Tagged definitions (8)
Showing 1-8 from 8

Κορυφαία, all time classic ατάκα, προερχόμενη από ένα εξίσου διάσημο και υπέρ-καλτ film, τον Ταξιτζή (Taxi Driver, 1976) του Martin Scorsese, με πρωταγωνιστές τον τιτανοτρισμεγιστοτεράστιο Ροβέρτο Δε Νίρο και το καυλοπίπινο τότε Jodie Foster.

H ατάκα, καθώς και η όλη σκηνή στο πλαίσιο της οποίας εκστομίζεται, θεωρούνται από τα πλέον αναγνωρίσιμα σύμβολα του παμφάγου, μαζοποιητικού και τερατώδους μηχανισμού που ακούει στο όνομα Ποπ Κουλτούρα. Αποτελούν στερεότυπα μοτίβα της εικονογραφίας της. Πανηγυρική επιβεβαίωση των παραπάνω, η ψήφισή της το 2005 ως της δέκατης καλύτερης κινηματογραφικής ατάκας όλων των εποχών, και η συνακόλουθη αναβίβασή της ως αυτοτελούς λήμματος στη Βικούλα.

Σε τι στο μπούτσο αναφέρεται τελοσπάντων αυτή η ατάκα; Για να απαντήσουμε, ας θυμηθούμε λίγο τα συμφραζόμενα: πρόκειται για την περίφημη σκηνή του Καθρέφτη, προς τον οποίο ο φρικαρισμένος και σε φάση δεν-την-παλεύω-κάστανο Travis Bickle εξαπολύει έναν αριστουργηματικό, εμβριθέστατο και ποιητικό μονόλογο.

[I]«You talkin' to me; You talkin' to me; You talkin' to me; Then who the hell else are you talkin' to; You talkin' to me; Well I'm the only one here. Who the fuck do you think you're talking to;»[/I]

Ο Travis, ο μοναχικός, πορνόβιος και ψιλοαϊζενχάουερ ταρίφας, προβάρει το λογύδριο αυτό στον καθρέφτη του, προπονούμενος ψυχολογικά για αχαλίνωτους τσαμπουκάδες / μανούρες / ξυλίκια και λοιπά ζοριλίκια στους κακόφημους δρόμους της Πόλης-που-ποτέ-δεν-Κοιμάται (Νέα Υόρκη). Εξασκείται στο να παίρνει το κατάλληλο ψαρωτικό ύφος και τη μαγκιόρικη φωνή, πράγματα που θα του χαρίσουν το τακτικό πλεονέκτημα έναντι του αντιπάλου του στο αναμενόμενο street fighting πατιρντί.

Η πλάκα είναι πως, σύμφωνα με το σεναριογράφο του φιλμ, η συγκεκριμένη ατάκα δεν υπήρχε πουθενά γραμμένη στο σενάριο, το οποίο απλά προέβλεπε - γενικώς και αορίστως - «τον ήρωα να μιλά στον καθρέφτη του». Τυπική λοιπόν περίπτωση υποκριτικού αυτοσχεδιασμού, που συνέβαλε ουκ ολίγον στο χτίσιμο του μύθου που λέγεται Ντε Νίρο.

To Αre you talking to me λοιπόν, γεννιέται και καθιερώνεται ως μια αυθεντικά street έκφραση, που χρησιμοποιείται ως προανάκρουσμα κάποιου τσαμπουκαλίδικου σκηνικού / κλοτσοπατινάδας. Γίνεται το motto κάθε προκλητικού μαλάκα κάγκουρα / αλητάμπουρα / τσογλαναραίου που έχει βγει στο δρόμο καυλωμένος και ψάχνεται εναγωνίως για φασαρίες, για να μας αποδείξει πόσο άντρακλας και γαμίκλας είναι...

Αυτά στην αρχή. Διότι κάπου στο δρόμο, το σημαινόμενο (τσαμπουκάς / ξυλίκι / αναίδεια / προκλητικότητα κλπ) εξαφανίστηκε. Κι απέμεινε η έκφραση μονάχη της, ξεκρέμαστη και ξεκάρφωτη, αποκομμένη απ' το ορίτζιναλ context της, να ακολουθεί μια δική της αυτόνομη πορεία, άλλο ένα ορφανό σημαίνον μέσα στη φαντασμαγορία των σημαινόντων και τη χρυσόσκονη των φαινομενικοτήτων μιας μεταμοντερνιάρικης εποχής...

Ήταν αναπόφευκτο να συμβεί αυτό; Μάλλον ναι, τη στιγμή που η ταινία - αλλά και ο Σκορσέζε γενικότερα - εμπίπτουν σ' αυτό που λέμε κουλτουριάρικη προσέγγιση. Παρεμπίπταμπλυ, ο υποφαινό δε γουστάρει ιδιαίτερα ούτε την ταινία ούτε το σκηνοθέτη, που κατά την ιδίαν ημών άποψη είναι αργός, βαρετός, ψιλοκοιμήσης, τούφας...

Που / πώς / πότε παίζει να ακούσεις την ατάκα today; Μάλλον ως ένα τιραμισουρεάλ πασπαρτού που πάει με όλους και με όλα, κατά κανόνα σε φάση παρεΐστικου χαβαλέ κι έτσι. Η «σοβαρή» χρήση της έχει εκλείψει, αν το επιχειρήσεις θα θεωρηθείς γραφικός, για τα πανηγύρια. Συνήθως το πετάμε ως αποστομωτική - τηλεγραφική απάντηση σε κάποιο φίλο που μας ζαλίζει τ' αρχίδια με τις επίμονες / ανούσιες ερωτήσεις του. Του καθιστούμε έτσι σαφές πως τον γράφουμε οριστικά στα βυζιά μας, πως δεν πρόκειται να ασχοληθούμε άλλο με την πάρτη του και πως καλά θα κάνει να μας ξεφορτώσει και να βρει άλλο βιολάκι...

(Από τα σχόλια στο λήμμα κουδουνάτος)

Μετωνυμία, εκ του παλαιού ιχθυοποιού (sic) Φαίδωνος, που δηλώνει τον καθηλωμένον άνδρα σε σεβεντίστικα πρότυπα, ιδίως στο άνοιγμα των κουμπιών του πουκαμίσου μέχρι τον αφαλό, για να φαίνεται το θυσανωτόν τρίχωμα, όπου υποφώσκει και χρυσή καδένα (ασορτί με την καρδιά του φέροντος). Επί 80’ετίας διανθίσθηκε με πακέτο «μάλμπορο», τυλιγμένο στο ανασκουμπωμένο μανίκι της πουκαμίσας ή σφιγμένο στο μαγιώ, τσόκαρο «γάτα με πέταλα», ανώνυμο γυαλί ηλίου και ψάθινο καου-μπόικο…

Λέγεται και τραβόλτας ο τύπος, ενώ ο βιρτουόζος Ζώρζ Πιλαλί, υπήρξε και ο πρώτος που γιουχάισε μουσικώς και στυλιστικώς το φαινόμενον.

Πρόκειται λοιπόν για μια εκ της σειράς μετωνυμιών, που αποδίδουν σε διάφορους σελεμπριτέους, ορισμένην ιδιότητα, όπως:

• Γκιζίκης, για τον φέροντα χουντικό γυαλί.
• Πάρλας, γι' αυτόν-ήν που έχει κύκλους στα μάτια,
• Ντεμιρέλ, που έχει προκοίλι ετοιμόγεννης,
• Γκιζέλα Ντάλι, για χαζο-ξανθιά λατέρνα (σε προκεχωρημένη ηλικία προτιμάται ο όρος «η θεία μου η χίππισσα»),
• Παναγιωταρέα / Κούβελας, για γκριζομάλλη-α, με κούπ μέςς, που αφήνει τεχνηέντως κατάλευκο τσουλούφι,
• Μονσελλάς, για τον μπακουρέο απάλευτο μακρυμάλλη άνω των 40, που μυρίζει ναφθαλίνη (εκ της πολύκροτης υπόθεσης συμμετοχής σε αυτοκτονία),
• Καζαντζίδης, για τον κλαψομούνης μεμψίμοιρο,
• Ιάσονας / Μουρατίδης, για το νεάζοντα και καλλιτεχνίζοντα μεσόκοπο πουσταράκο,
• Σουγκλάκος, για τον βαράο,
• Χριστός, γι'αυτόν-ήν που δεν κλείνει την πόρτα πίσω του (διότι γεννήθηκε κατά τα φαινόμενα σε φάτνη, όπως ο Κύριος),
• Αρτέμης Μάτσας / Δήμος Σταρένιος, για τον γλοιώδη σπιούνο,
• Μπαρμπα-Γιώργος, για τον καράβλαχο,
• Ντρογκμπά, για το μαύρο που πουλάει σι-ντι και

• (για να μη μείνουν 13=γρουσουζιά) Καΐλας, για τον αναξιοπαθούντα πτωχό-πλην-τίμιο δουλευταρά

  και άπειρα άλλα, αφού της επινοητικότητος ουκ έσται τέλος...

Ο χάλιας, τόσο από εξωτερική εμφάνιση, όσο και ψυχολογικά.

Σημαίνει «Εύρηκα!», διάνα, επιτυχία γενικότερα.

Ο όρος έλκει την καταγωγή του από το παιχνίδι Bingo, που παίζεται με κάρτες που περιέχουν νούμερα (κάτι σαν το Λότο) και ήταν πολύ διαδεδομένο στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Παρόμοια παιχνίδια παίζονται και σε άλλα μέρη του κόσμου, π.χ. ΗΠΑ, Καναδάς κλπ.

Στην Ελλάδα το Bingo δεν είναι καθόλου διαδεδομένο. Κατά τα εβδομήνταζ ο Νίκος Μαστοράκης προσπάθησε να το φέρει στα μέρη μας, αλλά απέτυχε και έφυγε στην Αμερική σαν κυνηγημένος. Αργότερα, όπως είναι γνωστό, επανήλθε με άλλες παπαριές τις οποίες εφήρμοσε και εδραίωσε, με μεγάλη επιτυχία είναι η αλήθεια, στο ελληνικό τηλεοπτικό γίγνεσθαι.

Κατά το έπος «Ομήρου Ιλιάδα», έτσι υπάρχει και το έπος «Ελληνικής τσόντας Γκουσγκουνιάδα». Είναι ένα έπος γραμμένο από τον ανεπανάληπτο Κ. Γκουσγκούνη, (βλ. Γκουσγκούνης/ Γκουζγκούνης), ήρωα των εφηβικών μας χρόνων. Αποτελείται από σκηνές με τις επιλεγμένες ατάκες - διαλόγους του εν λόγω σταρ, γραμμένες από κορυφαίους σεναριογράφους, αφού ως γνωστόν τοις πάσι, οι ταινίες αυτές έπαιρναν άνετα oscar σεναρίου. Απλά δεν προτάθηκαν ποτέ στην εν λόγω Ακαδημία.

Υ.Γ.
Μου τα είχαν στείλει με e-mail και τα ξέθαψα.

ΣΚΗΝΗ 1
Αλλοδαπή προς Γκουσγκούνη: Fuck me!
Γκουσγκούνης: Σκάσε μωρή μη σε γαμήσω!

ΣΚΗΝΗ 2
Γκόμενα: Θα μου φέρεις λίγο νερό;
Γκουσγκούνης: Α φιρί φιρί το πας να σε γαμήσω!

ΣΚΗΝΗ 3
Γκουσγκούνης: Γεια σας κορίτσια, ξένες είσαστε;
Γκόμενες: Όχι καλέ, ντόπιες από τη Μυτιλήνη
Γκουσγκούνης: Α! Δηλαδή λεσβίες!
Γκόμενες: Εεε όχι και λεσβίες!
Γκουσγκούνης: Εε αποδείξτε το τότε!

ΣΚΗΝΗ 4
Γκουσγκούνης: Γυναίκα τι φαϊ έχουμε;
Γκόμενα: Μακαρόνια
Γκουσγκούνης: Τη γάμησες!

ΣΚΗΝΗ 5
Ο Γκουσγκούνης, έπειτα από υπόδειξη του σκηνοθέτη, ότι πριν γαμήσει, πρέπει να πει και δυο λόγια για εισαγωγή, ώστε το έργο να έχει πλοκή. Έρχεται η γκόμενα στο σπίτι:

Γκουσγκούνης: Θες αχλάδι;
Γκόμενα: όχι
Γκουσγκούνης: έεεε τότε δεν μένει τίποτα άλλο παρά να σε γαμήσω!

ΣΚΗΝΗ 6
Είναι ο Γκουσγκούνης σε ένα μπαρ. Η γκόμενα πλένει τα ποτήρια και πίσω της είναι ένα ρολόϊ Τοίχου. Ο Γκοσγκούνης προσπαθεί να δει την ώρα. Κάνει δεξιά, κάνει και η γκόμενα δεξιά, κάνει αριστερά, και η γκόμενα αριστερά. Αυτό γινότανε συνέχεια. Ο Γκουσγκούνης είχε συφιλιαστεί απαίσια, τον βλέπει η γκόμενα και τον ρωτάει:

- Γκόμενα: Γιατί είσαι τσαντισμένος;
- Γκουσγκούνης: Γιατί δεν βλέπω την ώρα να σε γαμήσω!

ΣΚΗΝΗ 7
Βγαίνει ο Γκουσγκούνης από τη θάλασσα με μια γκόμενα. Φοράνε και οι δυο στολή. Όταν η γκόμενα πάει να βγάλει τη μάσκα, τη βλέπει ο μεγάλος και λέει:

- Μη βγάλεις τη μάσκα γιατί θα σου πετάξω τα μάτια έξω!

ΣΚΗΝΗ 8
Ο Γκουσγκούνης έχει ατσαλώσει και λέει στην γκόμενα που την έχει γυρίσει από πίσω:

Βάστα τοίχο, γιατί θα ζμπρώξω γερά!

ΣΚΗΝΗ 9
Ο Γκουσγκούνης, με Γαλλίδα παρτεναίρ σε τσόντα:

Γαλλίδα γκόμενα: aahhh tres joli!
Γκουσγκούνης: Τι ζολή μωρή... ψωλή το λένε!

ΣΚΗΝΗ 10
Ο Γκουζγκούνης, είναι πρώτη μούρη στο πλάνο και φυσικά πηδάει την γκόμενα. Σε μια στιγμή μουρμουρίζει κάπως δυνατά:

- Πω, πω, να είχα μια μπύρα τώρα...

ΣΚΗΝΗ 11
Ο Γκουζγκούνης είναι και πάλι πρώτη μούρη στο πλάνο και η τύπισσα του κάνει τσιμπούκι. Σε μια στιγμή τελειώνει ο Γκουζγκούνης, οπότε η Tσιμπουκίδου γυρνάει και αρχίζει να τα φτύνει. Η ατάκα που ακολουθεί απογειώνει τον αισθησιασμό της, ούτως ή άλλως, ρομαντικής σκηνής:

- Τι φτύνεις μωρή; Κουκούτσια έχουν;

ΣΚΗΝΗ 12
Χαλάνε τα υδραυλικά μιας γκόμενας. Ο Γκουζγκούνης έρχεται ως υδραυλικός στο σπίτι της στρογγυλοκάθεται στο τραπέζι της κουζίνας όπου έχει μια μεγάλη φρουτιέρα με πορτοκάλια. Παίρνει ένα πορτοκάλι στο χέρι του και ρωτάει όλος αβρότητα:

Γκουσγκούνης: Πορτοκάλι θέλεις;
Γκόμενα: Όχι.
Γκουσγκούνης: Να σε γαμήσω θέλεις;
Γκόμενα: Δεν έχω πρόβλημα.

ΣΚΗΝΗ 13
Και πάλι ως υδραυλικός έρχεται στο σπίτι μιας τσαχπίνας. Στρογγυλοκάθεται, ως είθισται, στο τραπέζι της κουζίνας όπου ακολουθεί ο εξής διάλογος:

Γκόμενα: Καφέ θέλεις;
Γκουσγκούνης: Ναι, απαντά ο Μεγάλος.
Γκόμενα: Πως τον πίνεις;
Γκουσγκούνης: Πολλά βαρύ και όχι, με δύο φουσκάλες.
Γκόμενα: Είσαι και μερακλής!
Γκουσγκούνης: Έχεις γαμώ τις κωλάρες, θα σε γαμήσω!

ΣΚΗΝΗ 14
Ο Γκουζγκούνης γυρνάει στο σπίτι κουρασμένος (έφτιαχνε υδραυλικά)! Aφήνει την τσάντα με τα σύνεργα κάτω. Χαιρετάει βαριεστημένα την γυναίκα του και την ρωτάει:

Γκουσγκούνης: Τι φαΐ έχει;
Γκόμενα: Δεν έκανα φαΐ, απαντά εκείνη απολογητικά.
Γκουσγκούνης: Τι; Δεν έκανες φαΐ; Θα σε γαμήσω!

ΣΚΗΝΗ 15
Ο Γκουζγκούνης παίζει τον ρόλο του πατέρα! Έρχεται η κόρη του στο σπίτι με μια καινούργια φίλη της. Κάθονται στον καναπέ. Έρχεται και ο Αρχηγός στο σαλόνι και τις βλέπει. Κάθεται και αυτός, χωρίς να πει τίποτα, κοντά τους. Περνάει ένα λεπτό απόλυτης ησυχίας (δεν έχουν ανταλλάξει κουβέντα μέχρι τότε). Ξαφνικά, ο Μεγάλος, γυρνάει προς την φίλη της κόρης του και την ρωτάει:

Γκουσγκούνης: Τον παίρνεις απ'τον κώλο;
Κόρη: Μπαμπά τι είναι αυτά που λες;
Γκουσγκούνης: Προσπαθώ να σπάσω τον πάγο!

ΣΚΗΝΗ 16
Ο Γκουζγκούνης παίζει τον ρόλο του πιτσαρά!

Γκουσγκούνης: Έφερα τις πίτσες.
Γκόμενες: Μα δε παραγγείλαμε πίτσες.
Γκουσγκούνης: Παραγγείλατε, δε παραγγείλατε, εγώ θα σας γαμήσω!

ΣΚΗΝΗ 17
Είναι στην παραλία δύο γκόμενες, ολομόναχες. Σε κάποια φάση εμφανίζεται από το πουθενά ο Γκουσγκούνης να κόβει βόλτες εκεί κοντά. Σε κάποια φάση ρωτάει τις γκόμενες:

Γκουσγκούνης: Τι κάνετε κορίτσια εδώ;
Γκόμενες: Περιμένουμε να έρθει κάποιος να μας γαμήσει.
Γκουσγκούνης: Α! Ευτυχώς που πέρναγα!

Η φράση μπαίνει βγαίνει χιλλ προέρχεται από τη συνένωση της φράσης: «Μπένι Χιλλ», με τη φράση «Μπαίνει βγαίνει».

Η πρώτη παραπέμπει στο σόου του Άγγλου κωμικού ηθοποιού Benny Hill (Μπένι Χιλλ), το Benny Hill show, το οποίο ήταν σόου χιουμοριστικού χαρακτήρα που περιείχε πικάντικα σεξουαλικά πειράγματα. Εκεί ο Βenny Hill μηχανευόταν διάφορα τερτίπια με στόχο να γδύσει ωραίες κοπέλες.

Η δεύτερη φράση παραπέμπει στις εισαγωγές-εξαγωγές του ανδρικού μορίου κατά τη σεξουαλική πράξη.

Ας εστιάσουμε όμως λίγο και στη λέξη χιλλ. Ως σύντμηση της λέξης χίλια παραπέμπει στη φράση: με τα χίλια, που παραπέμπει στη λέξη ένταση, ενώ παράλληλα η λέξη Χιλλ (αγγλιστί Hill που σημαίνει στα ελληνικά λόφος) παραπέμπει σε κορύφωση.

Άρα η φράση Μπαίνει βγαίνει χιλλ υποδηλώνει το εντεινόμενο μπαινοβγάλσιμο του ανδρικού μορίου με στόχο τη σεξουαλική κορύφωση. Η φράση κάνοντας παραπομπές στο Benny Hill show δίνει χιουμοριστική χροιά, ενώ σαφές είναι πως ο όρος συσχετίζεται και με τον όρο επαναληπτική καραμπίνα.

Είναι βέβαια ο «ερωτικά ακόρεστος και με μεγάλες επιδόσεις εραστής» (ορισμός Σενέκα), αλλά κυρίως είναι ο φαλακρός υπεργαμιάς / ούμπερ-γαμίκουλας, δηλαδή ο φαλακρός και φαλλακρός, σύμφωνα με την φαλλογοκεντρική κατασκευή που λέει ότι η φαλάκρα οφείλεται σε υπερβολή τεστοστερόνης, οπότε οι φαλακροί είναι οι καυλύτεροι γαμιάδες.

Βλ. και την σπαραξικάρδια υπαρξιακή αναφορά του Νίκου Πιπ. στο Ξυπόλυτο Σκαλπ: «η τραγική ειρωνεία μιας φύσης που σου δίνει έξτρα τεστοστερόνη για να πηδάς περισσότερο, αλλά φροντίζει αυτή να σου ρίχνει τα μαλλιά για να μη βρίσκεις γκόμενα». Αυτά βέβαια δεν ισχύουν για τους Γκουσγκούνηδες, οι οποίοι βρίσκουν πάντα γκόμενα χωρίς ποτέ να φλερτάρουν (ο Κώστας Γκουσγκούνης είχε δηλώσει σε συνέντευξη ότι δεν είχε ποτέ φλερτάρει στην ζωή του, καθώς φλερταριστό μουνί, ξινό γαμήσι), αλλά όποτε έπρεπε να πει παραπάνω από τρεις ατάκες εγκατέλειπε την γκόμενα και τράβαγε γι' άλλη).

Ο Γκουσγκούνης, λοιπόν, ως έκφραση είναι το ελληνικό αντίστοιχο των Γιουλ Μπρίνερ και κότζακ συν το γαμιάς. Η έκφραση κυκλοφορεί και ως γιος του Γκουσγκούνη, κατά το του κοκακόλα ο γιος. Στην γουτσιστική εκδοχή κάνει και γκουζγκούνινγκ.

Ελληνικό ροκ συγκρότημα της δεκαετίας 1970 με αρχηγό τον γνωστό μετέπειτα σκυλά Χρήστο Κυριαζή. (Λέτε να κατάγεται από εκεί η μόδα προκάκι μαλλί της δεκαετίας του 90;)

Π**ΟΛΛΟΙ
**ΡΟΚΑΔΕΣ ΟΜΩΣ ΚΑΝΕΙΣ ΕΙΛΙΚΡΙΝΗΣ ΣΥΝΘΕΤΗΣ