Tagged definitions (1116)
Showing 961-970 from 1116

Λέξη που χρησιμοποιήθηκε ευρέως κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου και αναφερόταν στο πασίγνωστο γερμανικό υποπολυβόλο MP40, γνωστό και ως Schmeisser.

Το προσωνύμιο αυτό το πήρε από τον χαρακτηριστικό ήχο της ριπής του, που παρομοιαζόταν με τον ήχο που κάνουν τα δόντια των ανθρώπων όταν χτυπούν από το κρύο (τουρτουρίζουν).

Τα όπλα αυτά ήταν κάτι πολύ κοινό ως οπλισμός των ανταρτών, καθώς οι αντάρτες χρησιμοποιούσαν σε μεγάλο βαθμό οπλισμό που άφησαν πίσω οι Γερμανοί κατά την αποχώρηση τους.

Έτσι ονόμαζαν οι αγωνιστές της Αντίστασης το γερμανικό πιστόλι Luger P08 ή το πιο εξελιγμένο, σύγχρονό του Walther P38, που έφεραν και την διακριτική ονομασία Parabellum από τον τύπο φυσιγγίων που χρησιμοποιούσαν. Η παραφθορά σε «μαραμπέλ» προέκυψε επειδή οι αντάρτες δεν είχαν και σπουδαίες επιδόσεις στα λατινικά, μειονέκτημα το οποίο εξισορροπούσαν κάνοντας εξαιρετικά καλή χρήση του εν λόγω όπλου, όποτε το έβαζαν στο χέρι.

Πηγή έμπνευσης στάθηκε η τουρτούρα του Παπαντώνη.

Πρόκειται για παλαιά εξελληνισμένη λέξη για το γαλλικό τουφέκι Gras M80 1874 το οποίο είχε σε χρήση ο ΕΣ μέχρι και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Επίσης γνωστό και ως γκρας.

Ξεπερνάω τα όριά μου και ξεσπάω. Αυτό που με συγκρατούσε δεν αντέχει πια ή απλώς επιλέγω να το καταργήσω. Η ασφάλεια λοιπόν καταργείται και εκρήγνυμαι.

Από την ορολογία των όπλων γενικά (αν και ο νους μας πάει κυρίως στη χειροβομβίδα ή στη βόμβα) όπου απασφαλίζω σημαίνει «μετακινώ τον μηχανισμό ασφαλείας ενός πυροβόλου όπλου ώστε να είναι έτοιμο για βολή».

Στη σλανγκ μεταφορά όμως δεν γίνεται τόσο μεθοδικά και ψύχραιμα το πράμα. Γίνεται εν βρασμώ.

Παρατσούκλι που δόθηκε από τον ελληνικό λαό στους εν υπηρεσία περιπολούντες γερμανούς στρατιώτες της Κομμαντατούρ (δλδ του κατά τόπους Φρουραρχείου / Διοικητηρίου) στη διάρκεια της Κατοχής. Το προσωνύμιο προέκυψε από το μεσαιωνικής προέλευσης μεταλλικό διακριτικό (ringkragen), του οποίου το σχήμα θύμιζε αλογίσιο πέταλο και το οποίο έφεραν τα εν λόγω κτήνη στο στήθος (βλ. σχετικά και Η. Πετρόπουλου Η τραγιάσκα, εκδ. Πατάκη).

Εδώ πληροφορούμαστε ότι υπήρξαν και ελληνικής κατασκευής και προελεύσεως πεταλάδες, εποχιακοί βοηθοί σερίφη στο Φαρ Ουέστ ένα πράμα (Ψέματα! Αυτά τα ένδοξα χώματα δεν έχουν βγάλει ούτε Εφιάλτες, ούτε γραικύλους, ούτε νενέκους, ούτε Ράλληδες).

Υπήρχαν διαφόρων ειδών πέταλα, αναλόγως της μονάδας / υπηρεσίας στην οποία ανήκε το πεταλωμένο γομάρι. Εννοείται ότι τους πεταλάδες της Feldgendarmerie (δλδ της Στρατονομίας) τους αντιμετώπιζαν με φόβο, μίσος και απέχθεια και οι ίδιοι οι γερμανοί στρατιώτες, γεγονός που δεν βλέπω γιατί θα έπρεπε να μας αφορά.

Ο αστυνομικός, ο μπάτσος, με την κατάληξη -μαν. Λέγεται και μπάτσμαν.

Στα καλιαρντά είναι ο αστυνομικός, καθώς και ο χαφιές, ο σπιούνος, ο ρουφιάνος. Προφ από τον Ιούδα Ισκαριώτη, που έδωσε στεγνά τον Κύριό μας, και έκτοτε σιχτιρίζεται κάθε Μεγάλη Τετάρτη εν χορώ από το χριστεπώνυμο πλήρωμα ως δούλος και δόλιος.

Την έμπνευση για το λήμα μου έδωσε η ανάγνωση του λήματος άρον άρον. Η εκλεκτή Galadriel έδωσε συνώνυμα το πετάδην και το σφαιράδην, γεγονός που ξύπνησε μέσα μου καταχωνιασμένες στρατιωτικές μνήμες.

Σφαιροπετάδην λοιπόν, σύνθετη λέξη από το σφαίρα - σφαιράδην και το πετάω - πετάδην, που χρησιμοποιείται για να εκδηλώσει ανάγκη για χρήση ταχύτητας πετούμενης σφαίρας κατά την τέλεση κάποιας εντολής.

Συνώνυμο είναι και το γνωστό σφυροπετάδην, το οποίο θα μπορούσε να αποτελεί παράφραση του παραπάνω λήμματος, στην ουσία όμως πρόκειται περί σύνθετης λέξης από τη σφύρα-σφυρί και πάλι το πετάδην, όπου η σφαίρα αντικαθίστανται με σφυρί για να δηλώσει τόσο την ταχύτητα όσο και την σοβαρότητα των επιπτώσεων με την οποία πρέπει να τελεστεί μια (στρατιωτική) εντολή.

Άλλη συνώνυμη έκφραση: τσακίσου πήγαινε, χτες.

Μετάφραση της αμερικλανιάς long walk ή perp walk, η απόσταση δηλαδή που είναι αναγκασμένος να διανύσει ένας κατηγορούμενος ή κρατούμενος φορώντας (ή όχι) χειροπέδες, συνοδεία των αστυνομικών οργάνων προκειμένου να παρουσιαστεί στον ανακριτή ή να διαβεί το κατώφλι του σωφρονιστικού καταστήματος, κατά τη διάρκεια της οποίας είναι εκτεθειμένος σε κάμερες, φωτορεπόρτερ, και λοιπούς παριστάμενους που μάλιστα τον λούζουν και με διάφορα κοσμητικά. Αν και στην πραγματικότητα πρόκειται για απόσταση ολίγων μέτρων, εντούτοις (του) φαίνεται ότι διαρκεί μια αιωνιότητα.

Με πρότυπο τον γερμανοτσολιά σχηματίζονται λέξεις με δεύτερο συστατικό την λέξη τσολιάς, οι οποίες σημαίνουν ότι κάποιος είναι οιονεί δοσίλογος, τσολάκογλου ένα πράμα, ή, έστω, ότι πρακτορεύει τα συμφέροντα μιας ξένης δύναμης και προδίδει το έθνος. Το πρώτο συστατικό αυτών των λέξεων δηλώνει σε ποιον προδίδει ο προδότης.

Χρησιμοποιείται και στον αθλητισμό για να δηλώσει μικρές ομάδες που υποτίθεται ότι χάνουν επίτηδες για να ωφεληθούν μεγαλύτερες ομάδες, στις οποίες είναι υποτελείς. Υπάρχουν επίσης και τσολιάδες που δεν είναι πουλημένοι σε έθνη-κράτη, αλλά σε άλλου τύπου εξουσιαστικές δυνάμεις, είτε του εξωτερικού, είτε και του εσωτερικού.

Παραθέτω και την συχνότητα χτυπημάτων στον γούγλη, σήμερα 21/4/2012 (διπλή επέτειο της 21.4.1941 και 1967) ως ένα τελείως σχετικό στατιστικό στοιχείο.

- αγγλοτσολιάς : 176
- αθηνοτσολιάς : 1
- αλβανοτσολιάς : 5
- αμερικανοτσολιάς (άκα ΗΠΑνθρωπος) : 4240
- αριστεροτσολιάς : 3
- βαζελοτσολιάς : 2
- βουλγαροτσολιάς : 1 - γαλλοτσολιάς : 1
- γαυροτσολιάς : 36
- γερμανοτσολιάς : 98300
- γιωργοτσολιάς : 4
- δεξιοτσολιάς : 1
- εβραιοτσολιάς : 43
- ελβετοτσολιάς (περισσότερο γνωστός ως ελβετόψυχος) : 1
- ισπανοτσολιάς : 0, βλ. σπανιώλης
- ιταλοτσολιάς : 3
- κινεζοτσολιάς : 7
- νατοτσολιάς : 1
- πασοκοτσολιάς : 7
- ρωσσοτσολιάς : 4
- σουηδοτσολιάς : 3
- τουρκοτσολιάς : 462
- τραπεζοτσολιάς : 74

Άλλοι τσολιάδες ουχί δοσίλογοι: βλαχοτσολιάς, παπαροτσολιάς, σαρματσολιάς. Ο αλβανοτσολιάς μπορεί να είναι είτε ο εξυπηρετών τους Αλβανούς, είτε ο αλβανικής καταγωγής ψευτο-Έλληνας μη δοσίλογος τουναντίον εθνικά υπερήφανος.