Ο λημματογράφος, από την υπεύθυνη δημόσια θέση που κατέχει, διαψεύδει κατηγορηματικά και μετά βδελυγμίας τις φήμες σύμφωνα με τις οποίες :

α) Υπήρξε ποτέ ή υπάρχει πολυεθνική Εταιρεία με το όνομα Miesens.

β) Η εν λόγω Εταιρεία είχε / έχει θυγατρική στην Ελλάδα.

γ) Ο φερόμενος ως πρόεδρος της υποτιθέμενης θυγατρικής της προειρημένης ανύπαρκτης Εταιρείας τηγκανά υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες και για ασαφείς λόγους από την Ελλάδα προς γερμανόφωνη χώρα της Β. Ευρώπης.

δ) Γόνος επιφανούς Έλληνα πολιτικού δέχτηκε ως δώρο ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό από την (είπαμε) ανύπαρκτη Εταιρεία.

Επιπλέον, ο λημματογράφος, με την αίγλη του Καθηγητού Γλωσσολογίας, καταρρίπτει άπαξ και δια παντός τα φληναφήματα σύμφωνα με τα οποία η λημματογραφούμενη λέξη γράφεται κομπραδώρος ως δήθεν προερχόμενη από το όνομα εξωτικού ερπετού με ισχυρότατο δηλητήριο και την ελληνική λέξη δώρο.

[...]η λέξη, βλέπετε, ανήκει στο λεξιλόγιο των κομουνιστών [...]
Η λέξη είναι comprador από τα πορτογαλικά, και σημαίνει κανονικά «αγοραστής» (ίδια και στα ισπανικά, compratore στα ιταλικά). Στην Κίνα οι κομπραδόροι ήταν οι επικεφαλής του ντόπιου προσωπικού των ξένων εταιρειών και ταυτόχρονα οι μεσολαβητές ανάμεσα στα ξένα αφεντικά και τους ντόπιους πελάτες. Από τον ρόλο αυτών των διαμεσολαβητών, ο όρος επεκτάθηκε σε όλα τα αποικιοκρατικά καθεστώτα και στο κομμάτι της αστικής τάξης που γίνεται υποχείριο των ξένων συμφερόντων. Στα νεοαποικιοκρατικά καθεστώτα η τάξη αυτή (comprador class, comprador bourgeoisie, comprador capitalists) εξακολουθεί να λειτουργεί εξυπηρετώντας τα συμφέροντα του διεθνούς καπιταλισμού, για να βλογάει και τα δικά της γένια. This way please.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Η επιτομή του ρητού «πενία τέχνας κατεργάζεται». Πρόκειται για αυτοσχέδιο τσακμάκι που χρησιμοποιούσαν οι ανήλικοι φυλακισμένοι πριν από αρκετές δεκαετίες. Αποτελείται από μια τσακμακόπετρα από αναπτήρα του εμπορίου (αυτό μας δίνει και μια ιδέα για την ηλικία της πατέντας), ένα ξυλαράκι, λίγο βαμβάκι και ένα κομματάκι από σπασμένο τζάμι.

Το βασικό πλεονέκτημα της τιριτόμπας (ή τιριτρόμπας) είναι το αμελητέο μέγεθος των τεμαχίων που την αποτελούν, γεγονός που επιτρέπει την εύκολη απόκρυψή τους σε περίπτωση έρευνας.

Η ετυμολογία της τιριτόμπας παραμένει στο σκοτάδι, το οποίο δεν μπορούν να φωτίσουν ούτε οι φλόγες της φωτιάς που μπορεί κάποιος να ανάψει με το εν λόγω εργαλείο. Λυπάμαι που σας απογοήτευσα. Πάντως, από τα σχόλια εδώ μαθαίνουμε ότι η λέξη είναι μάλλον ιταλικής προέλευσης, ενώ από τα παραδείγματα προκύπτει ότι η τιριτόμπα ήταν σε χρήση τουλάχιστον από το 1947 μέχρι το 1969, αν ληφθεί υπ' όψιν ότι οι συγγραφείς των παρατιθέμενων αποσπασμάτων ήταν φυλακισμένοι εκείνα τα μαύρα χρόνια.

Οι άλλες, θεατρικές ή φαγώσιμες τιριτόμπες κρίνονται παντελώς άσχετες, καθώς δεν συχνάζουν στα μέρη που εχρησιμοποιείτο ο περί ου ο λόγος αναπτήρας.

Τα δικαιώματα επί του ορισμού είναι ευγενής παραχώρηση (muchas gracias) του patsis, ο οποίος και τα είχε κατοχυρώσει προ τριετίας. Για τα σερβιριζόμενα στο λήμμα, αγορανομικώς υπεύθυνος είναι αποκλειστικά ο λημματογράφος.

