Tagged definitions (1219)
Showing 591-600 from 1219

Είναι δύσκολο να κυβερνάς γαλέρα; Για να δούμε.

Ως γνωστόν στις γαλέρες υπήρχαν εγκληματίες και γενικότερα υπήρχαν κάθε λογής αποβράσματα. Θυμόμαστε καλά τι CV (βιογραφικό) είχαν οι κωπηλάτες στο Μπεν Χουρ (κατάδικοι ++). Για να μπορεί ένας καπετάνιος να 'ναι σίγουρος πως δε θα κινδυνεύει από ανταρσίες (π.χ: ανταρσία του Μπάουντι), ανατροπές, κλπ πρέπει να 'ναι πιο διεφθαρμένος από το πλήρωμά του, ώστε να βρίσκεται ένα ή κάμποσα κλικ μπροστά από τη σκέψη τους για να προλάβει τα χειρότερα. Ε... και φυσικά θα πρέπει να 'χει έναν κλειστό πυρήνα έμπιστων και ταλαντούχων χαφιεδόμουτρων που θα τον ελέγχει στενά. Αλλά εννοείται πως θα πρέπει να 'ναι πιο λέρα απ' αυτούς.

Στη γαλέρα στην οποία αναφέρεται ο ποιητής, παίζει η διαφθορά, η διαπλοκή και οι υπόλοιπες καλές τέχνες. Μπορεί να μιλάμε για χώρα, για εκκλησία, για τηλεοπτικό κανάλι, κλπ.

Μπορεί δηλαδή να μιλάμε για πρωκτυπουργούς, για δημάρχους, για δημοσιοκάφρους, για εκκλησιαστικά λαμόγια, για λαμόγια του δικαστικού κυκλώματος, για λαμόγια της φυλής των Μασάει, κλπ. Όταν είσαι λαμόγιο α΄τάξεως και έχεις τη... θέση στην ιεραρχία της λαμογιοκρατίας, φτιάχνεις τους δικούς σου νόμους, κομμένους και ραμμένους στα μέτρα σου. Οι τύποι με το... λαμόγελο δεν ξέρουν απλά απ' έξω ανακατωτά και πρακτικά τα λήμματα του Α και Β τόμου, του πιο έγκριτου λεξικού του είδους, αλλά είναι σε θέση να περνάνε και νέα λήμματα! Και τι λήμματα... Κάθε τελευταίο λήμμα αποτελεί την τελευταία λέξη στην παρανομία.

Για να μπορούν τώρα οι παραπάνω λεβέντες να κάνουν ζάφτι και να τη βγάζουν καθαρή, πρέπει να 'ναι ικανοί να εκβιάζουν, να καλοπιάνουν, να λαδώνουν και γενικότερα να 'χουν όλες αυτές τις δεξιότητες που χρειάζονται τα αρχιλαμόγια. Και φυσικά είναι δικτυωμένοι και έχουν καλά φυλαγμένη την πίσω πόρτα τους. Με δυο λόγια, αν δεν είσαι λέρα του ελέους, δεν θα 'χεις πολλά ψωμιά στο πηδάλιο της γαλέρας που συζητάμε και θα έχεις σύντομη ημερομηνία λήξεως. Δεν θα αντέξεις στο στερέωμα. Θα πέσεις.

Αν τώρα δεν είσαι τέτοιος σαν αυτούς που συζητάμε, ούτε καν αξιωματούχος του κυκλώματος, αλλά ούτε καν απλό λαμόγιο, ε... τότε... τότε τράβα κουπί σκλάβε στη γαλέρα, ή μ' άλλα λόγια σκάσε και κολύμπα... Πού; Στα σκατά βεβαίως βεβαίως.

Σημείωση: Μεταξύ τρίτης και τέταρτης λέξης μπορεί να συμπεριλαμβάνεται και η λέξη: πολύ, μεγάλη, σκέτη και άλλες συναφούς νοήματος.

Το συγκεκριμένο λήμμα δεν ασχολείται με τη λεπτομερή εξέταση των οργάνων του ανθρώπινου οργανισμού (συκώτι, στομάχι, πάγκρεας και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις), θέματα που αποτελούν αντικείμενο μελέτης της ανατομίας. Ας δούμε όμως για τι θέμα συζητάμε.

