυπων / αδόκιμων λέξεων και εκφράσεων που δεν θεωρούνται τυποποιημένες στη διάλεκτο ή τη γλώσσα του ομιλητή.

Λίγοι γλωσσολόγοι έχουν αποτολμήσει να ορίσουν σαφώς τι αποτελεί slang. Προσπαθώντας να συνδράμουν, οι Bethany Κ. Dumas και Jonathan Lighter υποστήριξαν ότι μια έκφραση πρέπει να θεωρηθεί «πραγματική slang» εάν ικανοποιεί τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα κριτήρια:

  • Υποβιβάζει, έστω προσωρινά, «την αξιοπρέπεια της επίσημης ή σοβαρής ομιλίας ή του γραπτού λόγου» με άλλα λόγια, είναι πιθανό να θεωρηθεί σε τέτοια συμφραζόμενα σαν μια «εμφανής κακή χρήση του εκεί οικείου τρόπου φωνητικής έκφρασης / εκφοράς [register]»
  • Η χρήση της υπονοεί ότι ο χρήστης είναι εξοικειωμένος με αυτό στο οποίο αναφέρεται, ή με μια ομάδα ανθρώπων οι οποίοι [με τη σειρά τους] είναι εξοικειωμένοι με αυτό και χρησιμοποιούν τον όρο.
  • «Είναι ένας όρος ταμπού στη συνηθισμένη συνομιλία με ανθρώπους μιας υψηλότερης κοινωνικής θέσης ή μιας μεγαλύτερης ευθύνης.»
  • Αντικαθιστά «ένα καλά γνωστό συμβατικό συνώνυμο». Αυτό γίνεται πρώτιστα για να αποφευχθεί «η έλλειψη άνεσης που προκαλείται από τον συμβατικό όρο ή για παροχή περαιτέρω επεξηγήσεων».

Η slang πρέπει να διακριθεί από την επαγγελματική ιδιόλεκτο (jargon), η οποία είναι το τεχνικό λεξιλόγιο ενός συγκεκριμένου επαγγέλματος. Η επαγγελματική ιδιόλεκτος, όπως πολλά παραδείγματα της slang, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποκλείσει τα μη-μέλη της ομάδας από τη συνομιλία, αλλά γενικά λειτουργεί ούτως ώστε να επιτρέπει τους χρήστες της να μιλήσουν με ακρίβεια για τα τεχνικά ζητήματα σε έναν δεδομένο [γνωστικό] πεδίο.»

2. Σειρά μου:

Σλανγκ γλώσσα είναι η προφορική (πρεμούρα, αντί μεγάλη βιασύνη ή σπουδή)
άσεμνη (μουνί, πούτσος, αντί των αιδοίο, πέος)
μη κορέκτ («την κάτσαμε τη βάρκα», αντί του «θα αντιμετωπίσουμε προβλήματα»)
καθημερινή (γαμάω αντί «κάνω σεξ» ή «έχω επαφή»)
υβριστική (πινεζοπούτανο, βρωμόπουστας, καριόλα)
απαγορευμένη & συνθηματική (καλιαρντά, ποδανά)
οικονομική (μπάχαλο αντί «χαώδης και θορυβώδης κατάσταση», μαλακοκαύλης αντί «αυτός που έχει πρόβλημα στύσης»)
ωμή (ξερατό αντί εμετός, κρέας αντί παχύσαρκος ή νωθρός)
χιουμοριστική (ρόφτυμα, αυτοψυχοψάξιμο, βαρβατίλα)
ευρηματική (κωλοδάχτυλο: η μόνη λέξη για να το περιγράψει)

Είναι η γλώσσα της ανατροπής και ωσεκτουτού της βαθύτερης ουσίας (πχ η λέξη γαμώ και όλα τα παράγωγά της μπορεί α. να σημαίνουν το σεξ, β να σημαίνουν μια ευχάριστη κατάσταση -«γαμώ τις φάσεις», γ. κάτι πολύ επώδυνο («με γάμησες!») -άντε βγάλε συ συμπέρασμα τι βλέπει ο έλληνας στο γαμήσι.