  1. Κανόνισα [...] και του 'στειλα τσιγάρα και τιριτόμπα. Ξέρεις τι είναι η τιριτόμπα - τι λέω, πού να ξέρεις ; Σ' ένα κομματάκι ξύλο ή στο τακούνι του παπουτσιού, στο πλάι, ανοίγεις μιά τρύπα και φυτεύεις μιά τσακμακόπετρα, που μ' ένα γυαλάκι και λίγο μπαμπάκι γίνεται τσακμάκι πρώτης. 'Οσες έρευνες κι αν κάνουνε, είναι αδύνατο να σ' το βρούνε.

(Χρ. Μίσσιος «...καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς», εκδ. Γράμματα).

  1. Στις Φυλακές Εφήβων δεν υπάρχουν τσακμάκια. Οι νεαροί Κατάδικοι για να ανάβουν τα τσιγάρα κατασκευάζουν ένα απλοϊκό τσακμάκι : καρφώνουν σε ένα ξυλαράκι μιά τσακμακόπετρα και μετά (κρατώντας με τον αντίχειρα λίγο μπαμπάκι πλάι στην τσακμακόπετρα) τρίβουν το ξυλαράκι-τσακμακόπετρα σε ένα τζάμι. Αυτό το περίεργο τσακμάκι έχει το περίεργο όνομα τιριτρόμπα. Μέχρι σήμερα ουδείς εζήτησε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την τιριτρόμπα.

(Ηλ. Πετρόπουλος «εγχειρίδιον του Καλού Κλέφτη», εκδ. Νεφέλη).

Ίσκα (από Παπαντώνης, 24/03/12)(από Vrastaman, 25/03/12)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Ελαφρώς ειρωνική έκφραση που συνοδεύεται από ανάλογο μειδίαμα και κίνηση της παλάμης δίπλα στο κρανίο, εν είδει οδηγιών προς μπαρμπέρη να ψαλιδίσει περαιτέρω το τριχωτό της κεφαλής στη συγκεκριμένη πλευρά (ως γνωστόν, στον κουαφέρ απευθυνόμαστε με πιό σικάτη ορολογία σχετικά με την κουάφ).

Η φράση χρησιμοποιείται ως υπαινικτική επισήμανση στον συνομιλητή μας ότι οι απόψεις του είναι μάλλον άτοπες ή αστήρικτες.

- Άκουσα ότι οι πιστωτές μας θα παραιτηθούν των οικονομικών τους απαιτήσεων λόγω του πνευματικού μεγαλείου και της προσφοράς της Ελλάδας στην ανθρωπότητα.
- Ναι, καλά, πάρ' τα μου λίγο κι από 'δω...

Δες και γειώσεις.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Λέξη η οποία ήταν σε χρήση από νεαρούς τουλάχιστον στο κέντρο της Αθήνας γύρω στο 1980. Πρόκειται για τη γνωστή πρακτική της εισπνοής αναθυμιάσεων βενζίνης, οι οποίες :

α) Προσφέρουν στον χρήστη μια αισχρή κατά τα φαινόμενα μαστούρα.
β) Του εξασφαλίζουν ένα φρικτό πονοκέφαλο άφτερ.
γ) Του ξεροτηγανίζουν τον εγκέφαλο, εξισώνοντάς τον διανοητικώς με οπαδό του δικομματισμού (στην καλύτερη των περιπτώσεων).

....παίρνεις ένα φουλάρι, το βουτάς στη βενζίνη, το κολλάς στη μύτη κι αρχίζεις να παίρνεις βαθιές ανάσες....έχω κάνει τρεις τζούνες κι έχω πέσει ξερός, οπότε ανοίγει η πόρτα και μπαίνουν οι γκόμενες ρε μαλάκα.....

(περιγραφή του 15χρονου χρήστη Γ.Τ. στον λημματογράφο, εν έτει 1980).

Δεν είναι κακή ταινία. (από Mr. Cadmus, 03/03/12)

Got a better definition? Add it!

Published

Έτσι ονομάζονται τα πασίγνωστα, όσο και δυσώνυμα μηχανήματα τζόγου slot machines. Ιστορικώς αμερικανικής προελεύσεως, διαδόθηκαν ταχύτατα σε ολόκληρη την υφήλιο. Για τον υπαίτιο της εξάπλωσής τους δες εδώ.

Ο κουλοχέρης είναι γνωστός και ως ληστής με το ένα χέρι, εφόσον τα πρώτα μοντέλα είχαν στο πλάι ένα μοναδικό λεβιέ με τον οποίο το μηχάνημα έμπαινε σε λειτουργία. Δεδομένου όμως ότι τα θύματά του κατέθεταν τους οβολούς τους στη σχισμή του οικειοθελώς και ευχαρίστως, μάλλον θα έπρεπε να αποκαλείται Η μονόχειρ Κίρκη ή κάτι τέτοιο. Οι ενδιαφερόμενοι ας ανοίξουν καμιά Ελληνική Μυθολογία για να πληροφορηθούν τι ακριβώς έκανε η Κίρκη στους ανθρώπους.

