Η παρωχημένη λέξη «χτικιό» είναι η γνωστή φυματίωση. Η λέξη χρησιμοποιούνταν ευρέως κατά τα τέλη του 19ου αιώνα και μέχρι αρχές του '60, όταν η ασθένεια θέριζε. Γνωστό συνώνυμο ήταν το «φθισικό». Μεταφορικά το χτικιό είναι η ταλαιπωρία, η κούραση. Χτικιάρης συνεπώς είναι ο ταλαιπωρημένος και αδυνατισμένος, ωσάν να έχει χτικιό, δηλ. ο φυματικός.

  1. Κείμενο από το διαδίκτυο:

Τότε ήταν η εποχή που πήγαινε μόνος του στο γήπεδο. Είχε γραφτεί και σε σύνδεσμο. Όχι όποιον και όποιον. Cockneys με το όνομα που στεγάζονταν τότε στην Μενάνδρου με αρχηγό τον Στέφανο. Έναν άνθρωπο με παλάμες κουπιά. Ψηλός και γεροδεμένος. Αντίθετα με τον κολλητό του τον Μπλάκυ που ήταν χτικιάρης και κοντός με σάπια δόντια από τα «σιρόπια». Και μια φαγωμένη μύτη από «σκύλο» κατά τα λεγόμενά του.

  1. Σχόλιο διαδικτυακού forum:

Παλικάρια το έκοψα εδώ και τρία χρόνια και βρήκα την υγειά μου.Σηκωνόμουν το πρωί κι έφτυνα σα χτικιάρης. Η μεγάλη βελτίωση ήταν στην όσφρησή μου πρώτα δεν ξεχώριζα τις διάφορες μυρωδιές τόσο άνετα όπως κάνω τώρα. Έχω πάρει μια χαρά που δε λέγεται.

Βλ. και σχετικό λήμμα χτικιάζω

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

All time classic, δημώδης έκφραση που χρησιμοποιείται πάμπολλα χρόνια. Η αράδα, ως γνωστόν, είναι η σειρά. Επίσης γνωστός είναι και ο σεβασμός που επεδείκνυαν οι κάτοικοι χωριών, κυρίως, στους διάφορους ιερείς (μαζί βέβαια με τον δάσκαλο και τον αστυνομικό). Σε πολλές περιπτώσεις, ο κόσμος θα παραχωρούσε τη θέση του στον ιερέα, για να εξυπηρετηθεί εγκαίρως.

Απλά λοιπόν, η έκφραση σημαίνει ότι κάποιος θα πρέπει να περιμένει τον κατάλληλο χρόνο /στιγμή, προκειμένου να πράξει κάτι, χωρίς να γίνει καμία εξαίρεση. Και παπάς, που λέει ο λόγος, να ήταν, θα έπρεπε πάλι να περιμένει τη σειρά του. Πόσω μάλλον τώρα, που πρόκειται για κοινό θνητό...

  1. Απόσπασμα άρθου σερραϊκής εφημερίδας:

«Κι αν είσαι και παπάς με την αράδα σου θα πάς». Αν όμως είσαι δικαστικός με ποια αράδα θα πάς;
Με αυτή του γενικού λογιστηρίου του κράτους;
Με αυτή του ελεγκτικού συνεδρίου που εγκρίνει τους μισθούς των συμβασιούχων;
Με αυτή του κ. Αλογοσκούφη; ΄Η με αυτή του Μισθοδικείου; (Το οποίον είναι νόμιμο και συνταγματικά κατοχυρωμένο).

  1. Άρθρο εφημερίδας το Ποντίκι:

Το ζήτημα είναι να μιλήσουμε εμείς στους νέους – με άλλα όμως λόγια και άλλες πράξεις. Που θα λένε «πριτς!» στην προσωπική ευκολία που απαυτώνει το σύνολο. Που θα δείχνουν στην πράξη ότι αν είσαι και παπάς με την αράδα σου θα πας, άγιε Εφραίμ μου. Που θα υπενθυμίζουν ότι ο τσίφτης μάγκας που κατάφερε και επιπλέει με το μουράτο κότερο στον λάκκο με τα σκατά, πάλι μες στα σκατά είναι...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Ουσιαστικό, το οποίο χαραχτηρίζει τους Έλληνες στρατιωτικούς, που κατά την περίοδο της κατοχής συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές. Τα συνθετικά της λέξης είναι εμφανή και δεν χρειάζονται περαιτέρω εξήγηση: τσολιάς + Γερμανός.

  1. Σχόλιο πολίτη από διαδικτυακή συζήτηση:

«H πατριωτική στάση της αριστεράς»...το άλλο με τον Τοτό το ξέρεις ανώνυμε αριστερούλη; Η στάση της Αριστεράς ήταν τόσο πατριωτική που πολλές φορές ο ΕΔΕΣ ήταν αναγκασμένος να πολεμάει σε δύο μέτωπα: τους Γερμανούς και τον ΕΛΑΣ ταυτόχρονα! Ποιός ήταν ο γερμανοτσολιάς εδώ;

  1. Παραθέτω δεύτερο σχόλιο από την ιστοσελίδα Indymedia: Εκεί που λέει ο γερμανοτσολιάς «Τσουλοβουνοτρυπίδες», με θυμίζει τις κατηγορίες των μοναρχο-φασιστο-χιτων-ταγματασφαλητών και λοιπών ράλληδων-μπουραντάδων-πούλων-σούρληδων-παπαδόγκωνων-βουγιουκλάκηδων και λοιπών γερμανοντυμένων, που για να αποδείξουν τα περί «εξαχρείωσης των αγοριών και διαφθοράς των κοριτσιών» από τις οργανώσεις ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ-Αετόπουλα (κυρίως τις δυο τελευταίες), τραγουδούσαν τραγούδια, όπως τη χίτικη εκδοχή του γνωστού «Γιούπι-Για-Για», κάπως έτσι:

«Τα κορίτσια πούταν πρώτα στην ΕΠΟΝ Τα κορίτσια πούταν πρώτα στην ΕΠΟΝ πίνουν φάρμακα, πονάνε και τον Στάλιν βλαστημάνε που τις έβγαλε στον δρόμον τον κακόν».

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Ο εμπειρικός γιατρός, χωρίς πανεπιστημιακή μόρφωση και επιστημονική κατάρτιση. Σύνθετη λέξη [κομπ(ώνω) = δένω με μάγια, γιαίνω = θεραπεύω]. Χρησιμοποιείται και ως συνώνυμο του απατεώνα.
Οι εμπειρικοί αυτοί «γιατροί» εμφανίζονται στην Ελλάδα από τα μέσα του 17ου αιώνα και περιγράφονται από πλείστους αλλοδαπούς περιηγητές. Αν και αρχικά είχε εκφραστεί κάποιος σεβασμός για τις ικανότητες και τα γιατροσόφια των εμπειρικών αυτών ιατρών, στη συνέχεια η δράση τους έγινε αντικείμενο χλευασμού από τον λαό.

  1. Απόσπασμα διαφήμισης από το διαδίκτυο:

Γιατί να πληρώνετε το διαιτολόγιο της απάτης 120 € στον κομπογιαννίτη, όταν μπορούμε να σας το δίνουμε ΔΩΡΕΑΝ, καλύτερο και ακριβέστερο, ακριβώς όπως το παίρνουν και οι αμερικάνοι, και μάλιστα για ελληνικά φαγητά από πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή;

  1. Σχόλιο διαδικτυακού forum:

Επειδή δεν έχετε σπουδάσει ή δεν είστε γνώστες των συγκεκριμένων επιστημών, δεν σας επιτρέπει πιστεύω να τις ακυρώνετε και να θεωρείτε ότι όποιος τις εφαρμόζει είναι απατεώνας. Κομπογιαννίτες υπάρχουν πολλοί, χειρουργοί, παθολόγοι, ορθοπαιδικοί, φυσιοθεραπευτές, λογοθεραπευτές και η λίστα είναι ατελείωτη. Η λέξη κομπογιαννίτης δεν περιγράφει κάποιον αναλόγως επιστήμης αλλά αναλόγως πράξεων.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Η έκφραση «ψύλλο καλιγώνω» (εναλλακτικά συναντάται και ως «ψύλλο πεταλώνω»), χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει τον πανέξυπνο και επιτήδειο άνθρωπο. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι η αδυναμία πραγματοποίησης του γεγονότος που περιγράφει, δηλ. να μπουν πέταλα σε ένα μικροσκοπικό έντομο.

Εξαιρετικά εκφραστική και αδύνατον να μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες.

  1. Σχόλιο σε διαδικτυακό forum

Πάντως στο μυαλό είμαι αποδεδειγμένα μεγαλύτερη σου και χωρίς να χρειαστεί να καταβάλω ΚΑΜΙΑ απολύτως προσπάθεια. Εκεί,όλοι είναι,ακόμα και η ανηψιά μου που είναι τριών χρονών και πεταλώνει ψύλλο.

  1. Σχόλιο αναγνώστη με θέμα την Ανίτα Πάνια:

Μας κάνει και νοιώθουμε εξ΄αλλου τόσο καλύτερα αφού υπάρχουν ΤΟΣΑ χειρότερα απο μάς τέρατα τριγύρω μας – κι΄εκτός αυτού, επιτρέψτε μου, είναι και πολύ στα πάνω της η Αννίτα ως γυναίκα σ΄αυτή τη φάση, κακά τα ψέμματα. Και τα τέρατα να μη βλέπεις, αυτήν την χαζεύεις, πώς να το κάνουμε : Πεταλώνει ψύλλο το άτομο

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Φαλλοκρατικός χαρακτηρισμός γυναίκας που κάνει τα πάντα, απλώς και μόνο για να εξασφαλίσει τη συνουσία. Η γενική πτώση του ανδρικού μορίου δεν χρησιμοποιείται υπό μορφή γενικής της ιδιότητας (π.χ. λόγια του κώλου, υπηρεσία της πούτσας), αλλά ως αντικείμενο.
Ο χαρακτηρισμός «ζητιάνα» τονίζει την έντονη ανάγκη απόκτησης του ζητούμενου. Εναλλακτικά συναντάται και ως «ζητιάνα του πέους».
Συγγενής έκφραση, βλ. λήμμα τσιμπουκοζητιάνα, η.

  1. Σχόλιο καβλιάρη χρήστη του διαδικτύου:
    Τέτοια ζητιάνα του πέους δεν έχει ξαναγνωρίσει η Σαντορίνη. Στην αρχή της έβαλα δαχτυλάκι στο υγρό και καθόλου αφιλόξενο μουνάκι της.

  2. Σχόλιο από διαδικτυακή συζήτηση:

Πόσο σόκ μπορείς να πάθεις όταν ανακαλύπτεις ότι ο μέχρι πρότεινος αγαπημένος σου είναι μια φτηνή και άχρηστη ζητιάνα της πούτσας;

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις ζητιάνων της πούτσας από τον Νέο Κόσμο.. (από krepsinis, 06/03/09)Ζητάδες  (από GATZMAN, 06/03/09)

Got a better definition? Add it!

Published

Όπως γνωρίζουμε, οι Άγιοι Τόποι υπήρξαν θέατρο σφοδρών συγκρούσεων ήδη από την εποχή των Σταυροφοριών. Η θρησκευτική διάσταση της συγκεκριμένης περιοχής, δηλ. της Παλαιστίνης, είναι υψίστου σημασίας για τις μονοθεϊστικές θρησκείες: Ιουδαϊσμός, Ισλάμ, άπαντες Χριστιανοί, όλοι διεκδικούν την ιερότητα του τόπου.

Στη νεοελληνική πραγματικότητα βέβαια, ο όρος έχει μία ενδιαφέρουσα αμφισημία: πέραν της κλασικής προαναφερθείσας σημασίας, αναφέρεται και στην περιοχή του Πύργου Ηλείας, στο άκουσμα της οποίας αρκετοί συμπατριώτες μας κάνουν το σταυρό τους, υπονοώντας «Θεός φυλάξοι», σε αντίθεση με του προσκυνητές των Αγίων Τόπων, οι οποίοι κάνουν το σταυρό τους λόγω της ιερότητας του χώρου.

Η φήμη των Πυργιωτών και Αμαλιαδαίων ανά το Πανελλήνιο είναι αρνητική και παραπέμπει σε εξ ίσου αρνητικά στερεότυπα, γεγονός άδικο αφού η μπάλα παίρνει τους πάντες, είτε είναι καλοί είτε όχι. Θα μπορούσαμε να αναφερθούμε σε έναν ιδιότυπο ρατσισμό, αφού χαρακτηρίζουμε κάποιον απλώς και μόνο από τον τόπο καταγωγής του.

  1. Αναφορά σε διαδικτυακό blog:

Σύμφωνα με τον έγκυρο ταξιδιωτικό οδηγό lonely planet, ο Πύργος Ηλείας είναι ευρύτερα γνωστός με το τοπωνύμιο, «Άγιοι Τόποι».
Ο λόγος;
Όποιος περνάει από εκεί κάνει το σταυρό του.

  1. Ανέκδοτα από ομάδα στο facebook:
    ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΓΙΑ ΠΥΡΓΙΩΤΕΣ:

Τι κάνει ένας Καλαματιανός στα Ζωνιανά; ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ
Κι ένας Πυργιώτης; Master
Είναι μέσα σε ένα αυτοκίνητο ένας Πυργιώτης και ένας Καλαματιανός ποιός οδηγεί; - Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ!

ΚΑΤΟΙΚΟΥΜΕ ΣΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ--- ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΛΕΜΕ ΠΩΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΥΡΓΟ... ΚΑΝΟΥΝ ΤΟ ΣΤΑΥΡΟ ΤΟΥΣ...

Γιατί οι Πυργιώτες, οδηγούν αυτοκίνητα με μικρά τιμόνια;
Για να μπορούν να οδηγούν με χειροπέδες.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Το παιδί νεαρής ηλικίας ή απλά το παιδί πριν από την εφηβεία. Λέξη ευρύτατα γνωστή στο Πανελλήνιο.

Η προέλευσή της είναι τουρκική [τουρκ. küçük: «μικρός»]. Στη Θεσσαλία χρησιμοποιείται και ως «κούτσ(ι)κο» [πληθ. «κούτσ(ι)κα»].

  1. - Ρε, ο Νίκος δεν είναι αυτός; Νίκο...
    - Κωστή, μην μου πεις ότι είσαι εσύ... Ρε μαλάκα, από το στρατό έχουμε να τα πούμε!
    - Τι γίνεται ρε ψυχή, πού βρίσκεσαι;
    - Εδώ στην Αθήνα, με γυναίκα και τρία κουτσούβελα!
    - Τρία κουτσούβελα; Να σου ζήσουν ρε σειρούλα!

  2. - Τι γίνεται με το μεταπτυχιακό;
    - Τι να γίνει; Το σίγουρο είναι ότι με δύο κουτσούβελα να τρέχουν πάνω κάτω τα πρωινά, δεν θα τελειώσει ποτέ!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Με τον όρο μουτσούνα περιγράφουμε την αποκριάτικη μάσκα, αλλά και τη μάσκα γενικότερα. Η κλασική μουτσούνα αναπαριστά πρόσωπο με έντονα χαρακτηριστικά, συνήθως μεγάλη μύτη και μεγάλα μάτια, υιοθετώντας στυλ grotesque. Η λέξη είναι ιταλικής προελεύσεως [ιταλ. musone], σύμφωνα με τον Τριανταφυλλίδη μεταφράζεται ως «που κάνει γκριμάτσες για να δείξει δυσαρέσκεια».

Χρησιμοποιείται και ως β' συνθετικό σε επίθετα, π.χ. «κακομούτσουνος».

Κατά περίπτωση χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη μουσούδα ζώων.

  1. Σχόλιο blogger:

Ποσο μπορεις να κρατήσεις τη μουτσούνα κολλημένη στη μούρη σου; Οχι πολύ, εκτος πια αν εχει ερθει κι εχει γινει ενα με τη μουρη σου, θα αρχισεις να ιδρώνεις, να σκας, θα χαλαρώσεις, και κάποια στιγμή θα τη βγάλεις... Κι ο σοβαρός θα γινει χαβαλεδιάρης, κι ο χαβαλεδιάρης θα βγει σοβαρός, κι ο μουτζούφλης θανεβει να χορεψει στα τραπέζια...

  1. Έτερο σχόλιο blogger:

Δε φοράω καμιά μουτσούνα. Δεν έχω ανάγκη να κρύβομαι. Δεν έχω καμιά ανάγκη. Νομίζω πως είμαι λεύτερος. Ναι ΛΕΥΤΕΡΟΣ!! αυτό νομίζω πως είμαι. Λεύτερος!
Αλλά τι σημασία έχει; Ελάχιστα πράγματα πια μοιάζουν να έχουν σημασία. Κάποια πρακτικά ίσως. Για τα υπόλοιπα δε νοιάζομαι. Τα παίρνω όπως έρθουν. Αυτά που λες Μαρία!

Με την καλή έννοια (από Vrastaman, 10/03/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Συνώνυμο της σαύρας.

Προσωπικά άκουσα τη λέξη στην Πελοπόννησο, αλλά χρησιμοποιείται σε πολλά μέρη της Ελλάδος. Η ετυμολογία μού είναι άγνωστη, σημειώνω πάντως ότι η ίδια λέξη υπάρχει και στα Σέρβικα [σερβ. гуштер - guster] και μεταφορικά χρησιμοποιείται στο στρατό για να περιγράψει τον γνωστό σ' εμάς «ψαρά», βλ. λήμμα ψαράς.

Συχνάκις ακούγεται και στο υποκοριστικό, γουστερίτσα.

  1. Σχόλιο ιστολογίου: Γουστερίτσα που λιάζεται. Πρώτα πρώτα το σαμιαμίδι ή μολυντήρι που λες, είναι ξασπρισμενο, ροζουλιασμενο, σαν κάτι που δεν το βλεπει ο ήλιος,ανατριχιαστικό, με τα αγγεία του να φαινονται, μπλιααααααααχ. Και ζει πάντα στο σκοτάδι ,ή στη σκιά. Αυτο ειναι γουστερίτσα του θεού, χρωματιστή και κοτσονάτη. Η μαντάμ κάνει ηλιοθεραπεία.

  2. Επιστημονικό κατάλογος από το διαδίκτυο:

Podarcis muralis: Γουστέρα Κοινή
Podarcis taurica: Γουστέρα του Ταύρου
Podarcis milensis: Γουστέρα της Μήλου
Podarcis peloponnesiaca: Γουστέρα της Πελοποννήσου

Γουστέρα εξ Ελλάδος (από krepsinis, 10/03/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified