Tagged definitions (21)
Showing 1-10 from 21

Το αρμόνιο, ιδίως σε σκυλοδημοτικά, σκυλονησιώτικα, σκυλολαϊκά και καθαρά σκυλάδικα συμφραζόμενα. Η λέξη χρησιμοποιείται αποκλειστικά σε σχέση με λάιβ - ποτέ για ηχογραφήσεις, αφού η (όποια) ομοιότητα είναι μόνο οπτική.

Ειδικότερα, για την περίπτωση όπου ο ψήστης δεν παίζει κανονικά αλλά βάζει μόνο τα έτοιμα ακομπανιαμέντα, οπότε κάθε ενάμισι λεπτό απλώς πατάει ένα πλήκτρο για να αλλάξει ακόρντο ενώ όλη την υπόλοιπη ώρα είναι ελεύθερος να στρίβει τσιγάρο, να γράφει μηνύματα ή να κατεβαίνει για κατούρημα, εκεί λοιπόν χρησιμοποιείται και η έκφραση «Γύρνα τα σουβλάκια»!

Το πιατάκι στο οποίο κατέθεταν οι μερακλήδες τον οβολό τους υπέρ αναξιοπαθούντων μπουζουξήδων που αναγκάζονταν να βγουν με το ζητιανόξυλο στη γύρα από κουτουκίου εις κουτούκιον για τον επιούσιο.

Ετυμολογικώς, ο λημματογράφος εικάζει ότι η εδώ έννοια της λέξης συνδέεται με το σφουγγάρι που το βουτάς στον κουβά, κι όσο νερό κρατήσει.

Ιστορικώς, η σφουγγάρα στην Ελλάδα γνώρισε δόξες στην τριακονταετία 1930-1960, αν και αυτού του είδους η εύσχημη επαιτεία (βλ. παράδειγμα Νο 2 ) ουδέποτε (ευτυχώς) εξέλιπε σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη. Αν και οι πλανόδιοι μουσικοί κάποτε κοσμούσαν με την Τέχνη τους βασιλικές αυλές, οι ρεμπέτες στους οποίους αναφέρεται το λήμμα είχαν μάλλον διαταραγμένες σχέσεις με την εξουσία (βλ. παράδειγμα Νο 1).

Στις μέρες μας, το πάλαι ποτέ πιατάκι έχει αντικατασταθεί από κάποια μπανάνα, ταγάρι, κασκέτο, ή, στην περίπτωση των στατικών και όχι περιφερόμενων μουσικών (βλ. παράδειγμα Νο 4), από την ανοιχτή επί του εδάφους θήκη του οργάνου τους.

Το λήμμα είναι αφιερωμένο σε όλους τους μουσικούς του σάιτ.

Η (διπλή) χοντρή χορδή (ρε) του τρίχορδου μπουζουκιού ή οι δυο (διπλές) χοντρές χορδές (Φα, Ντο) του τετράχορδου μπουζουκιού. Οι εν λόγω μεταλλικές χορδές είναι διπλές, αποτελούνται δηλαδή από μια χοντρή και μια λεπτή, θεωρούνται όμως ως μια καθόσον χορδίζονται στον ίδιο τόνο με διαφορά μιας οκτάβας.

Απαντάται και ως μπουργάνα η μπουργκάνα.

Η προέλευση της είναι, κατά πάσα πιθανότητα ηχομιμητική, λόγω ομοιότητας με μούγκρισμα (μουγκάνισμα) ζώου.

Το λεπόν, υπάρχουν τουλάστιχον τρεις μεγάλες κατηγορίες σκαφτού:

• Στη μπάλα: είδος περίτεχνου ψηλοκρεμαστού σουτ από μικρή απόσταση: ο παίχτης κλωτσάει την μπάλα από πολύ χαμηλά, ωσάν να «σκάβει» το χόρτο.
• Στο μπιλιάρδο: είδος πικέ όπου ο παίχτης χτυπά την μπίλια κάθετα με τη στέκα έτσι ώστε να εκσφενδονιστεί πάνω από τις μπίλιες του αντιπάλου με (συχνά) παράπλευρο θύμα την τσόχα (ασίστ: johnblack, βλ. παράδειγμα 2).

