Tagged definitions (360)
Showing 221-230 from 360

Είδος ποδηλάτου αγώνων δρόμου (άκα κούρσα).

Η ονομασία προέρχεται προφ από το χαρακτηριστικό γυριστό σχήμα του τιμονιού του που θυμίζει τα κέρατα του γνωστού αρσενικού θηλαστικού.

Επίσης υπάρχει ικανός αριθμός ατόμων που χαρακτηρίζει έτσι το συγκεκριμένο είδος τιμονιού και όχι ολόκληρο το ποδήλατο.

(Πάσα: κατσικίδιο..)

Παμπάλαια μάγκικη έκφραση, που επιβιώνει ως απειλή σε καβγάδες συνήθως συνταξιούχων. Συναντάται και ως σεντεγκλέρια. Τί σκατά είναι όμως το σιντεγκλέρι / σεντεγκλέρι; Και γιατί τραβιούνται; Έλαμου, ντε.

Αφού έσπασα το κεφάλι μου, προκρίνοντας τούρκικη προέλευση (sinek-sinekler = μύγα-μύγες) άρα τραβιέμαι/τσακώνομαι «σαν τις μύγες», κατά την τούρκικη παροιμία, βλ. και τούρκικη μετάφραση Sineklerin Tanrisi = Lord of the Flies (William Golding 1954), ο δαιμόνιος Μπετατζής μου επέστησε την προσοχή, στην μορφή σαντικλέρι, διότι κάπου ανακάλυψε στη νεοελληνική λογοτεχνία την λέξη αυτή ως γυναικείο κοκαλάκι για τα μαλλιά.

Επίσης, υπάρχει Μη Κερδοσκοπικό Σωματείο www.santikleri.gr στην πόλη του Βόλου.

Φτου κι απ’ την αρχή.

Πάμε στους φρατέλλους μας λοιπόν.

Υπάρχει και μια σύγχυση με την γαλλική λέξη Santéclair = καλή υγεία / ευζωία και την ρουμανική Santicler = ένα γλυκό με αβγό, ζάχαρη κι αλεύρι.

Υπάρχει όμως κι η φραγκισκανή Αγία Κλαίρη της Ασσίζης (1194-1253) ή Saint Clair[e] ή Σάντα Κλάρα ή Κιάρα (εξού και το επώνυμο Sinclair), ιδρύτρια του Τάγματος της Πενίας των Γυναικών, η οποία inter alia, λατρεύεται ως πατρόνα των διακριτών συντεχνιών (guilds) των χρυσοχόων (goldsmiths) και των διακοσμητών επίχρυσων αντικειμένων (gilders).

Η Αγία Κλαίρη λοιπόν, στην Καθολική αγιογραφία, εικονίζεται να κουβαλάει πάνω της ένα φυλαχτό (monstrance < λατ. monstrare = επιδεικνύω ή pyx < pyxis < ελ. πυξίς = ξύλινο κουτί/δοχείο), το οποίο περιείχε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου.
Τούτο προς ανάμνηση της θρυλούμενης εκδίωξης των στρατιωτών του Φρειδερίκου του ΙΙ Χόχενστάουφεν, με την Επίδειξη-Έκθεση της Θείας Μετάληψης προς αυτούς, ενώ προσεύχονταν γονυκλινής (ποιος ξέρει τί παίχτηκε)...

Μάλιστα, στην Αγγλία ακόμα και σήμερα εφαρμόζεται ένα ιδιότυπο δικαστήριο για το Trial of the Pyx, δηλ. την εξακρίβωση-πιστοποίηση της περιεκτικότητας των νομισμάτων της Βασιλικής Μήτρας σε συγκεκριμένα και αποδεκτά μέταλλα.

Τέτοια φυλαχτά με Σώμα & Αίμα είτε σε μορφή στρογγυλού μεταλλικού μενταγιόν είτε ως μικρά ξύλινα ή μεταλλικά κουτάκια (τα οποία έσερναν μαζί τους σε μια δερμάτινη τσάντα [burse]), είχαν πάντοτε μαζί τους οι Δυτικοί ιερωμένοι, προκειμένου να τελέσουν το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, εις όφελος όσων λόγω π.χ. ασθενείας ή φυλάκισης, αδυνατούσαν να προσέλθουν σε ναό.

Εξ άλλου και σήμερα πολλοί πιστοί έχουν μαζί τους ένα φυλαχτό μ’ ένα μικρό κομμάτι από original Τίμιο Ξύλο, που το γράφει στην ούγια και πωλείται σε ελάχιστες ποσότητες (για να φτάσει για όλους). Οπότε ο Ζωρζ Πιλαλί, μάλλον υπερέβαλε λιγάκι, όταν σε κάποια μωραϊτο-αμερικάνικη πρόζα του, περιέγραψε την φάση όπου καλούσε τη γκόμενα ν’ αράξει στον καναπέ του, που ήτανε ολάκερος από Τίμιο Ξύλο (σμιλεμένος στο χέρι)!

Αν ισχύουν όλ’ αυτά, εδώ στην έκφραση έχουμε το ρήμα «τραβιέμαι», με την κυριολεκτική έννοια (τραβολογάω-ώ-ιέμαι), δεδομένου ότι στους καβγάδες, το πρώτο πράγμα που σηματοδοτεί πάλη, ήταν να βουτήξει ο ένας τον άλλο απ’ τα πέτα (βλ. έκφραση «ήρθαμε πέτο με πέτο») ή απ’ το σταυρό-φυλαχτό κλπ, ενώ κατά τις ιστορικές λεηλασίες ή ακόμα και σήμερα ληστείες, το πρώτο πράγμα που διαρπάζεται-κόβεται με την βία είναι τυχόν πολύτιμο κόσμημα στο στήθος (πολλές φορές πάνω στη φούρια κόβονταν και αυτιά που φορούσαν σκουλαρίκια! – Σ.Σ. το ίδιο κάνουν σήμερα τα σεπτά όργανα της Τάξης, όταν διενεργούν την προβληματικής συνταγματικότητας «εξακρίβωση» ή «προσαγωγή υπόπτου», όταν ο «ύποπτος» δηλ. κανας 20άχρονος φοράει σκουλαρίκια = τον τραβάνε απ’ το σκουλαρίκι με πίκα, έτσι, να πονέσει ο πούστης) και όχι η μεταφορική έννοια τραβιέμαι = ταλαιπωρούμαι, κάνω μακρά οδοιπορικά, έχω μπλεξίματα («τραβηχτικές») κλπ.

Την λέξη σαντικλέρι = φυλαχτό, διακοσμητικό, τιτριμίδι, στολίδι για τα μαλλιά, την απαντά κανείς και σήμερα (κομμάτι περιορισμένα όμως λόγω παλαιότητας) στα παρ’ ημίν εργαστήρια αργυροχρυσοχοΐας.

Άλλωστε, τα επιστήθια -και μη- στολίδια είχαν διάφορα είδη και ονόματα (φυλαχτά, εγκόλπια/γκό[ρ-λ]φια, χαϊμαλιά, κιουστέκια, τρέμολα, σπίλες, σπλίγγες, ξελίτσια, καμπάνες, καράβελα, πρεπενδούλια, κριτσάπια, μποτόνια, αμπράκαμοι, κωνσταντινάτα / κωσταντιά-ντινά, βενετιά, διμισκιά κλπ), αναλόγως προς την εξάρτηση-συνάφεια των τεχνιτών με την Δύση ή την Ανατολή (π.χ. το ισνάφι τους λέγονταν ελ. χρυσικοί ή ιταλ. τζογιελιέρηδες ή τουρκ. κουγιουμτζήδες/κοϊμτσήδες/κοεμτζήδες ή αραβ. τζιοβαερτζήδες). Μύλος...

Έπειτα, ας μην ξενίζει η «έκπτωση» λατρευτικού αντικειμένου σε διακοσμητικούς χαριεντισμούς. Το καθ’ ημάς κομπολόι, ελάχιστα χρησιμοποιείται στα καφενεία ως ροζάριο...

Αν η έκφραση προήλθε κατ’ ευθείαν από την χρήση ως διακοσμητικό της γυναικείας κώμης, τότε για την σημασία της δεν χρειάζεται να πάμε μακριά... (βλ. μαδομούνι, ήρθαμε μαλλί με μαλλί / εξτένσιον με εξτένσιον, γατοκαβγάς κλπ).

Αυτήν την ερμηνεία μπορώ ν’ ανασυνθέσω προς το παρόν, μέχρι να εμφανισθεί κανάς επιστήμων από την Γαλλία, που να τα’ χει πεί πρωτύτερα και να’ ναι πιο προικισμένος...

Το αντίτιμο του επί χρήμασι γαμησιού.
Εξαρτάται από το τι γούστα θα βγάλει ο γαμιάς, το μπάνικον της εμφάνισής του, αλλά και την πιάτσα (ας είναι και τηλεφωνική ή νετική) όπου γίνεται το κονέ. Επίσης, το πλήθος, τα προσόντα, η ηλικία και το φύλλο των νταλαβεριζόμενων, όπως και ο γαμιστρώνας παίζουν καθοριστικό ρόλο.

Επειδή το γαμήσι είναι πολυσήμαντο, οι εποχές στριμόκωλες και το τζάμπα πέθανε, ακούγεται αγανακτισμένα όπου εκμετάλλευση.

Σε σύγκριση, το κλασικό γαμησιάτικα ακούγεται ανάλαφρος μπαμπαδισμός.

Συναντάται κι ως γάμιστρο.

Η υποθήκη. Λέγεται για ακίνητα τα οποία είναι υποθηκευμένα. Ουσιαστικά, ο πλήρης όρος είναι οικονομικό βάρος. Αλλά έμεινε να λέγεται σκέτο «βάρος».

Εξελληνισμός της ιταλικής λέξης greco η οποία σημαίνει ελληνικός.

Άρχισε να αναφέρεται από κοσμημοτοπώλες τουριστικών νησιών (Μύκονος, Σαντορίνη, Πάρος κ.τ.λ.) στο τέλος των '80s αρχές '90s, περιγράφοντας διάφορα κοσμήματα με ελληνικές παραστάσεις και θέματα, όπως διάφορα δελφινάκια, κίονες, ακροπόλεις, προτομές αρχαίων σοφών και ηρώων (Περικλής, Μέγας Αλέξανδρος, Λεωνίδας κ.τ.λ.), μαίανδρους, Μινώταυρους και χίλια δύο άλλα μυθικά ή μη πρόσωπα.

Τις περισσότερες φορές δε είναι αμφιβόλου αισθητικής, παραφορτωμένα και κακής ποιότητας. Παράταιρες πέτρες, κακά υλικά και καλούπια και πολλές φορές κατασκευασμένα από άτομα τα οποία δεν είχαν καμιά γνώση ιστορίας, μιας και απεικόνιζαν άλλα πρόσωπα και στις τυχούσες περιγραφές είχαν άλλα ονόματα. Κλασσική περίπτωση ήταν μία μεγάλη παρτίδα από «Μεγαλέξανδρους» που όμως απεικόνιζαν τον Περικλή με την κλασσική μορφή που είχε στο παλαιό 20άρικο!!!

Πέρασε λοιπόν πλέον η λέξη να έχει το νόημα της κακής απομίμησης, αλλά και του αντικειμένου ευτελούς αξίας και κακής αισθητικής.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για νεοέλληνες με μεραγκλαντάν αισθητική.

Αυτοκίνητο όχημα το οποίο χρησιμοποιείται σε αγροτικές εργασίες και διαθέτει προσαρμοσμένη καρότσα στο αμάξωμα.

Είναι σκληροτράχηλα οχήματα που οι κάτοχοι τους κοκορεύονται ότι δεν έχουν βάλει λάδι και νερό εδώ και είκοσι χρόνια. Στο εσωτερικό μπορείς να βρεις λογαριασμούς, αποδείξεις, μισοάδεια (ή μισογεμάτα) μπουκαλάκια με νερό ή ξεθυμασμένο πιοτό, σακούλες, κέρματα, βίδες, εργαλεία, παπούτσι κ.α.

Αν μιλάμε για κλασικές εικόνες τότε σίγουρα είναι όχημα τ. Ντάτσουν. Πιθανότατα διαθέτει αρκετά σημάδια κακομεταχείρισης - όπως αναρίθμητα βουλιάγματα και τρακαρίσματα - αλλά και αρκετές ενδείξεις φροντίδας με κλασσικότερη το μπογιάντισμα σημείου ή επιφάνειας με εμφανείς πινελιές, για την αποφυγή σκουριάσματος.

Σε άλλη περίπτωση παρατηρούμε μια πολυφωνία ανταλλακτικών στο όχημα: το ανταλλακτικό (πόρτα, καπό κ.α.) μπαίνει όπως έχει αγοραστεί, ανεξαρτήτως χρώματος, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα αυτοκινούμενο ουράνιο τόξο.

Επίσης, σε περιπτώσεις όπου το αυτοκίνητο είχε αγοραστεί για «καλό» ενώ τώρα έχει καταλήξει να κάνει όλη τη χαμαλοδουλειά, υπάρχουν απομεινάρια της παλιάς καλής του εποχής όπως διακοσμητικό σεμεδάκι στο ταμπλό, αυτοκόλλητες εικονίτσες της Παναγίας, καλύμματα καθισμάτων από ξύλινες χάντρες ενώ στον καθρέφτη μπορεί κανείς να βρει κρεμασμένα λούτρινα ζάρια, λαγοπόδαρα, cd κ.α..

Στις μέρες μας οι σύγχρονοι «αγρότες» έχουν μεταμορφωθεί σε μυώδη κτήνη τ. Ναβάρα 4x4 και θυμίζουν ελάχιστα τους παλιούς κλασικούς. Συνήθως στην καρότσα διαθέτουν αυτοσχέδιο σκυλόσπιτο με τρυπούλες για τον αέρα, αυτοκόλλητα με μπεκάτσα ή τσίχλα και στην χειρότερη να είναι λασπωμένα από την κορυφή ως τα λάστιχα με μόνο καθαρό σημείο την τροχιά των υαλοκαθαριστήρων.

Οι όρχεις, λόγω του ότι είναι δύο και μοιάζουν μεταξύ τους σαν δίδυμα αδερφάκια.

Η έκφραση υπήρχε ήδη στα αρχαία ελληνικά, όπως μας πληροφορεί (μεταξύ άλλων) η Βικούλα, ενώ φαίνεται ότι είναι και επιστημονικός όρος (δίδυμος= ο κυρίως όρχις που διακρίνεται από την επι-διδυμίδα). Ωστόσο, νομίζω ότι χρησιμοποιείται και ως χαριτωμενιά από ανθρώπους που δεν έχουν ειδικές γνώσεις αρχαίων ελληνικών ή Ιατρικής, αν και η χρήση αυτή είναι σχετικά σπάνια.

Το μέρος της βρύσης απ' όπου τελικά βγαίνει το νερό, το σημείο εκροής, η άκρη της ή ολόκληρο το τελευταίο σκέλος της. Ρουξούνι έχει και η μηχανή του καφέ και οτιδήποτε άλλο βγάζει υγρό ή αέριο σε υγρή μορφή. Ακόμη και ένα σπρέι έχει ρουξούνι.

Είναι ο υποσταθμόςδιανομής του ηλεκτρικού ρεύματος. Ονομάζεται έτσι λόγω της ομοιότητας του πλέγματος που δημιουργείται από τα ηλεκτροφόρα καλώδια, με το γνωστό αναρριχητικό φυτό.

Αν και πιο ειδικά είναι µια σιδερένια κατασκευή από ελάσµατα ενωμένα ώστε να αποτελούν δικτύωμα που στηρίζει και συνδέει όλα τα μηχανήματα και τις εγκαταστάσεις ενός υποσταθμού, για κάποιο λόγο έχει επικρατήσει με την πρώτη έννοια.

Οι υποσταθμοί αυτοί βρίσκονται κυρίως έξω από τις πόλεις και σκοπό έχουν την υποβάθμιση και διανομή του ρεύματος προς τους καταναλωτές. Η υποβάθμιση γίνεται σταδιακά, ως εξής: το ρεύμα φεύγει από το εργοστάσιο με συνήθης τιμή τάσης 150.000Volt και μέσω των πυλώνων στήριξης των καλωδίων φτάνει στον υποσταθμό όπου υποβαθμίζεται στην τιμή των 30.000 ή 6.000volt, από 'κει προωθείται στους τοπικούς μετασχηματιστές όπου υποβαθμίζεται και πάλι για να καταλήξει στους καταναλωτές με τιμή τάσης 380 ή 220Volt.

Όλο αυτό γίνεται για λόγους οικονομίας, μιας και όσο μεγαλύτερη είναι η τάση του ρεύματος τόσο μικρότερη είναι η απαιτούμενη διατομή του ηλεκτροφόρου αγωγού (καλώδιο). Αν για παράδειγμα το ρεύμα έφευγε με τιμή τάσης 220V, για να μπορέσει να διανύσει όλα αυτά τα χιλιόμετρα των χιλιομέτρων και να καταλήξει στις πρίζες μας, τα καλώδια θα έπρεπε να είναι τόσο χοντρά που το κόστος των υλικών και των εργασιών θα ήταν απλά αμύθητο.

(Συνάντησα τον όρο και για το εναέριο δίκτυο του ΗΛΠΑΠ (εδώ) αλλά δεν ξέρω αν όντως χρησιμοποιείται.)

Είναι οι κεραμικοί πυκνωτές σε ηλεκτρονικά κυκλώματα. Συναντώνται σε σχετικά απλές πλακέτες (όπως παλιών τηλεοράσεων, ραδιοφώνων, κλιματιστικών, ενισχυτών κ.α.), μιας και τα ολοκληρωμένα ηλεκτρονικά κυκλώματα τείνουν να γίνονται όλο και μικρότερα, με νέου τύπου πυκνωτές, διόδους, γέφυρες, τρανζίστορ κ.α.

Ονομάζονται έτσι λόγω της ομοιότητας σχήματος και χρώματος με το γνωστό όσπριο.