Μιλάμε για κάποιαν που είναι απ' τα κόκαλα βγαλμένη, για κάποιαν σαρακοστιανό, για κάποιον τσίρο, για κάποιον που 'χει μείνει πετσί και κόκκαλο. Είναι τόσο αδύνατο το άτομο, ώστε μπορούν και καλά να διακρίνονται πεντακάθαρα τόσο τα ζωτικά του όργανα και τα επιμέρους τμήματά τους, τα οστά του, κλπ.

Μ' άλλα λόγια ο τύπος είναι τόσο αδύνατος, ώστε όχι μόνο μπορείς να δεις π.χ να διαγράφονται τα όργανά του, αλλά είσαι και σε θέση να μπορείς να τον χρησιμοποιήσεις ως ζωντανό πρόπλασμα ανατομικής μελέτης... λες και είσαι φοιτητής ιατρικής σε κάποιο πανεπιστήμιο (π.χ: του Πούτσεστερ)... Λέμε τώρα!

Κατά το «ο βήχας και τα λεφτά δεν κρύβονται». Υπάρχει και το «ο βήχας και ο έρωτας δεν κρύβονται». Το λέμε σε περιπτώσεις έκδηλης πουτανιάς, όχι τόσο κυριολεκτικά, αλλά κυρίως όσον αφορά στην εξωτερική εμφάνιση. Λέγεται ακόμη και για τις πολύ κοκέτες, πάντως σε καμία περίπτωση δεν απαντά σε αρσενικό γένος.

Ταραντέλα: Μιλάμε για ένα χορό που συνδέεται με την αρχαιοελληνική αποικία του Τάραντα και με τον ταραντισμό, μια μορφή κρίσης που οφειλόταν στο τσίμπημα μιας αράχνης Λικόσα Ταραντούλα. Η ενδεδειγμένη θεραπεία περιελάμβανε ένα μουσικό εξορκισμό: ο άρρωστος χτυπιόταν μιμούμενος τις κινήσεις της αράχνης μέχρι να πέσει εξουθενωμένος. Από την τελετουργία αυτή γεννήθηκε o ζωηρός και εύθυμος αυτός λαϊκός χορός της νότιας Ιταλίας.

Στα καθ' ημάς τώρα. Αποκαλούμε ταραντέλα κάποια σεινάμενη και λυγάμενη κραγμένη αδελφή του ελέους, κάποια λούγκρα που σπάει φωνή, λυγάει μέση και σώμα και περπατάει με χάρη και νάζι. Μιλάμε για κάποια κρέμα καραμελέ (περίπτωση 5), για κάποια hitech τσαγιέρα ολκής.

Στο παρακάτω βίντεο ο Παπαγιαννόπουλος αποκαλεί έτσι μια αδερφή κομμώτρια που του στείλανε να τον κουρέψει και να του κόψει το μουστάκι. Το σκηνικό είναι από την ταινία Ο κυρ Γιώργης εκπαιδεύεται.

βλ. και λήμμα πούστης.

Σημείωση:

α) Επειδή υπάρχουν ταραντέλες και ταραντέλες, ο λαός επινόησε και τον όρο παλιοταραντέλα για αυτές που φωνάζουν από μακριά πως το τρίβουν το πιπέρι με όλες τις εναλλακτικές τριψίματος του. Ε... άμα είναι κανείς ευαίσθητος στο τσίμπημα της ταραντούλας... χορεύει ως ταραντέλα μια ζωή ταραντέλα. Το αναζητά ο οργανισμός του το τσίμπημα. Αυτό είναι το γιατρικό του.

β) Σχετική ατάκα: το ντέφι κι' η αποκριά είναι του πούστη η χαρά.

Έκφραση που δηλώνει χάλια κατάσταση προσώπου, πράγματος, ή κατάστασης.

Προέρχεται από την περίπλοκη και πολυσχιδή μορφολογία του μουνιού. Ο καλλιγραφικός προσδιορισμός εντείνει την όποια περιπλοκότητα ακριβώς όπως συμβαίνει και με την καλλιγραφική γραφή, δεδομένης δε και της υγρής υφής (χύσια, ούρα, σάλια και άλλες σωματικές εκκρίσεις) που σε πολλές περιπτώσεις απαντούν στο μουνί, η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο.