• Έγχορδο οργανάκι του οποίο το βυζί «σκάβεται» από ένα κομμάτι ξύλου (συνήθως μπαγλαμαδάκι ή τζουράς).

  Αατα.

Ουσιαστικό που αντιστοιχεί στον αγγλικό όρο reverb (< reverbation), ο οποίος δηλώνει την αντήχηση (με φυσικά ή τεχνητά μέσα) στον ήχο ενός οργάνου ή ακόμη και της ανθρώπινης φωνής, δημιουργώντας έτσι στον ακροατή την αίσθηση του βάθους, ή καλύτερα, την αίσθηση πως ο ήχος παράγεται σε χώρο με υπαρκτές διαστάσεις, βελτιώνοντας έτσι το τελικό ηχόχρωμα –αρκεί να μην γίνεται κατάχρηση του εφέ αυτού (περισσότερα τεχνικά στοιχεία εδώ και εδώ).

Το βαθάκι χρησιμοποιείται αναφορικά τόσο ως προς την εντύπωση που δίνει ο τελικός ήχος, όσο και ως προς το ίδιο το μέσο που του προσδίδει αυτή την ιδιότητα, είτε αυτό είναι πετάλι εφέ, είτε ρύθμιση σε κονσόλα, ενισχυτή, ή ηχοσύστημα. Αυτό σημαίνει πως το βαθάκι (ή τα βάθια, μία άλλη ονομασία) δεν περιορίζεται μόνο σε αμιγώς μουσικό εξοπλισμό, αλλά σε οποιοδήποτε hi-fi σύστημα, οικιακό, επαγγελματικό ή ακόμη και αυτοκινητιστικό.

Από γλωσσική άποψη, το βαθάκι αποτελεί μία από τις λίγες περιπτώσεις όπου ένας αμιγώς τεχνικός όρος έχει υποστεί καθαρά σλανγκική οικειοποίηση, αν και γενικά ακούγεται και χρησιμοποιείται αυτούσιος ο αγγλικός όρος σε διάφορες περιπτώσεις.

Ευρισκόμενος σε μουσικό κόντεξτ, ο θόρυβος μπορεί να λαμβάνει τις εξής διακριτές σημασίες:

• Το τελικό μουσικό αποτέλεσμα (εφεξής με την έννοια του ολοκληρωμένου αποτελέσματος μετά από διαδικασίες σύνθεσης, εκτέλεσης, παραγωγής και παρουσίασης) είναι απροσδιόριστο, όσο και καινοτόμο, εννοώντας πως δεν χωράει παρά μόνο σε γενικού τύπου ταμπέλες -ίσως ούτε καν και σ' αυτές. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως τα κομμάτια καλύπτουν ένα ευρύ και συχνά-πυκνά ετερόκλητο φάσμα μουσικών ιδιωμάτων με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία στην απόσταξη των επιρροών. Ο θόρυβος μπορεί να αφορά μουσικές που στηρίζονται σε κάποια αναγνωρίσιμη ακουστικά μουσική βάση (π.χ. ροκ, μέταλ, κ.α.) ή σπανιότερα, μπορεί να δηλώνει κάτι το ολότελα καινούργιο και ανήκουστο (με την καλή έννοια). Π.χ.: Ποστίλες.
• Σε συνδυασμό με το παραπάνω, αλλά όχι απαραίτητα, το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι τιγκαρισμένο φουλ στα εφέ, έτσι ώστε η απροσδιοριστία να είναι τεχνητή ενώ η μουσική βάση να είναι στην πραγματικότητα πιο στάνταρ και βατή απ' ότι υποδηλώνεται με την πρώτη ακρόαση. Σαν μπόνους, η κατάχρηση των εφέ μπορεί να εντείνει την αίσθηση της χαοτίλας και του χασίματος κατά το άκουσμα, οδηγώντας τον ακροατή σε πιο ατμοσφαιρικά μουσικά μονοπάτια. Π.χ.: Πάλι ποστίλες, αλλά και ambient, industrial, new rock, διάφορα metal παρακλάδια κλπ.
• Το τελικό μουσικό αποτέλεσμα είναι κυριολεκτικά θορυβώδες και χαοτικό, αλλά και πάλι με την καλή έννοια: Συνθετικά και εκτελεστικά έχει κάτι να πει και το λέει, οπότε η παραγωγή μπορεί να είναι θόρυβος είτε ηθελημένα (πιο συχνό φαινόμενο) είτε λόγω απειρίας κατά την τελική μίξη/μάστερινγκ (ευτυχώς, πλέον όχι τόσο συχνό φαινόμενο). Το ίδιο ισχύει και σε συναυλιακό περιβάλλον (όπου ο θόρυβος, λιγότερο κολακευτικά όμως, δυστυχώς είναι περισσότερο κανόνας παρά εξαίρεση). Π.χ.: Ντεθιές.
• Το τελικό μουσικό αποτέλεσμα χαρακτηρίζεται από τη δημιουργική χρήση μη μουσικών ήχων του περιβάλλοντος, δηλαδή αξιοποιεί τους θορύβους που μπορούν να παράγονται με τεχνητό ή φυσικό τρόπο, π.χ. το κουδούνισμα των κλειδιών σ' ένα μπρελόκ, ο ήχος του ανέμου/ της βροχής/ της πόρτας που τρίζει/ των μηχανών και μηχανημάτων κ.α. Κάπως έτσι υποτίθεται ότι γεννήθηκε και το μουσικό ιδίωμα του industrial.
• Το τελικό μουσικό αποτέλεσμα είναι Γ.Τ.Π. και η συνθετάρα/γκρουπάρα/παραγωγάρα είτε μας δουλεύει ψιλό γαζί πουλώντας άποψη, είτε την έχει ακούσει τελείως με την πάρτη του και πολύ απλά δεν νιώθει. Επειδή, όμως, ο μέσος άνθρωπος δεν είναι τόσο κάφρος που να μην καταλαβαίνει ότι αυτό που του έχουν σερβίρει είναι μια παπαριά και μισή, αποκαλείται γενικά θόρυβος με σκοπό να ψαρώσει ο πιθανός ακροατής, μιας και η αφηρημένη αυτή έννοια ενδέχεται να υποδηλώνει κάποια από τις τέσσερις παραπάνω περιπτώσεις. Συναντάται συχνά σε πονήματα μουσικοκριτικών σε καθ' όλα έγκριτες και αξιόπιστες εκδόσεις του μουσικού τύπου.

Εννοείται φυσικά ότι η λίστα περιπτώσεων και υποπεριπτώσεων του θορύβου δεν εξαντλείται στο παρόν λήμμα. Αντιθέτως, οι ορισμοί μπορούν δυνητικά να είναι τόσοι όσοι και οι ακροατές που προσπαθούν να τον ορίσουν.

Αναρτηθέν εις Δ.Π. υπό Khan.

Βυζί αποκαλείται κουτσαβακιστί και το σκάφος ή ηχείο του μπουζουκιού, λόγω διογκωμένης καμπυλωτής εμφάνισης.

Να σημειωθεί ότι κι άλλα μουσικά όργανα παραπέμπουν στον καυλιδερό γυναικείο αισθησιασμό (βλ. το βιολί του Man Ray, διάφορα πνευστά, κ.α.).

Από το δουπού: Πανκελής.

Εξάρτημα που χρησιμοποιείται αντί της κλασσικής μπαγκέτας στα ντραμς, κυρίως σε συγκροτήματα τζαζ ή αντίστοιχου ήχου.

Το γούγλε δίνει χτυπήματα για τη λέξη «βούρτσα», απ' ευθείας μετάφραση του αγγλικού brush, αλλά το θυμάμαι κι έτσι. Ο λόγος για τον οποίο στέκει είναι η ομοιότητα του εξαρτήματος με την κλασσική ψάθινη σκούπα.

Πάσα: Tom Waits.

Εννοείται λαμπάτος ενισχυτής (ή προενισχυτής), στα αγγλικά tube amplifier ή valve amplifier. Είναι ο ενισχυτής που χρησιμοποιείται στην μουσική και βασίζεται στην παλαιότερη τεχνολογία των λυχνιών (λυχνία=λάμπα) για να ενισχύει το σήμα του ήχου, σε αντίθεση με την τεχνολογία των ημιαγωγών (transistors) που, σε εμπορικό επίπεδο, έχουν γενικώς επικρατήσει.

Λαμπάτοι ενισχυτές χρησιμοποιούνται και σε ηχοσυστήματα αλλά κυρίως στην υπηρεσία ηλεκτρικών μουσικών οργάνων: κιθάρα, μπάσο κλπ.

Κυρίαρχο θετικό χαρακτηριστικό των λαμπάτων ενισχυτών είναι ο ήχος τους. Οι περισσότεροι τον χαρακτηρίζουν πιο «ζεστό» και «πλούσιο» από τον ήχο των τρανσίστορς, με καλύτερο όγκο.

Επίσης, παρουσιάζουν από κατασκευής το φαινόμενο της παραμόρφωσης με διαφορετικό και, παραδόξως, ιδιαίτερα ελκυστικό αποτέλεσμα, από μουσικής άποψης (τουλάχιστον σε κάποια είδη μουσικής: ροκ, χαρντ ροκ, μέταλ κλπ). Πολλοί από τους ροκ ήχους που αγαπήσαμε βασίζονται στην ιδιόμορφη παραμόρφωση που αποδίδουν οι λαμπάτοι ενισχυτές όταν αγγίζουν τα όρια ισχύος τους.

Στα αρνητικά τους καταλογίζονται το κόστος αγοράς και συντήρησης, το μεγάλο βάρος τους και η κατανάλωση ρεύματος, καθώς και το γεγονός ότι ζεσταίνονται σημαντικά και παρουσιάζουν μικρότερη αξιοπιστία (οι λυχνίες έχουν περιορισμένο χρόνο ζωής).

Η κουβέντα για την ποιότητα του ήχου στην μία τεχνολογία συγκριτικά με την άλλη είναι πάντα ανοιχτή και θυμίζει την διαμάχη ανάμεσα στους λάτρεις του CD και τους πιστούς του βινυλίου.

Από το αγγλικό ουσιαστικό relic (= λείψανο, αντικείμενο πολύ παλιό και μεγάλης θρησκευτικής ή ιστορικής αξίας). Το ρήμα relic, ελληνοποιημένο ως ρελικάρω, είναι νεότερο και δηλώνει κάτι εξειδικευμένο:

Ρελικάρω σημαίνει παλαιώνω τεχνητά ένα μουσικό όργανο, κυρίως ηλεκτρικό και ιδίως ηλεκτρική κιθάρα, ώστε να αποκτήσει ένα ταλαιπωρημένο και αξιοσέβαστο λουκ. Υπάρχουν και έτοιμες προ-ρελικαρισμένες ηλεκτρικές κιθάρες, κάτι σαν τα έτοιμα ταλαιπωρημένα και φθαρμένα μπλουτζήν ένα πράμα. Αν το κάνεις μόνος σου θα χρειαστείς γυαλόχαρτα, εργαλεία, χημικά, στόκο (!) και άλλα τέτοια - υπάρχουν και κατατοπιστικά βιντεάκια στο youtube.

Τώρα γιατί κάποιος θα προτιμήσει να ρελικάρει την κιθάρα του για να πουλήσει μούρη, παρά να την λιώσει στο παίξιμο και να γίνει και καλύτερος μουσικός ταυτόχρονα είναι ένα ζήτημα.

Στα ακουστικά όργανα κατά κανόνα δεν γίνεται ρελικάρισμα γιατί η φυσική κατάσταση των υλικών επηρεάζει τον ήχο τους. Εκτός κι αν κάποιοι επιλέξουν να υποβαθμίσουν και τον ήχο για χάρη του φαίνεσθαι, άβυσσος η ψυχή τους, τι να πω.

Λιγότερο χρησιμοποιούμενος είναι ο τύπος ρελικιάζω > ρελίκιασμα.

Προσοχή στην αντιδιαστολή: Βίντατζ (vintage) όργανο είναι το πραγματικά παλιό, π.χ. μια κιθάρα, που έχει αξία για διάφορους λόγους, ή, καταχρηστικά, αυτό που είναι μεν καινούριο αλλά χρησιμοποιεί μια παλαιότερη και γενικά ξεπερασμένη τεχνολογία από άποψη, π.χ. ενισχυτές με λυχνίες. Η λέξη βίντατζ χρησιμοποιείται και εκτός μουσικής, π.χ. στον κινηματογράφο: vintage porn.