Μια αστεία λέξη που χρησιμοποιείται ως αόριστος κωμικός χαρακτηρισμός για άτομο που θέλουμε να παρωδήσουμε. Στο έργο του Νίκου Σαραντάκου Λέξεις που Χάνονται (Αθήνα: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2011, σ. 44) βρίσκω την ετυμολογία της: "Ο βαρδαλαμπούμπας ήταν η δερμάτινη καλύπτρα (δαχτυλήθρα) που χρησιμοποιούσαν οι πολυβολητές στα παλιά εμπροσθογεμή κανόνια για να προστατεύσουν τον αντίχειρά τους, που έκλεινε την οπή του οπαίου. Ετυμολογείται από το ενετικό varda-la-bomba, όπως λεγόταν το σύνεργο αυτό. Συνεκδοχικά, βαρδαλαμπούμπας είναι ο αντίχειρας και μεταφορικά έτσι λέγεται ο κοντόχοντρος άνθρωπος, που μοιάζει με αντίχειρα".
Ο Νίκος Σαραντάκος παραθέτει παραδείγματα από τον Κωνσταντίνο Οικονόμο τον εξ Οικονόμων που έδωσε αυτήν την ονομασία σε έναν ήρωα του Φιλάργυρου του Μολιέρου κατά τη μετάφρασή του, και από τον Γιάννη Σκαρίμπα που ονόμασε το 1976 τον Αλέξανδρο Σολζενίτσιν ως "βαρδαλαμπούμπα του φαρισαϊσμού"! Για περισσότερα βλέπε στο σχετικό σημείωμα. Τα παραδείγματα που βρίσκω στο Διαδίκτυο δείχνουν ότι, με κάποιες εξαιρέσεις που θα δείτε, συνήθως έχει χαθεί η αρχική ετυμολογία και το βαρδαλαμπούμπας χρησιμοποιείται ως γενικός μειωτικός κωμικός χαρακτηρισμός, κάπως όπως τα χλιμίτζουρας και φίτσουλας. Κάποιοι που γνωρίζουν την αρχική σημασία επικεντρώνουν και αυτοί μάλλον στη χαρακτηριολογική σημασία για να δηλώσουν άνθρωπο κοντόχοντρο και ωσεκτουτού αμπλαούμπλα, μαλθακό, νωθρό, κλασικό μαλάκα Έλληνα και άλλα, ανάλογα με την ερμηνεία που δίνει στη λέξη ο κάθε βαρδαλαμπούμπας.
- Η καθοδική μας πορεία στο σπιράλ του θανάτου ίσως μας αναγκάσει να ξυπνήσουμε από την ληθαργική μας αφασία και από την υπνοβασία
στο κενό και στο τίποτα. Εάν ο κάθε φραπεδόμαγκας και
καφεδορουφήχτρας, εάν ο κάθε βλιτομάμμας και λουκουμομπεμπές, αν η κάθε
κυρία με την ναρκισσιστική της πείνα, αν ο κάθε βαρδαλαμπούμπας με
την ρηχή σκέψη και τις βαθιές τσέπες, εάν ο κάθε μεταπολιτευτικός
αριστερούτσος με τα ιδεολογικά του αεροκοπανήματα, αν ο κάθε
βολεμένος και βλαμμένος… αν όλοι μας δεν κάνουμε μία βουτιά σε βαθιά
και θολά νερά και δεν καταλάβουμε ότι οι σημερινοί τοκογλύφοι
δολοφονούν και σταυρώνουν τους λαούς στο όνομα της τοκογλυφίας, την
οποία φροντίζουν να νομιμοποιούν και να Θεοποιούν οι συνειδητά
Α-συνείδητοι συνεργάτες τους θα είμαστε άξιοι της τύχης μας.
(Εδώ).