Αναφερόμαστε στα εγκεφαλικά ημισφαίρια. Σύμφωνα με τη Βίκυ, το δεξί ημισφαίριο ελέγχει αισθητικά και κινητικά το αριστερό ήμισυ του σώματος ενώ το αριστερό ημισφαίριο ελέγχει αισθητικά και κινητικά το δεξί ήμισυ του σώματος. Δηλαδής... τα ημισφαίρια, το παίζουν... χιαστί ένα πράγμα, χωρίς ωστόσο να μπερδεύουν τα μπούτια τους... Ετς!

Άλλα βασικά θέματα που σχετίζονται με το:

• αριστερό ημισφαίριο είναι: η αντίληψη του χρόνου, η ομιλία, η γραφή, η αντίληψη του λόγου, η λεκτική μνήμη, η αναλυτική σκέψη, η λεκτική επικοινωνία, η επεξεργασία των ακουστικών ερεθισμάτων, κλπ.

• δεξί ημισφαίριο είναι: η αντίληψη του χώρου, η κατανόηση των μεταφορικών εννοιών και του χιούμορ, η συσχέτιση, η οπτική μνήμη, η εξωλεκτική επικοινωνία (π.χ. γλώσσα σώματος, τόνος φωνής), η παρορμητική συμπεριφορά, τα αισθήματα, οι συγκινήσεις, η φαντασία, κλπ

  Ο θεωρούμενος τσακωμός των δυο ημισφαιρίων παραπέμπει:

• Στην υποτιθέμενη διένεξη των νοητικών λειτουργιών που έχει οδηγήσει και καλά... σε πνευματική εντροπία, σε νοητικό μπάχαλο.

• Στον ψυχρό πόλεμο (δυτικό μπλοκ vs ανατολικού μπλοκ). Η παραπομπή στο φόβο του πυρηνικού πολέμου και στην καταστροφή του κόσμου δίνει έμφαση στο νοητικό μπάχαλο που αναφέρθηκε προηγουμένως και στις συνέπειες του.

  Εκφέροντας την ατάκα... προσπαθούμε και καλά να δικαιολογήσουμε τα λεγόμενα ή τα πεπραγμένα κάποιου που:

• Είναι σεσημασμένος βλάκας, βλακόμετρο, βλάκας με περικεφαλαία, βλάκας με κεφαλαίο μι, μαλάκας με πατέντα, ολυμπιονίκης μαλάκας, αρχιμαλάκας, κλπ. (βλ. παρ. 1).

• Είπε ή έκανε... τη βλακεία χωρίς να είναι εγκεφαλικά λειψός. Συγκυριακοί οι λόγοι. (π.χ: τα 'χει κοπανήσει άγρια, έχει το ακαφελόγιστο, είναι μπαγιάτικο μύδι απ' την κούραση, βιάζεται, κλπ). Βλ. παρ. 2.
• Παρατηρούμε πως δεν ξέρει να χειρίζεται κάποιο θέμα που το θεωρούμε απλό. (βλ. παρ. 3).

• Θεωρούμε πως κάποιος έχει πέσει σε πλάνη και κατά συνέπεια η άποψη του είναι εσφαλμένη. Δεν παίρνει από λόγια και στην τσαντίλα μας επάνω του ξεφουρνίζουμε την ατάκα. (βλ. παρ. 4).

  Σημείωση: Η εκφορά της φράσης βγάζει την... εκτόνωση και σε ειδικά περιβάλλοντα... συμβάλλει στο γέλιο (π.χ: όταν στη συνάντηση της σαββατοπαρέας συζητάμε για τη... βλακεία που είδαμε ή ακούσαμε).

Κυρίως στο πλήρες έλα κι εσύ να γίνουμε πολλές. Το πρώτο σκέλος ακούγεται και σε πολλές εύχρηστες παραλλαγές (παράδειγμα 5).

Η έκφραση δηλώνει:

1. Επιφύλαξη για τον ενθουσιασμό του συνομιλητή μας ν' αποκτήσει μια ιδιότητα που εμείς έχουμε ήδη, να μετακομίσει στην πόλη μας, να ασκήσει το επάγγελμά μας, να αγοράσει την ίδια μάρκα αυτοκίνητο με το δικό μας και λοιπά και λοιπά. Εκφράζουμε, δηλαδή, με ήπια ειρωνεία την απαρέσκειά μας που κάποιος θα μας μιμηθεί είτε γιατί αυτό είναι κακό γι' αυτόν (παράδειγμα 1), είτε γιατί είναι κακό για εμάς (παράδειγμα 2) είτε και τα δύο (παράδειγμα 3).