Είναι η γλώσσα που ξορκίζει, η γλώσσα του ευφημισμού: αυτό που μας καίει το σλανγκίζουμε και χαριτολογούμε επ' αυτού -όταν δεν το υποβιβάζουμε.

Είναι η γλώσσα που τολμάει το ταμπού, δηλαδή μιλάει για πράγματα που δεν λέγονται, αλλά το μεγάλο της ελάττωμα είναι πως δεν χρησιμοποιείται όταν αναφερόμαστε στον εαυτό μας. Εκεί έχει το μεγαλύτερο και το πιο απόλυτο ταμπού όλων. Δεν θα πεις για τον εαυτό σου ότι είσαι μαλακοκαύλης ή ξεπλένω... Άσε που αν σε πούνε έτσι, έχουν δεν έχουν δίκιο, θα πέσει μπουνίδι... Αυτά είναι λίγο ύποπτα πράγματα, όπως θα τολμήσω να πω παρακάτω.

Είναι λοιπόν η γλώσσα που λέει «όχι», όχι στη θρησκεία, όχι στο σύστημα, όχι εδώ, όχι εκεί (κάπου το έχω διαβάσει αυτό μα δεν θυμάμαι τώρα), είναι αναρχική, είναι όμως πικρή και απαισιόδοξη, δηκτική και ανελέητη -κι ας χρησιμοποιεί το χιούμορ ως μέσο, δεν συγχωρεί κανέναν και για κανέναν λόγο και, κυρίες μου και κύριοι, όλο αυτό με κάνει να αναρωτιέμαι μήπως στο μεγαλύτερο ποσοστό της, η σλανγκ είναι κατά βάθος το ακριβώς αντίθετό της, είναι δηλαδή ρατσιστική και οπισθοδρομική, αντιδραστική με την αρχική έννοια της λέξης, μήπως είναι η γλώσσα που αρνείται κάθε διαφορετικότητα και κάθε εξέλιξη... Μήπως ο σλανγκ τύπος είναι ο μίστερ τέλειος που όλα τα κοροϊδεύει; Μήπως είναι η γλώσσα του κομπλεξικού ή του κομπλεξικού περιθωριακού, ή τού όσα δε φτάνει η αλεπού;...

Ή μήπως ο σλανγκ τύπος είναι αυτός που, για να αντέξει την πραγματικότητα με τις σκληρές της εκδηλώσεις, το ρίχνει στην πλάκα ώστε να ξεχάσει το πρόβλημα; (πράγμα που πίσω-πίσω κρύβει και την προηγούμενη άποψη, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς).

Στην ελληνική, οι ξένες λέξεις ή κάποια στοιχεία από τις ξένες γλώσσες σλανγκοποιούνται πάρα πολύ συχνά και αποτελούν βασική πηγή για την σλανγκ: καταλήξεις (), λέξεις από τα ιταλικά (κόμοδο), τα τούρκικα, τα γαλλικά, όλ' αυτά είτε μπήκαν ειρωνικά στη γλώσσα μας (κομιλφό) ή απλώς κατέληξε να χρησιμοποιούνται πια μόνο ως σλανγκ (γκαϊλές).

Σλανγκ δεν είναι οι μεταφορές, οι παρομοιώσεις, οι καθιερωμένες εκφράσεις, τα σχήματα λόγου -κι ας βγάζουν γέλιο, κι ας έχουμε βάλει όλοι μας δεκάδες τέτοια εδώ μέσα.

Σλανγκ είναι γλώσσα, είναι όμως και χαρακτήρας ανθρώπου, μια κατάσταση, κά.

Στα ελληνικά δεν έχουμε λέξη για την σλανγκ. Λέμε είτε «σλανγκ», ή «αργκό». Ας το δούμε λιγάκι αυτό, μήπως βρούμε κάτι έξυπνο. Αυτή είναι και η επιθυμία του Βικάρ που το πρότεινε στο ΔΠ.