- Ο Βαρδαλαμπούμπας κοντόχοντρος και ολοστρόγγυλος άνθρωπος, μόνιμα με ένα κουβανέζικο πούρο στο στόμα, μάλλον υποκατάστατο της
πιπίλας. Ήρθε με μία Πόρσε του κουτιού. Δεν χρειάζεται να είναι
κανείς πολύ έξυπνος για να καταλάβεις ότι είναι από αυτούς πού
προτιμούν την κόλαση της αλαζονείας απ το ξεφάντωμα των αγγέλων.
Βαρδαλαμπούμπας ο πάμπλουτός με τη διπλή ηθική. Ανέντιμος κάθε Δευτέρα, Τετάρτη Και Παρασκευή και η παραμυθία της εντιμότητας
κάθε Τρίτη , Πέμπτη και Σάββατο. Την Κυριακή έβαζε την μάσκα της
προσωπικότητας και πήγαινε στην εκκλησία να την αφιερώσει στον ΘΕΟ.
-Είσαι καλά; Λέει από συνήθεια ο Βαρδαλαμπούμπας στον μαλακοπίτουρα.
-<<Δόξα τω Θεώ , καλά είμαι>>.
-Το βλέπω. Έχεις περιοριστεί στον άρτο τον επιούσιο, μη τυχόν και σού έρθει η όρεξη και για κάτι παραπάνω.
-Ίσως στον επουράνιο παράδεισο.
-Ναι Μαλακοπίτουρα ως τότε θα μένεις για πάντα έξω από τον παράδεισο στη Γή. (Υπαρξιακός διάλογος για το νόημα της ζωής μεταξύ του κου Βαρδαλαμπούμπα και του κου
Μαλακοπίτουρα εδώ).
- ΒΑΡΔΑΛΑΜΠΟΥΜΠΑΣ: Ειρωνικός χαρακτηρισμός των ελαφρών, των θορυβωδώς ανοήτων, των επιδερμικών και αταλάντων του φαίνεσθαι αντί
του είναι, προθύμων πελατών και επικινδύνων υπηρετών, που επιτυχώς ανά
την Ελλάδα έχουν εγκαθιδρύσει την γενεσιουργό τους αιτία, την
συνωμοσία της μετριότητος , αναδεικνύοντας καθησυχαστικά και
περιφέροντας σε κάθε χώρο ως αποδεκτό πρότυπο την κολοβή αξιοπρέπειά
τους. Εκ της με εντυπωσιακή ηχητική Ενετικής εκφράσεως της πυροβολικής
varda la bomba , ( ας την φανταστούμε ως ηχηρά διαταγή "vaaaaaaaardaa
la bombaaaaa" που θα ανέμενε κανείς σε σπουδαίους με σπουδαίο να
επιτελέσουν έργο να απευθύνεται -πλην όμως...) που σημαίνει
...δακτυλήθρα, εν προκειμένω δε δακτυλήθρα εκ μαλακού δέρματος, την
οποία οι υπηρέτες και ανίκανοι δια να εκτελέσουν σημαντικότερο έργο
φορούσαν στον αντίχειρα της δεξιάς προκειμένου να καθαρίσουν τα
πυροβόλα των αληθινά μαχομένων. Συναντά καθημερινά ο καθημερινός
Έλληνας τέτοιες κομπορρημονούσες "δαχτυλήθρες" του αντίχειρα και
ευγενώς δεν χρησιμοποιεί τον μέσο του.- (Έεεετσι).
- Η περσόνα της Παρασκευής: Θοδωρής Κανελλόπουλος (Θεοδωρής, ντοριρίς, βαρδαλαμπούμπας). (Εδώ).
- Ο νεαρός πετεινός Κικιρής, ο φιγουρατζής κόκορας κυρ-Βαρδαλαμπούμπας, ο φασαριόζος σκύλος Μουντζούρης είναι οι
ήρωές μας. (Από το παραμύθι της Πηνελόπης Δέλτα "Στο Κοτέτσι", βλ.
εδώ).