2. Πραγματική χαρά που κάποιος θα μας συντροφεύσει σε κάτι, συνήθως όχι ιδιαίτερα σημαντικό: ένα πάρτυ, μια εξόρμηση ή κάτι ανάλογο (μη τυχόν και πάει το μυαλό σας εδώ). Ιδίως αν έχουμε πρόβλημα στο να μαζέψουμε λαό.

Ο άντρας που χρησιμοποιεί την έκφραση σίγουρα διακατέχεται από την παιχνιδιάρικη διάθεση μιας λαρτζ ξεκομπλαρισμένης ανδροπρέπειας, στο ίδιο μήκος κύματος με το «τι τραβάμε κι εμείς οι χορεύτριες!» ή το να απευθύνεται κανείς στην παρέα του ως «κορίτσια».

Ακόμα κι όταν το «πολλές» αναφέρεται κυριολεκτικά σε γυναίκες, η φράση έχει κι εκεί μιαν αυτοτέλεια, μια χαριτωμενιά που στέκεται από μόνη της στο λόγο και μεταφέρει την αύρα της, σε φάση «λέμε και καμιά μαλακία να περάσει η ώρα». Η διαφορά είναι πως σ' αυτήν την περίπτωση η κυριολεκτική διάθεση επεκτείνεται κατά κανόνα και στην πρόσκληση (παράδειγμα 6).

Σημαίνει ότι ήμαστε πολύ χάλια, τόσο ώστε να μας κλαίνε ακόμη και οι ρέγγες. Τώρα, γιατί οι ρέγγες και όχι κάποιο άλλο ψάρι, ή άλλο ζώο, ή πρόσωπο, είναι απορίας άξιον. Εικάζω ότι η επιλογή της ρέγγας οφείλεται στην εμφάνιση της αποξηραμένης (καπνιστής, λιαστής κ.λπ.) ρέγγας που λέγεται και τσίρος. Ο όρος τσίρος χρησιμοποιείται για τον πολύ αδύνατο άνθρωπο, τον λιπόσαρκο, αυτόν που είναι για λύπηση· επομένως όταν μας κλαίνε οι ρέγγες σημαίνει ότι έχουμε μεγάλο χάλι, πιάσαμε πάτο.

Η φράση μας έρχεται απ' το Βυζάντιο και σχετίζεται με τη διαπόμπευση των τιμωρημένων (μέθυσοι, αντάρτες, μοιχοί, λαμόγια της εποχής, κλπ) στο γάιδαρο καβάλα, όπου τους διαπόμπευαν χτυπώντας τους. Όσο για τους βυζαντινούς, την έβρισκαν άγρια να πηγαίνουν στις πλατείες και να παρακολουθούν τέτοιες «πολιτιστικές εκδηλώσεις».

Επειδή το κούρεμα ήταν δηλωτικό μεγάλης προσβολής, οι πρωταγωνιστές αυτών των παραστάσεων (οι τιμωρημένοι... ντε) κουρεύονταν πριν διαπομπευτούν.

[I]Πότε λέγεται η ατάκα [/i];
Όταν μια λεκτική αντιπαράθεση καταλήγει σε αδιέξοδο. Είναι σαν να καταδικάζουμε κάποιον επειδή είπε κάτι προσκρούει στην δεοντολογία μας και του αξίζει η διαπόμπευση ... Λέμε τώρα! Για αυτό και του λέμε να πάει να κουρευτεί.

[I]Γιατί εκφέρεται η συγκεκριμένη ατάκα[/i];
Για να απαξιώσουμε τις συγκεκριμένες απόψεις του. Γι αυτό θέλουμε και καλά να απαλλαγούμε από την επίδραση του, εγκλωβίζοντας την (φυλακίζοντας την) και καλά ώστε να μην επιδρά πλέον πάνω μας. Παράλληλα εκτονωνόμαστε. (βλ. παρ. 1,2).

