Tagged definitions (1379)
Showing 981-990 from 1379

Υπάρχουν βέβαια πολλά παρεμφερή λήμματα που, όμως, δε δίνουν όλες τις σωστές έννοιες.

Λαμόγια: Έκφραση της καθ' ημάς ελληνικής, πάλαι ποτέ, μαλλιαρής (slang), με συγκεκριμένες έννοιες, αν και αμφιλεγόμενη, διότι οι ορισμοί της είναι μάτσο και οι ετυμολογίες αρπαχτές, πώς λέμε, αρπακόλλα. Παίρνω αμ-παριζάκι και βγαίνω.

Κατά τον Τριανταφυλλίδη (ca. 1950): μόνο στη φράση την κάνω λαμόγια, φεύγω, ξεφεύγω, σκαπουλάρω, ή δεν παρουσιάζομαι κάπου, πχ: Tον περίμενα τόση ώρα κι αυτός την έκανε λαμόγια.

Κατά τον Τσιφόρο (ca. 1960) και άλλους συνομηλίκους του (πιο κοντά στην τωρινή αλήθεια): αβανταδόρος, κράχτης, παίχτης-μαϊμού που παρασύρει τα κορόιδα.

Κατά τον Ντινόσαυρο (ca. 2010): Η άποψη πολλών λεξικογράφων (;) ότι προέρχεται από το ισπανικό la moya (= η τάδε), δε στέκει. Είναι όντως ισπανόφερτος ο όρος, με τη διαφορά ότι προέρχεται από το πλουσιότατο «λουνφάρδο» (slang/argot) του Μπουένος Άιρες και του Μοντεβιδέο. Η λέξη είναι σκέτο μόγια· το θηλυκό άρθρο λα είναι προφανώς μεταγενέστερη «ελληνική» προσθήκη για να μοιάζει πιο σπανιόλικο ή ξενόφερτο. Για το πώς ο όρος διέσχισε τον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο, δηλώνω άγνοια (pero puedo seguir buscando).

Διά του λόγου το αληθές, ιδού τα πολυάριθμα συνώνυμα και ο ορισμός που ψάρεψα στα διάφορα ισπανόφωνα λεξικά (Diccionario de Lunfardo, Diccionario del Tango, Diccionario de la Real Academia Española, etc.):

• Moya: estafa, fraude, trampa, ardid, engaño, triquiñuela, astucia, embrollo, manejo oculto con que se prepara algún fraude o engaño, superchería, picardía...Τα οποία δε μεταφράζω γιατί είναι απλώς συνώνυμα.
• Moya: Se denomina «moya» a aquellas personas que tienden a tirar «matufias» para escapar de una situación complicada. Por definición, al hablar de moya se habla de un acto generalmente ílicito o incorrecto para salir de una situación, se podría decir que es la salida fácil.Μόγια: Αποκαλούνται «μόγια» τα άτομα που βολεύονται κάνοντας «matufias» (λαδιές, κόλπα, απάτες, λοβιτούρες) για να γλιτώσουν από μπερδεμένες καταστάσεις. Εξ ορισμού, λοιπόν, «μόγια» χαρακτηρίζει μια πράξη γενικά παράνομη ή ανάρμοστη που κάνουν όσοι θέλουν να λακίσουν από κάποια δυσκολία. Θα το λέγαμε «πρόχειρη λύση».

Όποιος επιδίδεται σε «moya» λέγεται moyero (ή matufiero). Τα μεταγενέστερα ελληνικά παράγωγα (το λαμόγιο, τα λαμόγια, η λαμογιά, οι λαμόγιες, κλπ.) που ήδη υπάρχουν στο σλανγκ.γκρ ελάχιστα τροποποιούν το τρέχον νόημα.

1. Κυριολεκτικά είναι «η πίτα της κυρίας» (τούρκικο). Συνήθως το χανούμ μπουρέκ αναφέρεται σε ένα είδος ατομικού γαλακτομπούρεκου, αλλά πολλές φορές ονομάζονται ως χανούμ μπουρέκ διάφορα φαγητά (είναι γεγονός ότι επικρατεί μεγάλη σύγχυση για το ποιο φαγητό ή γλυκό είναι το χανούμ μπουρέκ και θα μπορούσα να απλώσω σεντόνι αλλά θα κατηγορηθώ ότι δεν είναι σλάνγκ).

2. Ως χαρακτηρισμός είναι η παχιά και αφράτη γυναίκα συνήθως κοντού αναστήματος και με ιδιαίτερα μεγάλη περιφέρεια. Ο χαρακτηρισμός αυτός υπονοεί ότι το χανούμ μπουρέκ είναι ένα είδος γαλακτομπούρεκου και ως εκ τούτου η γυναίκα χανούμ μπουρέκ είναι παχιά και αφράτη όπως η κρέμα του γαλακτομπούρεκου. Το χανούμ μπουρέκ με αυτή την έννοια δεν χρησιμοποιείται υποτιμητικά αλλά χρησιμοποιείται από άντρες που τους αρέσουν οι γυναίκες με πολύ μεγάλες περιφέρειες για να εκφράσουν θαυμασμό. Πρέπει να αναφερθεί ότι η γυναίκα χανούμ μπουρέκ ΔΕΝ είναι η νταρντάνα ανδρογυναίκα αλλά η, κατά αυτούς που τους αρέσει, ερωτική χοντρούλα.

3. Μερικές φορές χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει συλλήβδην γυναίκες από την Μέση Ανατολή.

4. Ο όρος αναφέρεται επίσης και σε τραγούδια ανατολίτικης προέλευσης, συνήθως τσιφτετελοειδούς ρυθμού.

Το χρησιμοποιούμε σε εκφράσεις υπερβολής, όπως επίσης και σε σχόλια που θέλουμε να υπερτονίσουμε την «ανυπαρξία» και την τραγικότητα ενός άνθρωπου από άποψη ένδυσης, εξωτερικής εμφάνισης, αλλά και αντίδρασης σε κάποια κατάσταση!

Στην φράση είμαι σπαθί: Είμαι ξηγημένο άτομο, είμαι ντόμπρος.

Όταν κάτι μου αρέσει τρελά, όταν κάτι μου κάνει κούκου, εν κατακαυλείδι, όταν κάτι κωλολέει.

Χαρακτηρισμός προς το IQ κάποιου ή κάποιας το οποίο αγγίζει δυσθεώρητα βάθη και πέφτει κάτω του μηδενός, με συνέπεια να αποκτά αρνητικό πρόσημο.

Χρησιμοποιείται και μόνο του σε συζητήσεις έμπειρων slang-άδων.

Ρητορική ερώτηση (εννοείται ναι, ψηφίζει). Εννοούμε ότι, παρ’ όλο που αυτός για τον οποίο μιλάμε είναι νεαρός, αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία για τις άστοχες ενέργειές του. Είναι αρκετά μεγάλος ώστε οφείλει να έχει μια ελάχιστη ωριμότητα και, κυρίως, έχει στο ακέραιο την ευθύνη των πράξεών του.

Η ηλικία που μπορεί κάποιος να ψηφίζει ορίζεται με νόμο και εκφράζει την επίσημη αντίληψη του κράτους για το πότε η προσωπικότητα ενός ανθρώπου (γενικά) φτάνει στην ωριμότητα που απαιτείται για να αποφασίζει για τις τύχες της χώρας και της πόλης του (ενηλικίωση). Στην Ελλάδα είναι τα 18. Συνήθως ταυτίζεται με την ηλικία για πολλά άλλα δικαιώματα και υποχρεώσεις: δίπλωμα οδήγησης, υποχρέωση στράτευσης, η ιδιότητα του ενηλίκου κατηγορουμένου στα ποινικά δικαστήρια κλπ.

Πρώτος παραδέχομαι ότι την έκφραση την άκουσα μόνο μία φορά (βλ. παράδειγμα) αλλά, επειδή ο τύπος που την χρησιμοποίησε ήταν ψιλομάγκας και μέσα στην πιάτσα από παιδί, μου φάνηκε εντυπωσιακό που διάλεξε να μιλήσει για «τυπικά» δικαιώματα κιέτσ'. Ούτε αυτός ούτε και οι υπόλοιποι από εμάς πιστεύω ότι περιμένουμε το κράτος να μας πει ποιος είναι ώριμος και ποιος όχι. Το βάρος της κουβέντας έγειρε στο ότι ο περί ου ο λόγος νεαρός θα συμπεριφερθεί με τον ίδιο ανώριμο τρόπο και σε άλλα πράγματα στην ζωή του, πράγματα που επηρεάζουν τους συνανθρώπους του και γι’ αυτό δεν πρέπει να βιαζόμαστε να του αναγνωρίσουμε ελαφρυντικά.

Κλασική ατάκα προπονητών, πραγματικών ή της κερκίδας. «Βλέπω γήπεδο» σημαίνει έχω καλή αντίληψη του χώρου σε ένα ομαδικό παιχνίδι. Δηλαδή, ξέρω ανά πάσα στιγμή πού είναι οι συμπαίκτες μου (γιατί δεν βλέπω μήπως σκουντουφλήσω με την μπάλα) και επίσης ξέρω σε ποιο σημείο και με τι δύναμη πρέπει να πασάρω, ώστε να μην ξελιγώσω τον συμπαίκτη προς τον οποίο πασάρω.

Χαρακτηριστικό κάποιου που βλέπει γήπεδο είναι η ικανότητά του να βγάζει τυφλές μπαλιές. Πάσες ή σέντρες, χωρίς να έχει άμεσα οπτική επαφή με τον συμπαίκτη. Και όχι κατά τύχη στα κουτουρού (όπως καμιά φορά συμβαίνει στον Βύντρα)! Να τις θέλει.

Η ικανότητα (να βλέπει γήπεδο) που έχει κάποιος παίκτης είναι ένα από τα χαρακτηριστικά που ανήκουν στην αθλητική ιδιοφυΐα (για ομαδικά αθλήματα). Χαρακτηριστικά παραδείγματα παιχταράδων με τεράστια αντίληψη χώρου είναι (ή ήταν) ο Κρόιφ, ο Φραντσέσκο Τότι και προσφάτως ο Κακά (στη μούρη σου). Στην Ελλάδα ένας παίκτης που, εκτός όλων των άλλων χαρισμάτων του (πολλά κιλά μπάλα), έβλεπε και γήπεδο, ήταν ο Βάσια. Μετά από πέντε ή έξι τρίπλες, με κάτω το κεφάλι, έβγαζε συμπαίκτη τετ α τετ με το τέρμα, και το μόνο που είχε να κάνει (ο συμπαίκτης) ήταν να φυσήξει την μπάλα μέσα.

Τώρα, η έκφραση εκτός αθλητικής σλανγκ, χρησιμοποιείται και:

• για να χαρακτηρίσει εργαζόμενους /-ες σε μπαρ. Δλδ ένας μπάρμαν γατόνι είναι αυτός που βλέπει γήπεδο, ξέρει πότε να πλησιάσει τον πελάτη, δεν αφήνει ποτέ τον πελάτη να περιμένει και πάντα βέβαια τσεκάρει με το κεφάλι ψιλά τι γίνεται γύρω από την μπάρα. Έχει δλδ τον έλεγχο.
• για να χαρακτηρίσει γκόμενες και γκόμενους που παίζουν με τα μάτια.

α. βυντρα δεν πρεπει ποτε να παιζει λιμπερο διοτι πρωτον δεν βλεπει γηπεδο, δευτερο ειναι ατσαλος και καντεμης και τριτον δεν εχει διαρκεια ...

Τo φιστίκι είναι σίγουρα το πιο σλανγκοτραγουδισμένο ξηροκάρπιο στον ντουνιά.

Σημαίνει ταυτόχρονα μικρός και μεγάλος πέοντας, γαμήσι, αρχίδι, τάπα στο μπάσκετ, σύνδεση καλωδίων, και ταλιμπάν. Στην φίλη γείτονα, fistik αποκαλείται το αμαρτωλό με κορμί-κόλαση, αυτό που σε ανασταίνει για να σε στείλει στον τάφο μιαν ώρα αρχύτερα.

Στον κατάλογο αυτό ας προστεθεί, χάριν πληρότητας, και το παιδί-φιστίκι. Πρόκειται για τον τραγικό, ανίατο και αποχαυνωμένο από την μαλακία βλάκα, αυτόν του οποίου και η ίδια η φυσιογνωμία προδίδει κλινικά συμπτώματα ιδιωτείας.

Βλ. επίσης παιδί-κουμπί, παιδί-βιολί, παιδί-μπουζούκι, κουφέτο.

«Έχεις δίκιο βουνό», λέει ο πολύπαθος λαουτζίκος μας για να εξάρει την προσωπικότητα του συνομιλητή και να τον υποστηρίξει στα βάσανα που έχει περιπέσει. Σημαίνει ότι κάποιος έχει «πολύ δίκιο», «υψηλό δίκιο», «μεγάλο δίκιο», τα οποία όλα δεν είναι και πολύ σωστά Ελληνικά αφού το ΔΙΚΑΙΟΝ δεν μετράται σε ποσότητες, αλλά είναι μία απόλυτη έννοια - οντότητα, στην φιλοσοφία. Αι μήν, δεν είναι «countable» («ελληνιστί»).

Ως «αδόκιμη» φράση «παίρνει ελαφρυντικά» καθώς χρησιμοποιείται κατά κόρον ως σχήμα υπερβατό.

Σημασιολογικά, το «δίκαιον» αποκτά ποσοτικές ιδιότητες όταν υπάρχει αναφορά στην καθημερινή πρακτική ενός συστήματος Νόμων - Δικαίου μίας πολιτείας ή συλλογικότητας, τουτέστιν, στη νομή δικαιοσύνης ενός αρμόδιου οργάνου. Τότε «κολλάει» ο συμβολισμός της τυφλής κυράς (που δεν διακρίνει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά προκειμένου να αποδώσει με μεγαλύτερη βαρύτητα προς τη μία πλευρά έναντι της άλλης) με τη σπάθα (που αναδεικνύει το «από καταβολών» απόλυτο στην εφαρμογή της οντολογικής έννοιας του ΔΙΚΑΙΟΥ), αλλά και τη ζυγαριά (όπου μπαίνει η έννοια της «ποσόστωσης» του δικαίου για την εύρυθμη λειτουργία του συνόλου – ήτοι το πολύ ή λίγο δίκιο).