Οι Νεοέλληνες συνηθίζουμε να διαχωρίζουμε τις επιμέρους ιδιότητές μας, λ.χ. επαγγελματικές, από την βασική ιδιότητα του ανθρώπου, της ανθρωπιάς.
Το ορίτζιναλ είναι φάσεις με γιατρό, όπου λ.χ. ο ασθενής ρωτάει:
- Γιατρέ μου, να την κάνω την εγχείριση;
- Κοιτάξτε, ως γιατρός, θεωρώ ότι αυτές οι εγχειρίσεις έχουν ποσοστό επιτυχίας...
- Ασ' τα αυτά γιατρέ μου. Ως άνθρωπος, πες μου, να την κάνω την εγχείριση;
Γενικά, θεωρούμε πιθανόν παραλόγως πιο ασφαλές να ακούσουμε μια προσωπική άποψη του γιατρού επηρεασμένη από τα αισθήματά του, παρά την αμερόληπτη επαγγελματική του τοποθέτηση. Το γιατρέ μου δείχνει την εξωανθρώπινη αυθεντία που διαχωρίζει τον γιατρό από εμάς, ενώ με το «ως άνθρωπος» τον βάζουμε στην ίδια μοίρα με εμάς, και ζητούμε μια γνώμη που να βγαίνει από συμπάθεια και συμπόνια.
Από τέτοιους διαλόγους, βγαίνουν αντίστοιχες διαβεβαιώσεις γιατρών του στυλ: «Ως γιατρός και ως άνθρωπος πιστεύω ότι θα πάτε πολύ καλά» κ.ο.κ. Και λόγω της αυθεντίας του γιατρού, η έκφραση γενικεύεται με ένα είδος (αυτο-)ειρωνικού χαβαλέ. Η έκφραση χρησιμοποιείται σε δύο κυρίως περιπτώσεις. Όταν θέλουμε να δώσουμε υπερβολική αυτοειρωνική έμφαση σε κατηγορηματική δήλωσή μας. Και όταν κάποιος μας φέρεται αλαζονικά, κραδαίνοντας μιαν ιδιότητα αυθεντίας, οπότε θέλουμε να τον εξισώσουμε μαζί μας. Ή να του δώσουμε την ευκαιρία να πει off the record την πραγματική του άποψη, βγάζοντας το προσωπείο της επαγγελματικής σοβαροφάνειας.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες παραλλαγές αναλόγως του επαγγέλματος- λειτουργήματος. Η έκφραση έχει κακοποιηθεί πολύ από πολιτικούς που συνηθίζουν να λένε με στόμφο «ως πολιτικός και ως άνθρωπος μπλα μπλα μπλα», ώστε με το δεύτερο να πλησιάσουν τεχνητά το εκλογικό σώμα, απ' το οποίο απομακρύνονται με το πρώτο. Επίσης, ανάλογα με τις ιδιοτροπίες του κάθε επαγγέλματος, βλ. παραδείγματα. Τελικά, η έκφραση μάλλον δείχνει ότι, για να το θέσω χαϊντεγγεριανά, ο Έλληνας δεν περιορίζεται στην οντική προσέγγιση των επιμέρους όντων, αλλά προχωρά στην οντολογική προσέγγιση του Είναι των όντων.
- Για μια μη αυτοειρωνική χρήση βλ. το Πρώτο Θέμα:
Ως γιατρός και ως άνθρωπος -που μάλιστα έχω βιώσει δύσκολες στιγμές όταν ο καρκίνος «έπληξε» πολύ δικό μου άνθρωπο- θα έλεγα στους ασθενείς να έχουν υπομονή, πίστη και αισιοδοξία, είναι δυνατά όπλα κατά του καρκίνου. Επίσης να έχουν εμπιστοσύνη στους θεράποντες ιατρούς τους και στις ερευνητικές ομάδες που δίνουμε μάχη για να βοηθήσουμε την ανθρωπότητα.
- Πάμε τώρα στις ελαφρώς ειρωνικές:
Ανειδίκευτος γιατρός γυρίζει ταινίες πορνό στην Αθήνα! Απίστευτο και
όμως αληθινό! Με την υπεροχή που δίνει η γνώση, αλλά και τα ευρωπαϊκά
γονίδια που διαποτίζουν τον οργανισμό του και τον κάνουν χαρισματικό
στο σεξ, ο Dr. Ντίνος (όπως αυτοπαρουσιάζεται) πρωταγωνιστεί σε ταινία
πορνό ελληνικής παραγωγής! Ο 38χρονος γιατρός (ο... νέος
Γκουσγκούνης!) που έχει κάνει σπουδές -όπως μας λέει ο ίδιος- σε
πανεπιστήμιο της Γαλλίας πρωταγωνιστεί στην ταινία «Αθλήτριες, σεξ και
ντόπα» υποδυόμενος τον εαυτό του, έναν λειτουργό του Ιπποκράτη,
δηλαδή. Η «Espresso» τον συνάντησε στα γραφεία της εταιρείας παραγωγής
στη Νέα Σμύρνη. [...] Οσον αφορά τις σχέσεις του με τις γυναίκες
είναι απόλυτα φυσιολογικές, όπως μας είπε: «Δεν μετράω με πόσες
γυναίκες έχω πάει, γιατί δεν ακολουθώ την πολιτική της ποσότητας, αλλά
της ποιότητας. Και ως γιατρός και ως πνευματικός άνθρωπος, μου αρέσει
πολύ η ποιότητα σε μια σχέση όσο και αν διαρκέσει».
- Ως άνθρωπος, λυπάμαι βέβαια, που σας παράτησε με τρία παιδιά, αλλά καταλαβαίνω βέβαια το δικό του υπαρξιακό δράμα και το δικό σας...
- Και ως δικηγόρος;
- Ως δικηγόρος, θα του πάρουμε και το σπίτι, και το εξοχικό και το αμάξι!
- Ως λακανιανός ψυχαναλυτής, δεν μπορώ, βέβαια, παρά να αναρωτηθώ αν το nom du père έγινε στην παιδική ηλικία το non du père, αν έχετε διέλθει επιτυχώς το στάδιο του καθρέφτη, πώς διαχειριστήκατε την επιθυμία του πατέρα σας που έχει τον φαλλό σε σχέση με την επιθυμία της μητέρας σας που είναι ο φαλλός, από τον άλλο με μικρό α, προς τον Άλλο με μεγάλο Α. Βλέπετε, έχετε μια επιμονή σε ορισμένα σημαίνοντα, που απομακρύνει πολύ τα σημαινόμενα...
- Και ως άνθρωπος, γιατρέ μου, τι έχετε να μου πείτε;
- Πότε γάμησες τελευταία φορά;
- Ως ιερέας, βέβαια, πρέπει να σου επιστήσω την προσοχή, τέκνον μου, ότι οι προγαμιαίες σχέσεις είναι πορνεία.
- Και ως άνθρωπος;
- Πώς ήταν η καυλίτσα;
- Ως ευσυνείδητος Σλάνγκος δεν μπορώ να βάλω πάνω απόδύο στο λήμμα, γιατί δεν χρησιμοποιείται ευρέως, ούτε πάνω από δύο στον ορισμό, γιατί λείπει η ετυμολογία.
- Άστα αυτά, και πες μου: Ως άνθρωπος τι βάζεις;
- Ε, ως άνθρωπος, βάζω διπλό πεντάστερο.
(σ.ς.: Κάπως έτσι αρχίζει μια συμμωρία αλληλομπαγαποντοδοτικής υποστήριξης).
Ως σλανγκιστής και ως άνθρωπος, επικροτώ τα μέτρα σλανγκοδικίας στο σάιτ.