[I]Πώς μπορεί ο άλλος να αντιδράσει όταν ακούσει την ατάκα;[/i];
Παίζεται. Εξαρτιέται από το χαρακτήρα, την ηλικία, την προηγούμενη σχέση των εμπλεκομένων αλλά και από τη σημαντικότητα του θέματος. Έτσι:

• Μπορεί να μη συμβεί τίποτα,
• Μπορεί ο άλλος να τα πάρει κρανίο και έτσι να αφήσουμε το λεκτικό πεδίο και να περάσουμε στις αθλοπαιδείες.

Παρατήρηση: Δεν είναι απίθανο αργότερα, να σκεφτούμε αλλά και να ξανασκεφτούμε την προηγούμενη συμπεριφορά του. Οπότε, ο εγκλωβισμός της αρνητικής επίδρασης, που λέγαμε παραπάνω, πάει περίπατο.

Σημείωση:
1. Εναλλακτικά, μπορεί να λεχθεί ως: «άει να κουρεύεσαι!», «πήγαινε κουρέψου», «τράβα κουρέψου» κ.α..

1. Η έκφραση «άστον να κουρεύεται» έχει ανάλογη σημασία, δηλαδή: Παράτα τον τον μαλάκα, χες' τον, γράφτον εκεί που δεν πιάνει μελάνι, μην του δίνεις σημασία, ησύχασε εγκλωβίζοντας (φυλακίζοντας) την όποια κακή επίδραση του πάνω σου, ώστε να ησυχάσεις και να ηρεμήσεις. (βλ. παρ. 3).

Ωστόσο ενδέχεται επίσης να λέμε εμμέσως και στο συνομιλητή μας: Νταξ... έχεις πρόβλημα με το μαλάκα, μας τα πες, σ' ακούσαμε, αλλά πλιζ μη μας τα πρήζεις άλλο.

Ακούγοντας τη λέξη φακίρης, το μυαλό μας πηγαίνει:

• Σε ασκητές ινδικής καταγωγής με εξαιρετικές ικανότητες. Στο C.V. (βιογραφικό) τους βλέπουμε πως κάνουν πυροβασία, κολατσίζουν φωτιές (πυροφαγία), την πέφτουν σε κρεββάτι με καρφιά, γητεύουν φίδια, αιωρούνται στον αέρα. Επίσης ασχολούνται και μ' άλλα κόλπα ζόρικα που κάνουν στην Ινδία αλλά και με λοιπές γκελεριές. Για... φακιριές δες και εδώ.
• Σε τέτοια άτομα. Σε άτομα δηλαδή που ξαπλώνουν πάνω σε τέτοια καρφιά.

• Σε τέτοια άτομα. Σε άτομα δηλαδή που μπορεί να γητεύουν τέτοια φίδια.

  Εδώ όμως δε θα μιλήσουμε για φακίρηδες... αλλά για κάποια άτομα που τη βγάζουν φακίρικα. Αλλα για ποιο άτομο θα μπορούσαμε να εκφέρουμε την ατάκα;

Μιλάμε για κάποιο άτομο που:

1. Είναι μια ζωή τσίρος κωλοβελόνης, λες κι είναι φακίρης που ζει ασκητικά υποβάλλοντας την αφεντιά του σε στερήσεις με στόχο να αποκτήσει την αγιότητα... Λέμε τώρα. Για την περίπτωση αυτή, βλ. παρ. 1.

2. Έχει γίνει ολιγαρκής περιορίζοντας τις ανάγκες του (αγοραστικές, σιτιστικές, κλπ). Έτσι τρώει ελάχιστα και πρόχειρα, ενώ γενικότερα ζει κάνοντας λιτότητα στερούμενος καθημερινές ευκολίες και απολαύσεις. (π.χ: κάνει αιμοσταγή δίαιτα γιατί είναι οχτακόσια κιλά αηδία, περιόρισε δραστικά τα έξοδα του γιατί η οικονομική στύση, ή η προηγούμενη σπάταλη ζωή του τον έχει οδηγήσει στα... χρέη, έχει τις μαύρες του και στερείται τα πάντα, άλλοι συγκυριακοί λόγοι, κλπ). Για την περίπτωση αυτή, βλ. παρ. 2.

Συναφής έκφραση: Τη βγάζω σπαρτιάτικα.