Tagged definitions (15)
Showing 1-10 from 15

Φράση που χρησιμοποιείται ευρέως όταν κάποιος θέλει να διαψεύσει κάτι ή να χαρακτηρίσει ένα στοιχείο ως ψευδές.

Συνήθως χρησιμοποιείται μόνο η λέξη παπάρια. Το χρησιμοποιούμε για να πούμε ότι είναι ψέματα.

Ελληνική απόδοση του urban legend, των επινοημένων θρύλων που διαδίδονται από στόμα σε στόμα και από οθόνη σε οθόνη.

Οι αστικοί μύθοι πάντα στηρίζονται σε ανεπιβεβαίωτες μαρτυρίες ή/και πλαστές βιβλιογραφικές παραπομπές και συνδυάζουν το συνομωσιολογικό με το σκανδαλοθηρικό.

Ενίοτε ριζώνουν τόσο βαθιά στο συλλογικό υποσυνείδητο που αναπαράγονται και από άτομα που θα έπρεπε να είναι πιο σοβαρά. Πχ, σε ομιλία του για την σπουδαιότητα της ελληνικής γλώσσας ο πρ. υπουργός Παιδείας Ευρυπίδης Στυλιανίδης αναφέρθηκε στο ανύπαρκτο πρόγραμμα Hellenic Quest: ότι σύμφωνα με υποτιθέμενο ρεπορτάζ του CNN, η Apple προωθεί την χρήση της Ελληνικής γλώσσας στον «υπερ-υπολογιστή» της Ibycus. Η πικρή αλήθεια είναι ότι τέτοιο πρόγραμμα και ρεπορτάζ δεν υπάρχουν. Οι δε φωτογραφίες του Ibycus που διαδόθηκαν μέσω email απεικονίζουν ένα καβουρδιστήρι HP από τα 80ς (βλ. εδώ).

Ας ζήσουμε λοιπόν τον αστικό σας μύθο στην Ελλάδα με μερικά παραδείγματα.

Για μια εξονυχιστική ανάλυση διεθνών αστικών μύθων, βλ. www.snopes.com.

Φράση που έλκει την πατρότητά της από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, ο οποίος την είχε χρησιμοποιήσει για να το παίξει ανήξερος για τα τεκταινόμενα επί δικτατορίας, ώστε να δικαιολογήσει το γεγονός ότι δεν ανέπτυξε τότε καμία αντιστασιακή δράση.

Υποτίθεται, δηλαδή, ότι στο διάστημα της δικτατορίας, ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος ήταν τόσο απασχολημένος με τις σπουδές του, που δεν πήρε πρέφα τί παιζόταν στον έξω κόσμο.

Η φράση έχει καταστεί συνώνυμη του «αγρόν ηγόραζα» και γενικά χρησιμοποιείται όταν θέλουμε το παίξουμε τρελίτσα, προφασιζόμενοι ότι κάτι προφανές και πασίγνωστο δεν υπέπεσε στην αντίληψή μας.

(I don't speak Great Britain)

Η έκφραση έχει προέλθει από τα εις την Μεγάλην Βρετανίαν εκπαιδευόμενα των Ελλήνων τέκνα. Xρησιμοποιήθηκε από τα εν λόγω τέκνα όταν δεν ήθελαν να εμπλακούν σε συζήτηση με ιθαγενή της φιλοξενούσας χώρας η οποία συζήτηση γνώριζαν ότι δεν θα είχε αίσιο τέλος για τον εαυτό τους. Εικάζεται ότι η πρώτη χρήση της φράσης έγινε από φοιτητή ο οποίος δέχθηκε στο σπίτι του επίσκεψη αστυνομικού που ήθελε να εξετάσει αν ο εν λόγω φοιτητής είχε νόμιμη συνδρομή στην καλωδιακή τηλεόραση. Και εξηγώ:

Στην Γηραιά Αλβιώνα το σύνολο των τηλεοπτικών καναλιών παρέχεται μέσω καλωδιακής σύνδεσης (με ορισμένα κανάλια να έχουν ελεύθερο σήμα και άλλα κωδικοποιημένο). Η συνδρομή στο βασικό πακέτο της καλωδιακής γίνεται με την αγορά τηλεοπτικού δέκτη. Σε περίπτωση δε που έχεις ήδη τηλεοπτικό δέκτη πρέπει να δηλώσεις ότι έχεις τηλεόραση για να πληρώσεις την βασική συνδρομή. Οι Ελληνάρες φοιτητές όμως θεώρησαν ότι, εφόσον τα βασικά κανάλια παρέχονται με ελεύθερο σήμα, δεν υπάρχει λόγος να δηλώσουν τις τηλεοράσεις τους και άρα να πληρώσουν συνδρομή. Έλα όμως που κάπου την πιάσανε την ιστορία οι Άγγλοι και βγήκαν στην παγανιά με ραδιογωνιόμετρα (ναι όπως κάνανε οι ναζί στην Κατοχή για να βρουν τα ραδιόφωνα). Μια μέρα λοιπόν, κατά την έρευνά τους σταματήσαν μπροστά από το σπίτι ενός Έλληνα φοιτητή, καθώς είχαν σήμα ότι μέσα υπήρχε τηλεόραση και ήθελαν να ελέγξουν το νόμιμο της υπόθεσης. Όταν βγήκε στην πόρτα ο Ελληνάρας, οι Άγγλοι του είπαν κάτι στο «Good morning sir, we would like to ask you some questions about your TV set». Ο υποψιασμένος Ελληνάρας, αφού τους κοίταξε για μερικά δευτερόλεπτα με αποχαυνωμένο βλέμμα, απάντησε με εξωφρενική προφορά “Aι ντοντ σπικ γκρειτ μπριταν”. Η εξέλιξη της υπόθεσης ανήκει στο μύθο. Κατά μία άποψη οι Άγγλοι αστυνομικοί τον ευχαρίστησαν και φύγανε, κατά μία άλλη τον μπουζουριάσανε.

Από τότε, λέμε τώρα, η έκφραση άρχισε να χρησιμοποιείται από άλλους Έλληνες φοιτητές για παρόμοιες καταστάσεις στην Αγγλία. Έγινε όμως και εισαγωγή της το επόμενο καλοκαίρι στη Ελλάδα και άρχισε να χρησιμοποιείται με σλανγκ χαρακτήρα σε περιπτώσεις που, ενώ γνωρίζουμε ένα θέμα και έχουμε πληροφορίες, δεν θέλουμε να μιλήσουμε για το θέμα αυτό.

Η χρήση της φράσης μπορεί να υποδηλώνει:

α. είτε την πραγματική άρνησή μας να μιλήσουμε για ένα θέμα που γνωρίζουμε, γιατί δεν μας συμφέρει να μιλήσουμε (ή λόγω όρκου εμπιστευτικότητας που έχουμε δώσει σε άλλον), βλέπε Παράδειγμα 1
β. την επιθυμίας μας να λάβουμε αντάλλαγμα για τις πληροφορίες που θα δώσουμε σε περίπτωση που θα σπάσουμε τον όρκο σιωπής (ρουφιανόβγαλμα), βλέπε Παράδειγμα 2.

Η διαφοροποίηση μεταξύ περίπτωσης α και β, δέον να γίνεται, δε, με την χρήση διαφορετικής προφοράς κατά την εκφώνηση της έκφρασης. Στην περίπτωση α προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε πραγματική Οξφορδιανή προφορά, ενώ στην περίπτωση β την πιο βαριά Ελληνική προφορά των Αγγλικών που μπορούμε να έχουμε.

Προέρχεται από την γνωστή ταινία της Ρένας Βλαχοπούλου «Η Παριζιάνα».

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν απάντηση σε οποιοδήποτε άτομο ισχυρίζεται πως, παρά την παρατεταμένη δίαιτα που ακολουθεί, προς μεγάλη του έκπληξη δεν αδυνατίζει ή αντίθετα παίρνει παραπάνω βάρος. Το όνομα παραμένει πάντα το ίδιο, ανεξαρτήτως του συνομιλητή, ώστε να παραπέμπει στην ευτραφή κυρία της ταινίας.

Το μεγάλο ψέμα, που μόνο ένα χάπατο θα μπορούσε να χάψει. Το ψέμα «μετά τυμπανοκρουσίας», το ψέμα «μετά βαΐων και κλάδων».

Η πιο διαδεδομένη εκδοχή του ήμουν κι εγώ εκεί.

Για την ιστορική αφορμή βλ. λ.χ. εδώ. Πρόκειται για υπόθεση του 2001, όπου στην θαλαμηγό Therapin ανήκουσα στον ψυχίατρο Λυμπέρη βρέθηκε κοκαίνη, ενώ στο ίδιο κότερο επέβαιναν τρανταχτά ονόματα του ελληνικού σταρ-σίστεμ, όπως ΟΣάκηςΟΡουβάς, ο Λάκης Λαζόπουλος, ο Ηλίας Ψινάκης, ο Κώστας Χαριτοδιπλωμένος και πολλές μοντέλες. Οι σταρζ τελικά την γλύτωσαν, ενώ τον Λάκη Λαζόπουλο είχε υποστηρίξει ο Αλέξης Κούγιας. (Για μια θεώρηση των γεγονότων υπέρ του κατόχου του κοτέρου βλ. εδώ). Αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι ότι οι Μυκονιάτες κυκλοφορήσανε (αποτίοντας ελάχιστο φόρο αλληλεγγύης που λέει κι ο αΓ.Α.Π.ούλης) μπλουζάκια T-shirt με την επιγραφή «ήμουν κι εγώ στο κότερο» από τα οποία καθιερώθηκε η έκφραση.

Το χαρακτηριστικό, λοιπόν, της έκφρασης αυτής είναι ότι δηλώνει δύο πράγματα ταυτοχρόνως:

1. Καμάρι ότι ήμουν κι εγώ εκεί. Το κότερο εννοοείται ως η προνομιακή κιβωτός στην οποία έχουν το δικαίωμα να μπαίνουν μόνο τα επιφανή σελεμπριτόνια, οπότε το να είσαι στο κότερο, σημαίνει ότι «έχεις τζετ κι ανήκεις στο τζετ-σετ» (κατά Ημισκούμπρια), σε παίζουνε κι εσένα.

2. Ανάληψη ενοχής ότι συμμετείχες κι εσύ στις ανομίες/ αμαρτίες που διεπράχθησαν στο κότερο. Ορισμένοι, δηλαδή, από αυτούς που φορέσαν το μπλουζάκι ήθελαν να δηλώσουν ότι είμαστε όλοι ένοχοι, άμα σας βαστάει, συλλάβετε κι εμένα, ο αναμάρτητος πρώτος χορεύει μπαλέτο και τα ρέστα παγωτά.

Αυτή η ταυτόχρονη συνύπαρξη περηφάνιας και ανάληψης ενοχής είναι πολύ χαρακτηριστική του Νεοέλληνα και έκτοτε η έκφραση χρησιμοποιείται σε ένα μεγάλο φάσμα περιπτώσεων.

Λ.χ. στο παράδειγμα 1 βλέπουμε μια χρήση τυπική του ήμουν κι εγώ εκεί, δηλαδή δεν είμαι ντεμοντέ, βρίσκομαι στο επίκεντρο της Ιστορίας, έστω ως «παρών απών». Ή το έχω δοκιμάσει κι αυτό και δεν μου λέει πια τίποτε, κυριολεκτικά been there got the T-shirt, που λέει και το Πονηρόσκυλο. Στα παραδείγματα 2α, 2β βλέπουμε μια πιο δημοσιοκαφρική εκδοχή, όπου εξαίρεται η αυτοψία και αυτηκοία του παρόντος στα γεγονότα. Και στα παραδείγματα 3α, 3β βλέπουμε την ανάληψη συλλογικής ευθύνης.

Αξίζει να δούμε και μερικές ακόμη εκδοχές της ίδιας δομής στην μετα-μεταπολίτευση. - 'Ημουν κι εγώ μαλάκας, μεγαλόψυχη παραδοχή του Μεγάλου Πέτρου που λίγο-πολύ σημαίνει «ήμουν κι εγώ στο γλέντι της λαμογιάς».
- Κάλυπτα κι εγώ τον Κατσουράνη.
- Είδα κι εγώ το βίντεο της Τζούλιας. -Αγανάκτησα κι εγώ στην Πλατεία, -Πήδηξα κι εγώ τη Μακρυπούλια (= τον έχω ψιλοπάρει κι εγώ κι ας το παίζω άντρας).

Συνήθως πρόκειται για μια τυπικά νεοελληνική συνήθεια να αναλαμβάνεις περήφανα την συμμετοχή σου σε μια συλλογική ενοχή, γιατί αλλιώς θα σου πουν ότι ήσουν στην απόξω- οι άντρες περνούν μαμά . Ενίοτε αυτό φτάνει μέχρι την αξίωση να τιμωρηθείς κι εσύ από κοινού με όσους έχουν φταίξει πολύ πιο πολύ από σένα, ώστε να μην χάσεις την αίγλη του σελεμπριτονίου κατά ένα αντεστραμμένο μαζί τα φάγαμε , που διεκδικείται και από τα κάτω, αντί απλώς να επιβάλλεται από τα πάνω.

Πάσα: Γκαλάντριελ.

Έκφραση που χρησιμοποιείται για να δείξουμε την δυσαρέσκειά μας στον συνομιλητή μας, ο οποίος μάλλον πουλάει μούσια-κοινώς είναι φιδεμπορούλης ή απλώς το συμβάν για το οποίο μας μιλάει δεν ακούγεται και τόσο αληθινό.

Συνώνυμα: «και μετά ξύπνησες», «μη φας, έχουμε γλάρο / γλαρόσουπα», «ναι, ναι ό,τι πεις», «παραμύθια της Χαλιμάς», «μήπως είναι ξάδερφος σου ο Μινχάουζεν;».

Χρησιμοποιείται στον σχολιασμό άσχημων και αξιόποινων πράξεων, σε δελτία τύπου και από πολίτικλυ κορέκτ άτομα για να πουν το ακριβώς αντίθετο: ότι δήθεν κάτι συμβαίνει από τύχη και σπάνια και πως είναι η εξαίρεση, ενώ όλοι ξέρουμε ότι αυτό είναι εξόφθαλμο ψέμα.

Επομένως τα αίτια δεν είναι τόσο καλοήθη, ούτε η συχνότητα τόσο μικρή όσο υποστηρίζεται.

• Η συχνότερη και πιθανότερη περίπτωση. Η κυριολεκτική και ουσιαστική εφαρμογή του κανόνα.
• Η κατάφωρα διαστρεβλωμένη ερμηνεία ενός πράγματος, συνήθως κάποιας αξιόποινης πράξης, αποσκοπώντας στην αποφυγή τιμωρίας ή κυρώσεων.
• Το στάνταρ ενδεχόμενο, αυτό που δεν εκπλήσσει κανένα. Συνήθως είναι κάτι δυσάρεστο.

Συχνός όρος σε δελτία τύπου της ΕΛ.ΑΣ και του Ε.Σ. σε σχέση με εκπυρσοκροτήσεις όπλων ή (αυτο)τραυματισμούς φαντάρων.