Tagged definitions (49)
Showing 11-20 from 49

... ή όπου γης και πατρίς.

1. Η κλασική αυτή φράση, όταν επέχει θέση κατηγορουμένου, χρησιμοποιείται για να δηλώσει οπορτουνισμό και / ή τυχοδιωκτισμό. ανάλογα με το άτομο, τον χρόνο και την περίσταση.
   Τουτέστιν, όταν κάποιος είναι όπου γης και πατρίς, δεν έχει σταθερές απόψεις και πεποιθήσεις, πέραν ίσως του εγώ και η πάρτη μου, αλλά συμπορεύεται με το κυρίαρχο ρεύμα, την τρέχουσα μόδα και αντίληψη, κι απλά εκμεταλλεύεται τις καταστάσεις προς ίδιον όφελος. Αν έτσι επιτάσσει η ανάγκη, την μία μέρα Αναΐς, την άλλη Παναής κι άμα αλλάξει το κλίμα πάνω απ' όλα η σωτηρία της πατρίδος ή η πάλη για τον σοσιαλισμό.
   Εναλλακτικά, ο όπου γης και πατρίς ενδέχεται να είναι ένας άνθρωπος του πλήθους με την κατά Πόε έννοια, που απλά αισθάνεται ότι πρέπει οπωσδήποτε να ανήκει κάπου, να μην είναι ξεκρέμαστος γιατί ο κόσμος είναι κακός και ψιθυρίζει, αλλά που κουράγιο και χρόνος τώρα να κάνει κάτι μόνος του, δύσκολα τα πράγματα και τι να κάνεις, οπότε πας με τα νερά της γκόμενας / του γκόμενου / της παρέας / του συνδέσμου κι έχεις το κεφάλι σου ήσυχο...

2. Η ίδια φράση, με την ίδια γραμματική χρήση, χρησιμοποιείται επίσης προκειμένου να δηλώσει ότι κάποιος / κάποια είναι άστατη στις προσωπικές της σχέσεις. Η χρήση αυτή, ωστόσο, αφορά περισσότερο ελεύθερους, -ες, παρά ξενοπηδίκουλες. Συνώνυμο: Όπου φυσάει ο άνεμος.

Η πλέον βλακώδης, η πιο ανούσια, η βλακιστάτη ευχή στα όρια της ευκοίλιας, της τσίρλας και του εμετού μετά από κατάποση πατσά ανάμικτου χοντροκομμένου με ταμπάσκο και σκορδοστούμπι. Εκστομίζεται πρωτίστως στο facebook από άτομα στερούμενα εγκεφάλου που ξύνουν τη μύτη τους με το δαχτυλάκι του «like» και αν τους υποχρέωναν να γράψουν αφιέρωση στο εμπροσθόφυλλο βιβλίου θα έψαχναν για wall. Κατά ριπάς εκτελούμενη βρωμίζει κατ εμέ τον εορτάζοντα και τον προσβάλλει. Τί έχει να χαρεί ο εν εορτή ων ρε μαλακισμένο βούρλο απ' το όνομά του; Να χαρείς με λίγο καλό μπακλαβά δεκτόν. Αλλά να χαρείς το όνομά σου... πώς ακριβώς; Δώσε καμιά οδηγία, έστω σε pdf ρε γαμώτο! Εκεί που νομίζεις πως η βλακεία έπιασε peak εκεί και ξεπροβάλλει σε νέα δυσθεώρητα ύψη.

Ανακαλύπτω, μαθαίνω ή διαπιστώνω κάτι που είναι ευρέως γνωστό, οφθαλμοφανές και ανάλογα με την περίσταση ήδη ξεπερασμένο από όλους τους άλλους εκτός από εμένα. Η αναφορά της Ακρόπολης στη φράση δεν είναι τυχαία, μιας και η ιστορία αλλά και η θέση της τόσο στον χάρτη του λεκανοπεδίου Αττικής, όσο και στην ευρύτερη εικόνα και προβολή της χώρας, καθιστούν μάλλον δύσκολο το να ξεφύγει της προσοχής μας επί μακρόν.