- Καλά ε, είσαι πολύ σλανγκ τύπος!
- Τώρα αυτό για καλό το λες, ή για κακό;

Δες και ceci n'est pas slang.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Ιδεολογία του Διαδικτύου, όπως ο ασιγματισμόσ και ο ανορθογραφισμός. Σλανγκιστί λέγεται και ατονία ή κατατονία. Μοιάζει πιο πολύ με τον ασιγματισμό, καθώς γίνεται πιο πολύ για λόγους ευκολίας και κερδίσματος χρόνου, κι όχι για ιδεολογικούς ή ψυχο(παθο)λογικούς λόγους. Ο ατονιστής θέλει να ολοκληρώσει την αλλαγή που έγινε στο γραπτό μας σύστημα με το πέρασμα από το πολυτονικό στο μονοτονικό, και ίσως θεωρεί εαυτόν ως προάγοντα σε μια αντίστοιχη νομοθετική ρύθμιση που κάποτε μπορεί να έρθει.

Αντώνυμα: πολυτονισμός. Υπάρχουν πολλοί που επιμένουν να χρησιμοποιούν τους τόνους και τα πνεύματα του πολυτονικού συστήματος και στα φόρα και αλλού στα διαδίχτυα.

Μελετάται έντονα από τους ειδικούς σλανγκολόγους των φορόρουμ [Σημ: ψωνισμένος τρόπος να πεις «φόρουμς» στην Γενική] αν υπάρχει εγγενής σχέση μεταξύ ατονισμου και ασιγματισμού. Είναι νωρίς πάντως για να βγουν οριστικά συμπεράσματα σ' αυτήν την διερεύνηση.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Ιδεολογία του Διαδικτύου, όπως και ο ασιγματισμόσ, η οποία αναπτύσσεται σε φόρα από αγοραίους τύπους. Έχει διαφορετικές φράξιες. Θα αναφερθώ σε ορισμένες, χωρίς δυνατότητα εξάντλησής τους.

  1. Ο ριζοσπαστικός επαναστατικός ανορθογραφιστής. Θεωρεί ότι η ορθογραφία είναι ένα εξουσιαστικό κατεστημένο status quo. Η ανορθογραφία είναι γι' αυτόν ένας επαναστατικός ακτιβισμός. Συχνά πρόκειται για άνθρωπο με παιδεία που έχει την δυνατότητα να ορθογραφήσει άψογα τις λέξεις, αλλά συνειδητά την απαρνείται για χάρη μιας επαναστατικής σκοπιμότητας. Όπως, δηλαδή, οι Μαρξ και Ένγκελς ήταν μάλλον Μαρξ εντ Σπένσερ, αλλά απαρνήθηκαν τον μεγαλοαστισμό τους από αλληλεγγύη στους προλετάριους σύντροφους, έτσι κι ο ανορθόγραφος αυτού του τύπου απαρνείται την πλούσια παιδεία του από αλληλεγγύη στους ανορθόγραφους όλου του κόσμου.

  2. Anorthographus Trolleatziticus. Ανήκει στο είδος των τρολεατζήδων, που ευδοκιμεί στα διαδίχτυα. Η ακραία ανορθογραφία είναι απλώς ένα μέσο για να προσελκύσει το ενδιαφέρον των άλλων. Και αυτός έχει συχνά παιδεία και άψογη ορθογραφία, αλλά έχει ασταθή αυτοπεποίθηση, και κατά τον αρχαίο θρύλο του Ηροστράτου, αν δεν μπορεί να μείνει στην Ιστορία ως διάσημος, επιδιώκει να μείνει στην Ιστορία ως διαβόητος. Είναι σαν τη Λερναία Ύδρα. Αν τον κατηγορήσεις για ανορθογραφία, θα συνεχίσει να ανορθογραφεί, για να αποσπάσει ακόμη περισσότερο την προσοχή σου. Καλύτερα να του πεις, «μπράβο τι ωραία που το γράφεις έτσι», ή ακόμη καλύτερα να αδιαφορήσεις πλήρως. Η διαφορά από το πρώτο είδος είναι ότι στον πρώτο ο λόγος είναι ιδεολογικός, ενώ στον δεύτερο ψυχολογικός. Αλλά κατά τους Γιαλομάδες τα δύο είδη δεν έχουν ειδοποιό διαφορά, αφού πίσω από κάθε και καλά ιδεολογικό λόγο υποκρύπτεται ένας ψυχολογικός.

  3. Ανορθόγραφος ο ταπεινοσχήμων. Προβάλλει ένα προφίλ λαϊκού παιδιού, που πραγματικά είναι ανορθόγραφος επειδή δεν του δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να μάθει γράμματα, ή επειδή το κεφάλι του δεν σκαμπάζει κ.ο.κ. Σπάνια αυτό είναι αλήθεια. Συχνότερα πρόκειται για έναν είρωνα, με την σωκρατική - δημοσθένειο έννοια του όρου, δηλαδή πρόκειται για κάποιον που επιτηδευμένα ανορθογραφεί, για να προβάλλει το προφίλ ενός αγράμματου παιδιού του λαού. Αυτός ο τύπος συχνά παρουσιάζει μια γενικότερη ταπεινοσχημία. Μας αποκαλύπτει λ.χ. ότι είναι άσχημος, τον φτύνουν οι γκόμενες κτλ. Δύο τινά συμβαίνουν. Ή είναι καθαρή μυθοπλασία τα παραπάνω. Ή είναι εν μέρει αλήθεια, και ο ανορθόγραφος τα εντείνει περαιτέρω για να συμφιλιωθεί με αυτούς τους «δαίμονές» της πραγματικής ζωής του, να τους ξορκίσει και να προκαλέσει την συμπάθειά μας, και την τρυφερότητα που φαίνεται ότι την έχει ανάγκη. Το χαρακτηριστικό του τρίτου τύπου είναι ότι δεν ανορθογραφεί με συνέπεια και σύστημα, αλλά άλλοτε ναι κι άλλοτε όχι. Αν μάλιστα τον ρωτήσεις, θα ορκίζεται και θα ομνύει ότι δεν ανορθογραφεί εκ συστήματος και θα επικαλεστεί ως τεκμήριο και περιπτώσεις που θα έχει ορθογραφήσει σωστά. Ο τρόπος όμως για να αποκαλύψεις την υποκρισία του είναι ότι ορθογραφεί καλά τα δύσκολα, και ανορθογραφεί τα εύκολα, επίτηδες προφανώς.

  4. Ο έντεχνος ανορθόγραφος. Είναι ο τύπος που την έχει δει Μέντης Μποσταντζόγλου και προσπαθεί μέσω της ανορθογραφίας να βγάλει κάποια κρυμμένα νοήματα, που τα κρύβει η ορθογραφική αρτιότητα. Ως προς αυτό μοιάζει με τον έντεχνο σλανγκιστή. Απλώς ο έντεχνος ανορθόγραφος πραγματικά το παρακάνει!

Τελειώνοντας, θα ήθελα να παρατηρήσω αφενώς ότοι η παραπάνω κατηγοριοποίηση είναι σχηματικοί, κι ότι στην πραγματικώτητα οι κατηγορίες μπορούν να αλληλωπλέκοντε και να συνυπάρχουν. Και κυρίος να κρούσο τον κόδονα του κυνδίνου ότι ο ανωρθωγραφησμώς ήνε κωλλητικώς κε κανής δεν είναι ασφαλύς απαίναντή του, συμπαιρηλαμβανωμαίνου κε του γράφωντως!!! Θαίλυ πρωσωχί!!

Ουφ! Έμεινα για λίγο στην καραντίνα και ανένηψα! Λοιπόν, από όσα φόρα έχει τύχει να διαβάσω, θυμάμαι τρεις χαρακτηριστικές περιπτώσεις ανορθογραφιστών:

  1. Στο φόρουμ του Αθηνοράματος υπήρχε ένας εξαιρετικά μορφωμένος χρήστης, που υπέγραφε ως «Ώμικρον»! Ορθογραφούσε άψογα τα πάντα εκτός από τα όμικρον, που τα έγραφε όλα ως ωμέγα, και τα ωμέγα που τα έγραφε όλα ως όμικρον! Η πράξη του ερμηνευόταν ως επαναστατικός ακτιβισμός για την ανατροπή του εξουσιαστικού status quo της ορθογραφίας.

  2. Στο φόρουμ του bourdela.com υπήρχαν δύο χαρακτηριστικοί ανορθογραφιστές, ο «Πιτσιλιστής» και ο «Βόθρος». Και οι δύο χρησιμοποιούσαν λέξεις που φανέρωναν παιδεία. Ειδικά ο δεύτερος ήταν καθαρή περίπτωση ταπεινοσχήμονος. Έλεγε συνέχεια ότι είναι άσχημος και βρωμάει, εξ ου και το ψευδώνυμο, αλλά είχε παρ' όλα αυτά τον δικό του τρόπο να γοητεύει τις γκόμενες. Έκανε μπάχαλο κάθε συζήτηση με το να στρέφει την κουβέντα πάντα σε μια οχληρή περιαυτολογία του, έστω ταπεινόλογη.

  3. Στο slang.gr έχουμε τον γνωστό μας και μη εξαιρετέο Πάνο Β'. Αν θυμάμαι καλά, έχει αποτάξει την μομφή ότι ανορθογραφεί εκ συστήματος και έχει υποστηρίξει ότι δεν μπορεί παρά να ανορθογραφεί. Οπότε θα πρέπει να αποκλείσουμε την κατηγορία 1. Αλλά ύστερα από το λήμμα Εωσφόρος, νομίζω ότι ένας αντιεξουσιαστικός χαρακτήρας του ανορθογραφισμού του δεν πρέπει να αποκλειστεί. Επίσης, πιστεύω ότι ο Πάνος Β' έχει χαρακτηριστικά και από όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες 2, 3 και 4, οπότε πρόκειται για πολυσυλλεκτικό ανορθογραφιστή.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Οι περισσότεροι το θεωρούν αρρώστια... Άλλοι πάλι το αντιμετωπίζουν ως κάτι απολύτως φυσιολογικό. Μου ζητήθηκε να γράψω τον ορισμό αυτού του λήμματος, γιατί εγώ έγειρα τον ασισματισμό στο σλανγκ τζηαρ.

Μα τι είναι αυτό το πράγμα τέλος πάντων;

Όλοι ξέρουμε ότι, στο τέλος των λέξεων το -σ γίνεται -ς. Όχι πάντα...
Οι «πάσχοντες» δε χρησιμοποιούν για λόγους συντομίας το αγαπημένο σίγμα στο γραπτό λόγο στον υπολογιστή και στη θέση του βάζουν το -σ (π.χ. μαλάκασ).

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι, τα κείμενα απο τους αστιγματιστές είναι δυσανάγνωστα και πρέπει να καταπολεμηθεί αυτή η αρρώστια με οποιοδήποτε τρόπο. Από την άλλη, οι αστιγματιστές δηλώνουν ότι, δεν είναι άρρωστοι και ότι, δεν πρέπει να δίνεται τόση σημασία σε αυτό, αλλά στο περιεχόμενο του λόγου.

Όσο εξελίσσεται η τεχνολογία, εξελίσσεται και ο ασιγματισμός. Το σίγμα που, όπως όλοι ξέρουμε, συντελεί στη δημιουργία των διπλών συμφώνων και κυρίως του ψ και του ξ, τείνει να τα καταργήσει και να τα κάνει πσ και κσ.

****Δεν πρέπει να μπερδεύεται με τους τριχοφοβικούς****

ΟΛΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΣΥΝΤΟΜΙΑ

- Καταργήθηκε το τελικό σίγμα;;;
- Ναι, θεωρηθηκε ότι παίρνει τη δουλειά του κανονικού σίγμα, το οποίο κατέθεσε ασφαλιστικά μετρα, τα κέρδισε και πήρε προσωρινή διαταγή, οπότε το τελικό πήρε τον πούλο... Δράμα σου λέω... Απλά μέχρι στιγμής το ξέρουνε λίγοι, οπότε μην το κανεις θεμα. ;)

(ντόπιο)

(όλα τα σχόλια μου κάπου θα έχουν παραδείγματα)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified