Ποιος είναι ετυμολογικώς ο γεροξούρας;
Βρίσκονται δύο εκδοχές στο ιντερνέτι:
α) Εκ του ἔξωρος < ἐκ (ή ἔξω) + ὥρα, δηλαδή ο παράκαιρος, αυτός που είναι έξω από την ώρα του. Θυμίζουμε ότι στα αρχαία ελληνικά ο ωραίος είναι αυτός που είναι στην ώρα του, δηλαδή ο νέος, αυτός που είναι στην ώρα της ακμής, της θαλερότητας και του φυσικού του κάλλους, ή εν πάση περιπτώσει οποιοσδήποτε κάνει κάτι στην ώρα που πρέπει και όχι σε λάθος ώρα. Οπότε ο ἔξωρος είναι ακριβώς αυτός που κάνει κάτι σε λάθος ώρα. Ο γεροξούρας, λοιπόν, είναι, κατ' αυτήν την εκδοχή, αυτός που κάνει πράγματα που δεν ταιριάζουν στην ηλικία του, λ.χ. νεάζει, θέλει γεροντοκαψούρες, είναι γεροντότεκνο, γεροντομαλλιάς πουρόκερ κ.ο.κ. Η εκδοχή αυτή μοιάζει με πορτοκαλισμό, πάντως την βρίσκω εδώ, όπου ο γεροξούρας συσχετίζεται με το ρήμα εξωραΐζω, καθώς και στη Βικούλα και τη Livepedia.
β) Από την ξούρα, δηλαδή το ξύρισμα. Επειδή και καλά παλιότερα ξυρίζονταν οι νέοι, ενώ οι πρεσβύτεροι άφηναν γένια για να τους προσδίδουν κύρος, οπότε ο γεροξούρας είναι ο γέρος που προσπαθεί να νεάσει με το να ξυρίζεται χάνοντας όμως το κύρος του (δες ρεμπέτικο γλωσσάρι).
Δεν ξέρω τι συνέβη, αν είναι σωστή η πρώτη εκδοχή στην οποία ήρθε να προστεθεί η δεύτερη παρετυμολογικά από την ξούρα, ή αν η πρώτη είναι πορτοκαλισμός. Σε κάθε περίπτωση, η αρχική σημασία φαίνεται να είναι ο νεάζων και κομψευόμενος γέρος, το γεροντότεκνο που μπορεί να είναι και γεροντοκαψούρης. Σήμερα έχει πάντως αποκτήσει, όπως δείχνει και ο άλλος ορισμός, τη σημασία του τσαντίλα γέρου, του γεροπαράξενου, του σκατόγερου, του φλύαρου, κουτσομπόλη γέρου, του γέρου που αναπολεί τα περασμένα μεγαλεία και βρίζει την εποχή του. Δες και παραδείγματα για γλαφυρές περιγραφές.
Πάσα (Δ.Π.): Galadriel.
- Ορισμός του Mikeius εδώ:
Γεροξούρας
Ο κλασικός. Η πιο ευδιάκριτη από τις συνομοταξίες γέρων, ο γεροξούρας είναι ο τυπικός ημι-σαλεμένος στριμμένος καργιόλης γέρος! Συνήθως δούλευε ως αγρότης, ψαράς ή οινοπαραγωγός μικρού διαμετρήματος σε χωριά και ως χτίστης, ηλεκτρολόγος ή θυρωρός στην πόλη. Πλέον απαντάται στη βεράντα του, καθισμένος σε άσπρη πλαστική καρέκλα γύφτου ή σε δυο ψάθινες καρέκλες ταβέρνας (κώλος-πόδια). Η βεράντα βρίσκεται σε κομβικό σημείο του χωριού και καλύπτεται από πυκνή βλάστηση, η οποία προέρχεται από τα 2 εκατομμύρια γλάστρες με βασιλικό και κάρδαμο, καθώς κι από την κρεβατίνα από κληματαριά. Η βλάστηση είναι απαραίτητη για την κατασκοπευτική ζωή του γεροξούρα και δρα τόσο σαν καμουφλάζ, όσο και σαν σκοπό ζωής, καθώς αντικαθιστά τα παιδιά που δεν είχε ποτέ. Οπλισμένος μονίμως με μια μυγοσκοτώστρα, ο γεροξούρας γκρινιάζει επί παντός επιστητού. [...] Ο γεροξούρας έχει την τάση να χώνει τη μύτη του παντού. Θα κάνει παρατήρηση στα «κωλόπαιδα» να «φύγουν απ' το χωράφι» ακόμα κι αν το χωράφι δεν είναι δικό του.
Ρουχισμός: Άσπρο τιραντέ φανελάκι μάρκας Palco ή από κάποια ελληνική βιομηχανία στην Καστοριά που έχει κατεβάσει ρολά, κουραδί υφασμάτινο παντελόνι που φτάνει μέχρι το στήθος με το φανελάκι από μέσα, δερμάτινη μαύρη ζώνη και από κάτω πλαστική καφέ παντόφλα «Πανερόπουλος» του χωραφιού. Κουπ: βασιλόφρονη γλιτσο-χωρίστρα, την οποία φροντίζει με την τσατσάρα που μονίμως βρίσκεται δίπλα στη μυγοσκοτώστρα.
Αγαπημένες ατάκες: «Ουστ!», «Ασσστεεεάααλο» καθώς και οποιαδήποτε παρατήρηση περιλαμβάνει τη λέξη «εκεί»: «Εσύ εκεί!», «Φύγε από κει!», «Τι κάνεις εκεί;», «Άμα έρθω από κει....».
Χαρακτηριστικό πρώην επάγγελμα: Σχολικός επιστάτης.
Πώς θα τον εντοπίσετε: Δε χρειάζεται. Θα σας εντοπίσει αυτός. Απλά κάντε ότι πετάτε μια πέτρα σε ένα τζάμι. Ακόμα κι αν βρίσκεστε στην έρημο Γκόμπι και είστε βέβαιοι ότι δε σας βλέπει κανείς, τσουπ! Σε ντε τε ο γεροξούρας θα πεταχτεί απ' το πουθενά φωνάζοντας: «Ε! Τι κανείς εκεί;;;». Στο χωριό, σε περίπτωση που λείπει απ' τη βεράντα, μην πάτε στο καφενείο. Ελέγξτε για μια σκιώδη φιγούρα πίσω από τις κουρτίνες του παραθύρου που βρίσκεται διπλά στην εξώπορτα: είναι ο γεροξούρας σε stealth mode. Στην πόλη, είναι αυτός που θα ποδοπατήσει την έγκυο γυναίκα, τον ακρωτηριασμένο τυφλό και την 90αχρονη καλόγρια για να προλάβει την άδεια θέση στο λεωφορείο.
Υποδείγματα γεροξούρα: Ευάγγελος Γιαννόπουλος, Μαθουσαλίξ, Αλέξης Κούγιας (ανερχόμενο μέλος).
2. Ο Ραλφ Γουόλντο Εμερσον είχε κάποτε γράψει ότι «κάθε ήρωας καταντά στο τέλος ένας γεροξούρας». Ο Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ τον διαψεύδει απολύτως.
3. Ο Ψαθάς, πίστευε ότι και οι Beatles και οι Rolling Stones , ήταν άπλυτοι και ψειριάρηδες. Εκτόξευε μάλιστα τόσο συχνά, εναντίον κάθε τι νεανικού, τη λάσπη του, ώστε να καταγραφεί στην ιστορία, σαν ο κομπλεξικός γεροξούρας.