Η ειρωνεία και ο σαρκασμός της φράσης αυτής δεν αφορούν την ίδια την ανακάλυψη, αλλά τ’ ότι ο τολμηρός πιονέρος θεωρεί άξιο λόγου να προβεί σε ανακοίνωση της ανακάλυψης του, συχνά διανθισμένης με βαρύγδουπες περιγραφές και αναλύσεις, οι οποίες ενίοτε καταλήγουν σε αξιολογικές ή μη κρίσεις. Δηλαδή κομίζει γλαύκας εις Αθήνας όπως λέγανε κι οι αρχαίοι ημών παππούδες κι αυτοί ξέραν κάτι παραπάνω: Αυτοί κυριολεκτικά ανακάλυψαν την Ακρόπολη.

Δεν πειράζει όμως. Όλοι σε κάποια φάση της ζωής μας πιαστήκαμε αδιάβαστοι, ακόμη περισσότεροι πιαστήκαμε μαλάκες. Παθαίνουμε και μαθαίνουμε. Αν και κατά κανόνα μόνο παθαίνουμε.

Έκφραση που έχει να κάνει με τη γεωμετρία και τις γωνίες, αλλά που έχει μεταφερθεί, λόγω του αστείου ακούσματός της, στην καθομιλουμένη ως συνώνυμη των «γενικώς», «μια απ' τα ίδια», ξανά μανά, και τα ρέστα παγωτά, «σού 'πα μού 'πες», «λίγο απ' όλα», ό,τι νά 'ναι, κλπκλπ. Κολλάει παντού, ακόμα και εκεί όπου δεν κολλάει, είναι πασπαρτού.

Έγινε μέχρι και λαϊκόν άσμα (Δούκισσα, βλ. μήδι) και τίτλοςθεατρικού έργου.

Σύμφωνα με τη Γένεση, ο Πύργος της Βαβέλ (Εβραϊκά: מגדל בבל‎ Αραβικά: برج بابل‎ Burj Babil) ήταν ένα ψηλό κτήριο, προφανώς ένα πολιτικό κέντρο στη Μεσοποταμία, το οποίο ξεκίνησε να κατασκευάζεται στους πρόποδες του όρους Σινά, από μια φυλή με ενιαία γλώσσα, λίγο μετά τον Μεγάλο Κατακλυσμό. Ο λόγος κατασκευής αυτού του πύργου ήταν η αύξηση της φήμης και της εξουσίας του λαού των κατασκευαστών του, και στόχο είχε να φθάσει «μέχρι τον ουρανό». Όμως λόγω της βλασφημίας αυτής, ο Θεός σύγχυσε τις γλώσσες των κατασκευαστών, με αποτέλεσμα να καταστεί αδύνατη η ολοκλήρωση του και αυτοί να διασπαρούν σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο.

Όταν λέμε ότι μια κατάσταση είναι «Βαβέλ» εννοούμε ότι είναι εξαιρετικά μπερδεμένη, ότι υπάρχουν πολλές διαφορετικές γνώμες και κανένας δε μπορεί να βγάλει άκρη (πρβλ. παροιμία: «όπου λαλούν πολλοί κοκκόροι, αργεί να ξημερώσει»). Συχνή χρήση τώρα τελευταία στα ΜΜΕ, ένεκα η πολιτική και οικονομική Βαβέλ στην οποία έχει περιέλθει η χώρα μας.

Αδόκιμος όρος γλώσσας σχηματισμένος από παλαιότερα στοιχεία της ίδιας γλώσσας.

Αδόκιμος όρος γλώσσας σχηματισμένος από δάνεια ή μεικτά στοιχεία της ίδια και άλλης γλώσσας.

Συχνά η χρήση των δάνειων στοιχείων γίνεται με εσφαλμένη σημασιολογική ταύτιση.

Μετά από σημασιολογικό επαναπροσδιορισμό (reappropriation), ο αδόκιμος όρος γίνεται δόκιμος, ακόμα κι επιστημονικός όρος.

Εντούτοις από τα παρατιθέμενα παραδείγματα γίνεται φανερό ότι πρόκειται για αδόκιμες λεξιματικές κατασκευές.

Άδεια λόγια χωρίς νόημα. Από την εικόνα του γουδιού που χτυπάει κανείς ενώ είναι άδειο.

Όταν, παραδοσιακά, ευχόμαστε «Καλό χειμώνα», το κάνουμε με το που θα τελειώσουν οι καλοκαιρινές διακοπές, και εννοούμε «καλή ακαδημαϊκή / σχολική / εργασιακή χρονιά», δηλ. να πάει καλά ο εφιάλτης (ή η απλή πλήξη) που ξεκινά από Σεπτέμβριο.

Επειδή όμως, όπως λέει και ο νονός του λημμάτου Jonas, είναι γελοία ευχή σε μια χώρα που μέχρι και τον Νοέμβριο έχουμε πια 30 βαθμούς, τα τελευταία χρόνια έχουμε αρχίσει να ακούμε διάφορες διορθωτικές εκφράσεις (βλ. παραδείγματα). Ντε και καλά πρέπει να πούμε κάτι δηλαδή.

Ουσιαστικό, γένους αρσενικού. Ο καταπιόνας είναι το μέλος του σώματος από το οποίο καταπίνουμε τις τροφές μας, κοινώς ο λαιμός. Αυτή η συνώνυμη λέξη χρησιμοποιείται για να δoθεί έμφαση και για εντυπωσιασμό.

Υποκοριστικό: φοντανάκι, φουντανάκι

Μικρό γλύκισμα (σοκολατάκι, ζελεδάκι κλπ.) που χρησιμοποιείται για κέρασμα. Η λέξη προέρχεται από το Γαλλικό fondant που αναφέρεται σε μία βάση ζαχαροπλαστικής (ζάχαρη, νερό κλπ.) που χρησιμοποιείται συνήθως για την κάλυψη ή διακόσμηση κέικ (σε αυστηρά ζαχαροπλαστικούς όρους τα fondant για κάλυψη και διακόσμηση είναι διαφορετικά).

Τα φοντάν αποτέλεσαν μία από τις πιο γλυκιές αμαρτίες των παιδιών μεσοαστικών οικογενειών των δεκαετιών του 60 και 70. Η νοικοκυρά που σεβόταν τον εαυτό της έπρεπε να είχε υποχρεωτικά στο σπίτι ανά πάσα στιγμή μια φοντανιέρα με φοντάν. Ήταν ζήτημα τιμής να υπάρχει ένα μικρό γλύκισμα για να κεραστεί ο απρόσμενος επισκέπτης. Ήταν θέμα τιμής για την μεσοαστική νοικοκυρά να έχει φοντάν (Ευρωπαϊκού τύπου γλύκισμα), καθώς τα άλλα εναλλακτικά κεράσματα της στιγμής ήταν τα γλυκά του κουταλιού και το υποβρύχιο, τα οποία ήταν δηλωτικά φτώχειας (μιλάμε για το 60 και το 70, μην κοιτάτε που σήμερα το γλυκό του κουταλιού και το υποβρύχιο είναι λάιφ στάιλ). Συνήθως η φοντανιέρα με τα φοντάν ήταν κρυμμένη σε μυστική τοποθεσία για να αποφευχθεί η κατανάλωση των φοντάν (και άρα το ντρόπιασμα της νοικοκυράς) από τα παιδιά του σπιτιού. Έλα όμως που κάθε παιδί που σεβόταν τον εαυτό του έπρεπε να ανακαλύψει την μυστική τοποθεσία και να καταναλώσει ΟΛΑ τα φοντάν!

Ένα άλλο τραγελαφικό που μπορούσε να συμβεί όμως, γινόταν όταν αφενός τα παιδιά του σπιτιού δεν κατάφερναν να ανακαλύψουν την φοντανιέρα και αφετέρου τύχαινε να μην υπάρχει επισκέπτης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αν υπήρχε λοιπόν μια ξαφνική επίσκεψη, γινόταν αντιληπτό ότι τα ξεχασμένα φοντάν έχουν αλλοιωθεί και είτε είναι πέραν κάθε σκέψης το κέρασμά τους στον επισκέπτη, είτε το κέρασμα ακολουθούσε (μετά από λίγη ώρα) μακροχρόνια επίσκεψη στην τουαλέτα προς αποβολή του στομαχικού ή εντερικού περιεχομένου (σοκολατάκια ξεχασμένα για τρεις μήνες σε συνθήκες ελληνικού καλοκαιριού αποτελούν το καλύτερο υπόστρωμα ανάπτυξης σαλμονέλας και άλλων βακτηριδίων).

Το φουντάν είναι ουσιαστικά η «βλάχικη» προφορά του φοντάν και έχει γίνει θρυλικό από την αναφορά του από τον Ζήκο (Χατζηχρήστο) στην ταινία «Της κακομοίρας».