Tagged definitions (2276)
Showing 61-70 from 2276

Επιπλήττω, κατσαδιάζω, κάνω παρατήρηση.

Η κλασική ατάκα από τα πρεζάκια που γυρεύουν χρήματα για τη δόση τους. Από το 2000 ανέβηκε προς τα πάνω σε ένα Ευρώ, αλλά το κατοστάρικο έχει μείνει στο μυαλό μας.

Αρχικά φέρεται να είναι φράση των κλεφταρματολών επί Τουρκοκρατίας που είχε την σημασία ευχής να σε βρει θάνατος από βόλι κατά την διάρκεια μάχης ή συμπλοκής και έτσι να πεθάνεις ένδοξα, το οποίο θεωρείτο καλύτερο από το να επιζήσεις και να ατιμαστείς.

Επίσης «καλό μολύβι».

Το ενδιαφέρον είναι, ότι αν ισχύει αυτή η αρχική ετυμολογία, που είναι η κυρίαρχη, όσο μπόρεσα να ψάξω, έχουμε αλλαγή σημασίας. Η σημασία αρχικά ήταν καλώς να σε δεχτεί το βόλι ώστε να έχεις τίμιο θάνατο, ενώ αργότερα εμπεδώθηκε η πιο ενεργητική σημασία του να ρίχνεις εσύ καλά το (όποιο) βόλι. Πρόκειται δηλαδή για κάτι παρόμοιο με την φράση ραντεβού στα γουναράδικα, που ήταν επίσης μια ατάκα δήλωσης ότι ο ήρωας αψηφά τον θάνατο.

Εν συνεχεία, η έκφραση χρησιμοποιήθηκε για την ψήφο στις εκλογές, καθώς οι ψηφοφόροι έριχναν σφαιρίδια σε ξεχωριστές κάλπες για το «ναι» και το «όχι», οπότε το σφαιρίδιο παρέπεμπε περισσότερο σε βόλι, από ό,τι η σημερινή διαδικασία. Το σύστημα αυτό που ίσχυσε μέχρι το 1911, και το οποίο περιγράφεται εδώ, μας έδωσε και τις εκφράσεις δαγκωτό και μαυρίζω.

Σήμερα ο κρεψινισμός αυτός είναι πολύ συνήθης και για την ψήφο στις εκλογές, αλλά και στη σεξοσλάνγκ ως ευχή για «καλό σεξ», και στη χεζοσλάνγκ ως ευχή για καλό χέσιμο / χεζοβόλι.

Γενικώς, είναι μια ευχή που περιμένουμε να μας πούνε όταν πάμε προς τουαλέτα για νούμερο δύο, ή όταν ανακοινώνουμε ότι θα βγούμε ραντεβού με κρεβατάμπλ φίλη.

Επίσης, όπως φαίνεται από τα γουγλικά ευρήματα, είναι η βασική ευχή στο ιδίωμα των μπουρδελιάρηδων. Και, όπως γράφει και ο Γκατσανήρ στον έτερο ορισμό, χρησιμοποιείται με την σημασία «καλή επιτυχία» σε πολλές περιστάσεις, λ.χ. ακόμα και σε εξετάσεις.

Με περισσότερο κυριολεκτική σημασία χρησιμοποιείται επίσης από κυνηγούς και ψαροντουφεκάδες.

Ας ελπίσουμε να μην ξαναζήσουμε πόλεμο, ώστε να το λέμε πάλι εντελώς κυριολεκτικά, και ότι η χρήση θα περιοριστεί στην όποια κάλπη ρίχνει ο καθένας το βόλι του.

Από γέρους (συνήθως) και αναφερόμενο σε γέρους. Αυτός που απόμεινε μόνος, χωρίς παρέα, φροντίδα, συμπαράσταση... σαν το κούτσουρο, με την έννοια του υπόλοιπου του δέντρου μετά το κουτσούρεμα, ένα κομμάτι κορμού που προεξέχει από το έδαφος, εγκαταλελειμμένο παντελώς.

Περιέχει και δόση γεροντικής γκρίνιας (δικαιολογημένης ή όχι).

1. Στην αρχαία ταξιτζήδικη σλανγκ, το αγώι.

2. (παίρνω) κούρσα (+ πληθυντικός), παίρνω παραμάζωμα, συλλήβδην αλλά και διαδοχικά, αναλόγως το αντικείμενο στον πληθυντικό.

Παλαιάς κοπής χαρωπή αναφώνηση που ακούγεται από τους γύρω, όταν από κάποιον, άθελά του, πέσουν κέρματα στο πάτωμα κάνοντας θόρυβο.

Είναι ταυτόχρονα και ...αγχωτικό πείραγμα προς τον απρόσεκτο, γιατί αφήνει να εννοηθεί πως όποιος μαζέψει πρώτος τα πεσμένα κέρματα, τα κρατά για τον εαυτό του.

Απηχεί το γνωστό έθιμο:
Κατά τη διάρκεια του Μυστηρίου της Βάφτισης, μόλις ο παπάς ανακοίνωνε το δήθεν από το νονό επιλεγμένο όνομα του νέου χριστιανού (ή της νέας χριστιανής), τα πιτσιρίκια που παραβρίσκονταν, έτρεχαν μπουγιοειδώς ποιο θα το πρωτοανακοινώσει φωνάζοντάς το, στον πατέρα ή σε κάποιον στενό συγγενή, συνηθέστερα στον παππού ή στην γιαγιά, το όνομα του οποίου έπαιρνε το νεοβάπτιστο.

Εκείνος ανάλογα με το πόσο χαρούμενος ήταν που «άκουγε» το όνομά του, χαρτζιλίκωνε τον πρωτάγγελο δίνοντάς του κάτι στο χέρι και πετούσε προς το νάρθηκα (ώστε να μην ενοχληθεί απ’ τον επακόλουθο εύθυμο σαματά το εκκλησίασμα) κέρματα που έπεφταν στο δάπεδο κάνοντας θόρυβο.

Απ’ τα πιτσιρίκια, τα πιο γατόνια προλάβαιναν να αρπάξουν κάνα δυο κέρματα στον αέρα κι όλα ορμούσαν στα πεσμένα ποιο θα αρπάξει τα περισσότερα.

Τουλάχιστον στις πόλεις, το έθιμο έχει ατονήσει αν όχι εκφυλιστεί· μόνο τα πιτσιρίκια του πολύ στενού οικογενειακού κύκλου χαρτζιλικώνονται διακριτικά και με χαρτονομίσματα. Κι αυτό αν. Η σημερινή πιτσιρικαρία δεν έχει μάθει να καταδέχεται να βγάζει χαρτζιλίκι με τέτοιους ..μπρουτάλ τρόπους.

Ο όρος τείνει να αντικατασταθεί από την πικρή, ειρωνική, σαρκαστική -όπως την εκλάβει κανείς- αλλά πάντα πολιτικολογική μπηχτή «λεφτά υπάρχουν!!».

Κατά τον μπαρμπα-Λουντέμη, πρόκειται για τουρκισμό αηδή και ανεπίτρεπτο, για χαμιτισμό και ατατουρκισμό του αισχίστου είδους και άλλα τέτοια τερπνά.

Με μια ψυχραιμότερη ματιά, πρόκειται για ένα παράγωγο της πολυσήμαντης τουρκικής λέξης taraf. Στο λεξικό μετράω 7 σημασίες όπως πλευρά / μεριά / όψη κλπ. Κυριολεκτικά tarafιndan σημαίνει «εκ μέρους του», «από την πλευρά του».

Με τον ερχομό της κατά δω η λέξη αποκτά τη νέα σημασία της γεωγραφικής προέλευσης / καταγωγής, και απ' όσα βλέπω, μόνο αυτή. Ωςεκτουτού, στα ελληνικά συντάσσεται με τοπωνύμιο το οποίο προηγείται της λέξης και αποδίδεται ως «από....μεριά».

Μάλλον ρετρό υποκοσμιακή σλανγκ θα τη χαρακτήριζα, αν και πριν 15-20 χρόνια είχα ακούσει στη ροή του λόγου μη τουρκόφωνης και μη τουρκομαθούς καλλιεργημένης σαλονικιάς φίλης τη φράση «Ισταμπούλ ταραφιντάν» ως δηλωτική σχέσης με / προέλευσης από την Πόλη. Δεν ξέρω αν είναι σε όποια χρήση στη Σαλονίκη πχ. Ας μιλήσουν οι βόρειοι.

Πιάνω κάποιον επ' αυτοφώρω να κάνει κάτι (συνήθως) κακό.

Αναφέρεται συνήθως σε σεξουαλική δραστηριότητα, αλλά μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Μια μάλλον διαδεδομένη σλάνγκικη έκφραση, μετέωρη στα όρια της κυριολεξίας και της μυθοπλασίας.

Έννοιες: Α. Ενεργητική
Β. Τιμωρητική
Γ. Καταστροφική

Το μπερτάκι ξυλίκι, είναι αδιανόητο στη σύγχρονη παιδαγωγική τέχνη. Οι παλαιοί λέγανε όπου δεν πίπτει λόγος πίπτει ράβδος, τώρα έχουνε αλλάξει πολύ τα πράγματα, ίσως να λέγεται και τώρα για τους ανυπάκουους μπόμπιρες, αλλά δεν εφαρμόζεται.