Definitions by Pirate Jenny (36)
Showing 1-10 from 36

1) Κανονικά (και λεξικογραφημένα), αύρα λέγεται ένα ελαφρά θωρακισμένο αστυνομικό όχημα, που στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε για την καταστολή πλήθους. Αναφέρεται συχνά ως «της χούντας» (τότε τις είχαν για περιπολίες -για να μη γαμάνε το οδόστρωμα με τα τανκς κάθε τρεις και λίγο), αλλά ήταν σαφώς και της «δημοκρατίας».

Τα πρώτα μοντέλα (βρετανικής κατασκευής και προελεύσεως, αρχικά για στρατιωτική χρήση γύρω στον Α' Παγκόσμιο) δρούσαν και πριν την επταετία, ενώ το 1975 αντικαταστάθηκαν από κάτι καινούργια βελγικά, που γνώρισαν μεγάλες δόξες στις διαδηλώσεις της Μεταπολίτευσης. Αποσύρθηκαν οριστικά το 1981, τουλάχιστον απ' τους δρόμους. Τελευταία χρήση τους ήταν στη φύλαξη του αεροδρομίου.

Ο Τριαντάφυλλος εικάζει ότι «ίσως [λέγεται έτσι] επειδή είναι ελαφρύτερο από τα θωρακισμένα με ερπύστριες». Ο δε Μπάμπης δίνει την περιγραφή «οχήματα για την ταχεία μεταφορά αστυνομικής δύναμης». Μπορεί να λέει έτσι το προσπέκτους, αλλά οι αύρες δεν ήταν ταξί. Το ατού τους ήταν, πρώτον, ότι μπορούσαν να γκαζώσουν ατρόμητα μέσα από πλήθος και οδοφράγματα. Και δεύτερον, ότι δυο-τρεις μπάτσοι μπορούσαν άνετα να κατσικωθούν εκεί πάνω και να εκτοξεύουν δακρυγόνα, εν κινήσει άμα λάχει. Αυτά για τις παλιές αύρες.

2) Σήμερα όμως, αύρα λέμε ένα εντελώς διαφορετικό αστυνομικό όχημα: το κανόνι νερού (ή υδροβόλο, ή «Αίαντας» κατά την αστυνομική επιχειρησιακή ορολογία). Πάλι ελαφρά θωρακισμένο, αλλά πολύ μεγαλύτερο, ρίχνει νερό υπό πίεση -ακούγεται ακίνδυνο, αλλά να μη σου τύχει. Καινούργιο φρούτο στην Ελλάδα, έχει γράψει ιστορία σε άλλες χώρες (π.χ. στην Αμερική ενάντια σε μαύρους διαδηλωτές, στα ηρωικά σίξτιζ).

Εδώ σε μας πρωτοεμφανίστηκε στην Κερατέα, τώρα συχνάζει και στο Σύνταγμα ή όπου έχουμε ντράβαλα τέλος πάντων. Το μοντελάκι είναι ισραηλινό, και οι δυνατότητές του πολλές: διασκορπίζει πλήθος, καθηλώνει τους ευκίνητους, ενώ θεωρητικά επιτρέπει τη μίξη νερού με χημικά ή δακρυγόνο (κοινή πρακτική στη Γαλλία), ή με μπογιά («δεν ήμουν στη διαδήλωση, κυρ-αστυνόμε!» «αφού είσαι ροζ, ρε!»). Και φυσικά, τρομοκρατεί.

3) Τέλος, να σημειώσουμε ότι η λέξη αύρα δεν εξαφανίστηκε απότομα το '81 (που αποσύρθηκαν οι αύρες της μεταπολίτευσης), για να επανέλθει ως δια μαγείας το 2010. Ενδιαμέσως, χρησιμοποιήθηκε στον λαϊκό λόγο για να περιγράψει κάθε μυστήριο αστυνομικό όχημα (τζιπάκια, βανάκια, κλούβες, ό,τι), άλλοτε λόγω άγνοιας και άλλοτε μεταφορικά. Με αποτέλεσμα ένα τεράστιο μπέρδεμα αφενός, και να μείνει ζωντανή η λέξη αφεδύο -ώστε να πάρει καινούργιο σημαινόμενο 30 χρόνια μετά, που χρειάστηκε.

Πηγές: Ιός, Ελευθεροτυπία, Θεοδοσίου, βικούλα, Χότζας, deinosavros, jesus.

Η προστάτιδα των ηχοληπτών.

Άλλο ένα ανέκδοτο που ξέφυγε, προέρχεται από μια σειρά σύντομων αστείων του τύπου «ποιο είναι το αγαπημένο γλυκό των ηχοληπτών;» «το καζάν-dB!» (KazandB, παρεμπιπτόντως, λέγεται και η εταιρεία που διοργανώνει τις συναυλίες του Μύλου στη Θεσσαλονίκη). Από κει πέρασε και στην καθομιλουμένη, κυρίως ως χιουμοράκι, αλλά και ως επίκληση στα θεία όταν γαμιέται ο Δίας.

Κανονικά, βέβαια, υπάρχουν δεκαεξακάναλες κονσόλες και όχι παναγίες (για κανάλια και φέτες δες εδώ), αλλά πρόκειται για προφανή αναφορα στα διάφορα ευφάνταστα και πολυσύλλαβα προσωνύμια της Παναγίας (Γαλακτοτροφούσα, Βρεφοκρατούσα, Αρκουδιώτισσα, Μυρτιδιώτισσα και δε συμμαζεύεται).

Φωτογραφία ή εικόνα που έχει υποστεί επεξεργασία στο Photoshop (άλλως γνωστό και ως φωτομάγαζο) ή οποιοδήποτε αντίστοιχο πρόγραμμα, όπως Corel.

Συνήθως αναφέρεται σε φωτομοντάζ (είτε για πλάκα, είτε στεγνά για παραπλάνηση του κοινού), ή σε διορθώσεις που αποκοπούν στο να φαίνεται ομορφότερο το εικονιζόμενο πρόσωπο/κορμί (από μοντέλες και τραγουδιάρες μέχρι δημοσιογράφους και πολιτικούς) - και όχι σε αθώα επεξεργασία τύπου «διόρθωση κόκκινων ματιών».

Ετυμ. (εν μέρει αντιδάνειο) < αγγλ. photoshop <
photo (= φωτογραφία) < photograph < ελλ. φως + γράφειν
+ shop (= μαγαζί) < παλ. αγγλ. sceoppa (= πάγκος πωλητή).

(Κινηματογραφική αργκό): Στην παραγωγή πορνό (κν. τσόντες), οι ανάφτρες είναι επιφορτισμένες με το να προκαλούν στύση στους άντρες ηθοποιούς πριν ξεκινήσει το γύρισμα της σκηνής, συνήθως με τσιμπουκώματα αλλά και ό,τι άλλο χρειαστεί. Η χρησιμότητα της ανάφτρας τελειώνει εκεί και η ίδια δεν εμφανίζεται ποτέ στο πλάνο: είναι μέλος του συνεργείου και όχι του καστ.

Ο σκοπός είναι να εμφανίζονται οι άντρες ηθοποιοί κατευθείαν πύρκαυλοι και όχι με το πουλί πεσμένο (θέαμα μάλλον ντεκαυλέ) και να μη χάνεται άσκοπα χρόνος και φιλμ μέχρι να τους σηκωθεί επιτέλους.

Σημ.: Παρ' όλο που το ουσιαστικό ανάφτρα είναι θηλυκό, μπορεί κάλλιστα να αναφέρεται σε άντρα ή ο,τιδήποτε ενδιάμεσο, όπως συχνά γίνεται κατά το γύρισμα γκέι τσόντας (ή απλώς τσόντας όπου ο πρωταγωνιστής τυγχάνει γκέι).

Ετυμ.: Εκ του ρήμ. ανάβω < αρχ. ανάπτω < ανά + άπτω (= βάζω φωτιά). Ο συνειρμός, προφανής.

Ο μύθος λέει ότι στο χωριό Τζώρι, κάπου στα βάθη της νότιας Πελοποννήσου, οι περισσότεροι χωριανοί, οι Τζωραίοι, ήντουσαν σταφιδοπαραγωγοί. Η σταφίδα, τώρα, ήταν άτιμο πράμα. Αν, όσο είχες σταφίδα απλωμένη, έκανε καλοσύνη και λιακάδα, όλα μέλι γάλα. Αν έβρεχε... τρέχα να τη μαζέψεις, και πάει η παραγωγή, και κλαυθμός και οδυρμός και τριγμός οδόντων.

Οι Τζωραίοι λοιπόν, τις χρονιές που τύχαινε να βρέξει, κακομοίριαζαν. Αν τους ρώταγε κανείς από πού κατάγονται, παίρναν ένα περίλυπο ύφος, και βαριαναστενάζαν: «Ααααπό το κατακαημένο Τζώρι.» Γιατί δεν είχαν να φάνε οι άνθρωποι.

Τις χρονιές, όμως, που έκανε καλό καιρό, οι Τζωραίοι, κύριοι! Κι αν τους ρώταγε κανείς από πού κατάγονται, κορδώνονταν και φωνάζανε ν' ακούσει όλος ο κόσμος: «Απ' το Τζώρ' Τζώρ' Τζώρι!» Γιατί είχανε βγάλει σταφίδα πολλή και κονομάγανε καλά και ήταν περήφανοι - αίφνης - για το χωριό τους.

Απ' αυτή την ιστορία - αλήθεια, ψέματα, γύρευε - επικράτησε ο χαρακτηρισμός «Τζωραίος» για κάποιον που χαίρεται και καμαρώνει για μια πρόσκαιρη, οικονομική συνήθως, καλή τύχη. Φερ' ειπείν, τη μέρα που του καταβάλλεται ο μισθός. Κατ' επέκταση, Τζώρας ή Τζωραίος λέγεται και όποιος πληρώνεται γενικώς (ασχέτως αν καμαρώνει) ή όποιος καμαρώνει γενικώς (ασχέτως αν πληρώνεται).

Όσο για την ομοιοκαταληξία του Τζωραίου με τον σσσωραίο, ο μόνος λόγος που δεν την έχουμε εκμεταλλευτεί για ένα (ακόμα!) συνώνυμο του ωραίου - σωραίου - Ζαγοραίου, είναι ότι η πρώτη έκφραση είναι τοπική, αγροτική και άλλης δεκαετίας, ενώ η δεύτερη - καμία σχέση.

Κοροϊδεύω, εμπαίζω, ειρωνεύομαι, χλευάζω, εξαπατώ, παίρνω στο ψιλό, δουλεύω ψιλό γαζί, βγάζω - μεταφορικώς - γλώσσα. Ακούγεται πολύ στα Επτάνησα, λέγεται στην Κρήτη, πέρασε και στο ρεμπέτικο. Βλέπε και τη λεξη κογιόνι.

Ετυμ. < βενετ. cogionar (ιταλ. coglionare) < cogion «(κυριολ.) όρχις - (μτφ.) ανόητος, ηλίθιος» < μτγν. λατ. coleo < λατ. culeus.

Πολίτικη έκφραση που αντιστοιχεί στο «η καρδιά μου καίγεται για αυτόν» και σημαίνει «τον λυπάμαι». Λυπάμαι όχι επιφανειακά ή με περιφρόνηση, αλλά πραγματικά, απ' τα βάθη της καρδιάς μου, και μου ματώνει η ψυχή. Συχνά συνοδεύεται από επιφωνήματα (αχ-βαχ) ή/και θρηνητικές χειρονομίες (με τα χέρια να πλέκονται σα σε προσευχή/ικεσία ή να ενώνονται στο στήθος πάνω απ' την καρδιά).

Συντάσσεται μυστήρια, πάντα με την αντωνυμία μπροστά και μετά το ρήμα (π.χ., αν ματώνει η ψυχή σου για τον Τζαννή, δε θα πεις «η καρδιά μου καίγεται τον Τζαννή», θα πεις «αχ τον Τζαννή, τον καίγετ' η καρδιά μου» ή «αχχ, τον καίγετ' η καρδιά μου τον Τζαννή»).

Παρ' όλο που η έκφραση (και τα θεατρικά που πάνε πακέτο με δαύτη) παραπέμπουν σε προσωπικές τραγωδίες, ανομολόγητο πόνο, τραγικούς θανάτους, αίμα, δάκρυα και λοιπά, μπορεί εξίσου να αναφέρεται σε μικρές ενοχλήσεις του τύπου «τον καημένο, έκατσε πολλή ώρα στον ήλιο και ίδρωσε». Όχι ότι λέγεται σαρκαστικά, απαραίτητα. Απλώς, οι Πολίτες είναι εντυπωσιακά θεατρικοί τύποι.

Εντελώς μεθυσμένος, κουνουπίδι, κουρούμπελο, φέτες, και λοιπά.

Η φράση είναι βέβαια τουρκική (bir duvar benim, bir duvar senin) και σημαίνει κατά λέξη «ένας τοίχος δικός μου, ένας τοίχος δικός σου». Στην Τουρκία, λέγεται καμιά φορά και ανάποδα (bir duvar senin, bir duvar benim), αλλά το ίδιο είναι.

Αν και δεν της φαίνεται εκ πρώτης όψεως, είναι παραστατικότατη έκφραση: Έχεις δύο μπεκρήδες, τύφλα στο μεθύσι, να βγαίνουν παραπατώντας απ' το καπηλειό. Πιθανότατα δεν θυμούνται πώς πάνε σπίτι, και σίγουρα δεν βλέπουν πού πατάνε. Έτσι λοιπόν, για να μη χαθούν αφενός, και για να κρατήσουν ισορροπία και να μη φάνε τα μούτρα τους στο σοκάκι αφετέρου, πιάνει ο καθένας από 'να τοίχο - ο ένας δεξιά ο άλλος αριστερά - και πηγαίνουν. Γαμάτο;

Από μπλε και χακί αποτελούνται τα κοινώς λεγόμενα ΜΑΤ, δηλαδή οι αστυνομικοί που είναι επιφορτισμένοι με τη διατήρηση της τάξης μέσω της καταστολής πλήθους (ή, για να το κάνουμε πιο λιανά, ματατζήδες είναι οι μπάτσοι που σπάνε διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις. Δια ροπάλου.). Ο διαχωρισμός παραπέμπει προφανώς στο χρώμα της στολής.

Τα μπλε ανήκουν στην ΥΜΕΤ (Υποδιεύθυνση Μέτρων Τάξης) και είναι βοηθητικό σώμα. Σε φουλ εξοπλισμό, φέρουν όπλο, γκλομπ, ασπίδα και κράνος. Συνήθως τούς κατεβάζουν όπου δεν προβλέπεται πολύ ξύλο, ή για ελιγμούς (περικυκλώσεις, αποκλεισμούς εισόδων / εξόδων και άλλα στρατηγικά), ή απλώς για καβάντζα. Πληθυντικός: τα μπλε, οι μπλε ή οι μπλέδες.

Τα χακί, οι κατεξοχήν ματατζήδες, ανήκουν στην ΥΑΤ (Υποδιεύθυνση Αποκατάστασης Τάξης). Ο εξοπλισμός τους περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω, αλλά και αλεξίσφαιρα γιλέκα, αντιασφυξιογόνες μάσκες, περικνημίδες και λοιπά προστατευτικά, δακρυγόνα και κρότου-λάμψης. Αυτωνών η εκπαίδευση είναι για πιο χάρντκορ καταστάσεις. Γι' αυτό και αν ψάξεις για φωτογραφίες με «ΜΑΤ», «καταστολή» κλπ, εννιά στις δέκα θα σου βγάλει χακί στολές. Πληθυντικός: τα χακί, οι χακί ή οι χακήδες. Σπανιότερα, λέγονται και πράσινοι.

Να μη συγχέονται με τους εκαμίτες, οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με την καταστολή πλήθους -αυτοί είναι καθαρά κομάντα. Παλιότερα, οι πρωτάρηδες τους μπέρδευαν (έβλεπαν τα χακί σε πλήρη εξάρτυση, ένα ομολογουμένως σχιακτικό θέαμα, και λέγανε αμάν! μας την πέσαν τα ΕΚΑΜ!) -αλλά έκαναν λάθος, διότι τα ΕΚΑΜ δεν είχαν κανένα λόγο να βρίσκονται σε συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις. Απ' τα δεκεμβριανά και μετά, τίποτα πλέον δεν αποκλείεται. Άντε με το καλό, να κατεβάσετε και στρατά στους δρόμους, να μην κοροϊδευόμαστε τέλος πάντων.

Δες και: καπελάκιας.

Ο δημοσιοκάφρος του αισχίστου είδους. Ειδικότητά του να αμπαλάρει και να πουλάει ανθρώπινο πόνο. Κάπου έχει ακούσει τη λέξη «δεοντολογία», αλλά του φάνηκε ύποπτη και δε θέλει πολλά πολλά μαζί της. Αυτό που θέλει είναι αίμα, σπέρμα, δάκρυα και αποκαλυπτικές φωτογραφίες.

Όσο πιο δράμα η ιστορία, τόσο χαίρεται το κοράκι. Όσο πιο ευαίσθητο το θέμα, τόσο ξεσκίζεται να το κάνει πρωτοσέλιδο και πρώτο θέμα. Δεν ξέρει τι παναπεί τεκμήριο αθωότητας, προσωπικά δεδομένα, ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Κι άμα ξέρει, τα γράφει στ' αρχίδια του. Το κοράκι είναι:

• Ο θεατρικός τύπος που χώνει το ματσούκι στη μούρη του θύματος και φωνάζει «Μόλις απανθρακώθηκαν η γυναίκα σας και τα τρία παιδιά σας! Δεδομένου ότι πέθαναν με φρικτούς πόνους ενώ εσείς δεν μπορούσατε να κάνετε τίποτα για να τα σώσετε, πείτε μας: πώς νιώθετε;»
• Ο ανεύθυνος τύπος που δημοσιεύει όνομα, διεύθυνση, τηλέφωνο και Αριθμό Μητρώου ΙΚΑ κάθε ταλαίπωρου που κατηγορείται για οτιδήποτε ζουμερό. Αθώος, ένοχος, ζμπούτσατ.
• Ο φορτικός τύπος που πιέζει επιθετικά για δηλώσεις, όχι κάναν αιρετό λειτουργό που τα 'χει κάνει ρόιδο (ποιος τους χέζει αυτούς, άμα δε μπλέξουν σε ροζ ιστορίες, δεν απασχολούν), αλλά τον χαροκαμένο, τον τραυματία, το θύμα, τον κατηγορούμενο. Εκεί συνήθως μαζεύονται πολλοί με τα ματσούκια τους, ακριβώς σαν τα κοράκια που γυροφέρνουν το πτώμα. Ή σαν τα Πουλιά του Χίτσκοκ.
• Και κυρίως, ο επικεφαλής τύπος που αμολάει τους υφισταμένους να κυνηγήσουν αυτές ακριβώς τις «ειδήσεις» πάση θυσία, που βγάζει το θέμα στο πρωτοσέλιδο, που το κάνει μόνη και μόνιμη είδηση στο δελτίο, που το κρατάει εκεί μέρες και βδομάδες μέχρι να το ξεζουμίσει, που δεν έχει ιερό και όσιο.

Σε ιδιαίτερα πλανημένες περιπτώσεις, το κοράκι έχει πείσει τον εαυτό του ότι κάνει τη δουλειά του ως δημοσιογράφος. Συνηθέστερα, ξέρει πολύ καλά τι ακριβώς κάνει, και κάπως καταφέρνει να μην κόβει τις φλέβες του από ντροπή και σιχαμάρα. Τελεί είτε σε άρνηση, είτε σε αποδοχή, είτε σε κάποιο άλλο ψυχολογικό στάδιο του πένθους.

Υ.Γ. Αυτός ο ορισμός πιάνεται για υποκατηγορία του ορισμού του Χάνκοντα: «[Το κοράκι] γενικότερα μπορεί να λεχθεί για οποιονδήποτε εξ ορισμού και εκ θέσεως έχει συμφέρον να πάνε τα πράγματα άσχημα.»