Οι πιστοί φίλοι του κουλοχέρη είναι άτομα μεγαλόψυχα και υπεράνω κοινωνικού ρατσισμού, που δεν δίνουν σημασία στην αναπηρία του κολλητού τους, αν και τα ενδιαφέροντα των ιδίων είναι εντελώς διαφορετικά. Σε ανταπόδοση, ο κουλοχέρης υπόσχεται στους πιστούς του της Παναγιάς τα μάτια. Εξ όσων είναι σε θέση να γνωρίζει ο γράφων, η Αειπάρθενος Μαριόγκα διατηρεί ακόμα το 100% της όρασής της, άρα οι υποσχέσεις μάλλον .....

Τέλος, για την αποκατάσταση και την κοινωνική ένταξη αυτού του είδους αναπήρων μεριμνούν ακαταπονήτως οι ευαίσθητοι προϊστάμενοι των αρμοδίων Υπουργείων.

- Ρε τον χαμένονε, τα 'φαγε όλα στον τζόγο και στους κουλοχέρηδες. - Ναι, πολύ άτοιχος μαλάκας, δεν του 'μεινε ούτε ντουβάρι να βαρέσει το κεφάλι του...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Πασίγνωστο, παλιομοδίτικο και πολυσήμαντο ρήμα που απ' όσο ξέρω, δεν χρησιμοποιείται πλέον, τουλάχιστον στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας. Κάνα δυο σύγχρονες, αθηναϊκές χρήσεις του ρήματος, τις οποίες εντόπισα στο νέτι, μου φάνηκαν πολύ ντεμεκιές, στυλάκι αναβίωση και καλούα, για να τις πάρω στα σοβαρά.

Το ενδοσαμουραϊκό μαδομούνι που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο, πριν από 13 αιώνες, του Fujiwara no Kusumaro επαέ με άφησε παγερά αδιάφορο .

Στα καθ' ημάς, το ρήμα κουσουμάρω είχε/έχει τις εξής έννοιες, κάποιες από τις οποίες ίσως να μην ήταν/είναι και τόσο αργκοτικές:

  1. Φέρω πάνω μου, τραβάω, επιδεικνύω, χρησιμοποιώ (όπλο).
    Με αυτήν την έννοια εμφανίζεται στο παλιό ρεμπέτικο που, κατά Πετρόπουλο, είχε ηχογραφήσει στην Αμερική ο Γ. Κατσαρός και ξαναχτύπησε σε δίσκο εδώ ο Δελιάς. «Βρε μάγκα το μαχαίρι σου για να το κουσουμάρεις πρέπει να έχεις την ψυχή, φιγουρατζή καρδιά για να το βγάλεις».

  2. Δένω σιγά-σιγά μια σάλτσα. Στο νέτι αυτή του η χρήση εντοπίζεται στην Κεφαλλονιά ως κουζινικός ιδιωματισμός.

  3. Ζυγίζω, εκτιμώ με το μάτι. Με αυτή τη σημασία έχει πλειστάκις χρησιμοποιηθεί από τον Τσιφόρο.

  4. Πάντα στο νέτι, αναφέρεται και με τη σημασία χρησιμοποιώ επιδέξια.

  5. Ετυμολογικώς, βλέπουμε το φως το αληθινό κατά Κέρκυρα μεριά, όπου το ρήμα χρησιμοποιείται με τις έννοιες «φέρω εις πέρας», «καταναλώνω» και ανάγεται φυσικά στο ιταλικό consumare.

Βλ. τα παραδείγματα για τρεις διαφορετικές έννοιες (κατανάλωση, χρήση, οπλοφορία) της λέξης σε ένα τόπο.

Ήτονε δύο τα είδη του καπνού που εκουσουμέραμε : «Βραχόρι» και «Φέτα».

«No, signore maresciallo μου, io no' κουσουμέρω δυναμίτες !»

Όσοι εθέλα, εβγαίνα και περίπουλο. Όσοι δεν εθέλα, είχα ντα όπλα τους φυλαμένα, αλλά απαγορευγότανε να κουσουμάρουν όπλο αυτοί.

(Μανόλης Μαυρολέων «Να σου κάμω την ιστορία μου...»
εκδ. Κέδρος). Πρόκειται για απομνημονεύματα Δωδεκανήσιου θαλασσινού.

"Βρε μάγκα το μαχαίρι σου για να το κουσουμάρεις, πρέπει να έχεις την ψυχή φιγουρατζή, καρδιά για να το βγάλεις." (από Cunning Linguist, 11/02/12)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Γεμίζω το στόμα μου με νερό και ραντίζω κάτι για να το υγράνω ελαφρά.

Το αναφέρει κάπου ο Πετρόπουλος, και ο Λουντέμης στο Παιδί που «τα μέτραγε τ' άστρα» γράφει, μιλώντας για στριφτό τσιγάρο τα εξής : «Το 'κοβες απ' το χωράφι, μπρέ παιδί, το κρέμαγες κι ερχότανε και γινότανε κίτρινο σα φλουρί. Το 'παιρνες ύστερα, γέμιζες το στόμα σου νερό, το μπούχιζες, και καθόσουνα σταυροπόδι και το 'κοβες γλυκά-γλυκά, κι ύστερα τ΄άναβες και μοσκοβόλαε η κάμαρή σου σαν εκκλησιά».

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Πρόκειται βεβαίως για τα πνευμόνια που όλοι διαθέτουμε. Όταν είναι σε καλή κατάσταση και συνδυάζονται με μουσικό ταλέντο ή γερά πόδια, εξασφαλίζουν στον ιδιοκτήτη τους επαγγελματική αποκατάσταση σε κέντρο διασκέδασης (παρακαλώ να μην συγχέετε το κλαρίνο με το κλαρίνο) ή σε γήπεδο ποδοσφαίρου.
Το νέτι βρίθει σχετικών φράσεων.

Σλανγκικώς, παλιότερα τουλάστιχον, επιτελούσαν ακριβώς την ίδια λειτουργία με τα νεφρά, τα άντερα, τα αρχίδια και τον κώλοόσον αφορά την παραγωγή του απαραίτητου ψυχικού σθένους για την αντιμετώπιση καταστάσεων που απαιτούν θάρρος.

- Πέτα το τσιγάρο ρε κουπούκι μη σε βάλω και το φας, έκανε αγριεμένος ο υπαξιωματικός [...]
- Δεν ακούς ρε ; πέτα το τσιγάρο [...] μπήκε στη μέση ο ένας απ' τους δύο ναύτες.
- Έλα να μου το πάρεις αν έχεις πλεμόνια ρε καρατζόβα.

( Γιώργος Κάτος «Τα καλά παιδιά»).

Στο 1.00: Τό \'χουν φτύσει το πλεμόνι. (από Khan, 10/02/12)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Ρετρό σλανγκιά του πάλαι ποτέ Βασιλικού (μπρρρ!!!) Ναυτικού για το μέσον ή βύσμα. Εν αχρηστία πλέον περιπεσούσα, ήταν σε ευρύτατη χρήση το 1950-60, και, σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες που συνέλεξε ο γράφων, επιβίωνε ακόμα στα τέλη '70 - αρχές '80.

Για την ετυμό της λέξης μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν. Το μόνο που κατέβασε η κούτρα του λημματογράφου είναι ότι η γραμμή αποτύπωσης του αριθμού 8 θυμίζει έντονα κίνηση παράκαμψης.

[...] είχα την πρώτη μου επαφή με την ελληνική πραγματικότητα (θητεία στο ναυτικό) [...] έκανα αγγαρείες, δεν είχα ποτέ «εξόδους» [...].
Μια γερή δόση «οχτάρι» (έτσι λένε το «μέσον» στο Ναυτικό) και η δημοκρατική ισονομία αποκαταστάθηκε πλήρως.

(Νίκος Δήμου «Οι Έλληνες»).

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Παλιομοδίτικη σλανγκ για το άτομο το ζόρικο, που δεν κωλώνει.

Η έκφραση προέρχεται από παλιότερες, ευτυχισμένες για οδοντιάτρους εποχές, εφόσον σ΄αυτούς κατέληγαν διάφοροι αντρειωμένοι και καλά φιγουρατζήδες που προσπαθούσαν να σπάσουν το τσόφλι του εν λόγω καρπού με τα δόντια, με τραγικές για την οδοντοστοιχία τους συνέπειες.

Ο χαρακτηρισμός αυτός εξέλιπε μετά την εμφάνιση του καρυοθραύστη, όχι αυτουνού, ούτε του αλλουνού, του Τσαϊκόφσκυ, αλλά αυτού που πάει σετάκι με αυτά.

- Έτσι που λες φίλε, οι Βιετκόνγκ αποδείχτηκαν πολύ σκληρά καρύδια για τους Γιάνκηδες, και το έργο τέλειωσε στην ταράτσα της πρεσβείας στη Σαϊγκόν. Λες να το ξαναδούμε με τίποτα άλλα παλικαράκια κι εδώ;
- Μπα, δε νομίζω. Οι δικοί μας είναι τόσο άχρηστοι που δεν θα 'χουνε φροντίσει ούτε να έχει καύσιμα το ελικόπτερο.

Τα σκληρά καρύδια (από Παπαντώνης, 03/02/12)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified