Tagged definitions (443)
Showing 321-330 from 443

Ερωτηματικό επιφώνημα που εκφράζει δυσπιστία με έναν τόνο ειρωνείας. Ακολουθείται συνήθως από ρητορική ερώτηση και χρησιμοποιείται με τόνο υποτίμησης.

Κάποιες φορές δεν χρησιμοποιείται με ειρωνικό τόνο και εκφράζει γνήσια απορία.

επαναστατόσημα, αριστερόσημα, αναρχόσημα

Κλάσικ, τώρα πια, λέξη της αριστεράς και του αναρχικού χώρου, η οποία παραπέμπει στα φανταστικά (και φαντασιακά να τα πεις μέσα είσαι) ένσημα τα οποία κανείς "κολλάει" με την πορεία του στους εν λόγω χώρους.

Τα επαναστατόσημα είναι λέξη που στηλιτεύει και λοιδωρεί πολιτικές στάσεις και συμπεριφορές, και συγκεκριμένα την επαγγελματοποίηση της πολιτικής συμμετοχής και γενικά την ιδιοτελή εξαργύρωσή της (με θέσεις, διασυνδέσεις, προσβάσεις, καταξίωση, δηλαδή, εξουσία, μούρη, φράγκα, σεξ, και διάφορες μορφές ασυλίας). Επιπλέον, χρησιμοποιείται σε συμφραζόμενα με ειρωνική διάθεση για να καταγγείλει την επίκληση του προσωπικού αριστερού/αναρχικού παρελθόντος ως πρόσχημα ιδιώτευσης, "τιμητικής αποστρατείας" από την ενεργό πολιτική δράση, χωρίς, όμως, αποποίηση των ωφελημάτων (ηθικών και υλικών) που απορρέουν από την τελευταία - ή ακόμα και ως πρόσχημα προδοσίας και μεταπήδησης στο στρατόπεδο του αντιπάλου, από τον ρεφορμισμό μέχρι τη δεξιά. βλ. και το αξίωμα "αριστερό παρελθόν = δεξιό παρόν"). Τέλος, χρησιμοποιείται πολύ συχνά αυτοϋπονομευτικά, αυτοκριτικά όχι μόνο για την ιδιοτέλεια αλλά και την ηττοπάθεια (πας στην πορεία-μνημόσυνο για να κάμεις το "καθήκον σου", χωρίς να το πιστεύεις) που επικρατεί και τον κούφιο φορμαλισμό της πολιτικής συμμετοχής που φτάνει να μετριέται ως ποσότητα με τα επαναστατόσημα ως διαπιστευτήρια χωρίς περιεχόμενο.

Στην περίπτωση της αριστεράς τα επαναστατόσημα τα κολλάνε και τα εκμεταλλεύονται οι πουλημένες ή/και ψευτο- πρωτοπορίες της εργατικής τάξης, ενώ στο πλαίσιο της αναρχίας οι υψηλά ιστάμενοι στις άτυπες ιεραρχίες στους κόλπους της. Με άλλα λόγια, επαναστατόσημα κολλάνε και εξαργυρώνουν οι κάθε λογής -πατέρες και γουαναμπήδες αναρριχόμενοι γυμνοσάλιαγκες* του κάθε λογής επαναστατικού κινήματος... αλλά και ρεβιζιονιστικού, και γενικά κάθε κινήματος που "επαναστατίζει" (προσομοιώνει, δηλαδή, ραντικάλ ύφος και ενσωματώνει συστημικά επαναστατικές πρακτικές - γι' αυτό και, καταχρηστικά, επαναστατόσημα μπορεί να ειπωθεί ότι κολλάνε μέχρι και οι της "λαϊκής δεξιάς" συνδικαλησταράδες).

Τώρα, όπως φάνηκε κι από πάνω, υπάρχουν υπάρχουν δυο μεγάλες κατηγορίες κατ' εξοχήν επαναστατόσημων, τα οποία και κολλιούνται στα αντίστοιχα βιβλιάρια επαναστατοσύνης και συνυπολογίζονται για την πολιτική και άλλη κάλυψη του δικαιούχου: τα αριστερόσημα, και τα αναρχόσημα.

• Ως αριστερόσημα λογίζονται συνήθως: η μακρόχρονη και συνεπής συμμετοχή σε αγώνες, κομματικές και γενικά συλλογικές διαδικασίες (καταρχήν, δηλαδή, το να μην είσαι, πολιτικά πουθενάς), η ανάδειξη του προσώπου σου μέσα στους αγώνες ως μαχητικής ή ηγετικής ή διανοούμενης φυσιογνωμίας, και όσο προχωρούμε προς τα "βαρέα και ανθυγιεινά", η προσωπική έκθεση σε αγώνες που ενέχουν άμεσα προσωπικό κόστος επειδή θίγουν άμεσα συμφέροντα του αντιπάλου (π.χ. η σύγκρουση με την εργοδοσία στον ιδιωτικό τομέα). Ιδιότυπο αριστερόσημο, με το οποίο μπορεί κανείς να εξαγοράσει υπό συνθήκες προνομιακά πλασματικά έτη αγώνων είναι και η απλή συμμετοχή σε μυστήρια αριστερά γκρουπούσκουλα κατά την νεανική ηλικία. Ενδιαφέρον είναι ότι το να καταλάβεις θέσεις σε θεσμικά συλλογικά όργανα είναι και αριστερόσημο και εξαργύρωση αυτού.
• Ως αναρχόσημα από την άλλη, λογίζεται επίσης η πολύχρονη και συνεπής παρουσία, εν προκειμένω στον αναρχικό χώρο (ένσημα που τα παίρνεις εύκολα παλιώνοντας, καθώς επίσης εύκολα βλέπεις τον εαυτό σου να γερνάει και τους άλλους να μένουν νέοι), αλλά εδώ η προσωπική διακινδύνευση, η τόλμη και η θυσιαστική πλευρά της δράσης κυριαρχούν. Καλό, δηλαδή, το αφισοκόλλημα αλλά το να είσαι τίμιο κομματόσκυλο δε φτάνει συνήθως, ειδικά εκεί που δεν υπάρχουν, τυπικά τουλάχιστον, κόμματα: για να κολλήσεις αναρχόσημα πρέπει να έχεις κάνει και καραγκαγκάν πράγματα τα οποία συνήθως είναι και ματσίλες, όπως το να είσαι μάχιμος στα μπάχαλα ενάντια σε μπάτσους, γουρούνια, δολοφόνους και σίστες, το να έχεις για πλάκα την ρίψη καλιαμπού, και όσο προχωράμε προς τα "βαρέα και ανθυγιεινά", οι συλλήψεις, οι διώξεις, οι βασανισμοί, οι στοχευμένες εναντίον σου σωματικές επιθέσεις, η συμμετοχή σε απεργία πείνας, ενώ για κάποιους ούμπερ αναρχόσημο και ιερό δισκοπότηρο είναι η όποια σχέση με το "ένοπλο".

Αυτά για τα επαναστατόσημα, κάναμε το καθήκον μας, κολλήσαμε και το σλανγκόσημο.

(Για λόγους πληρότητας, τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ως αριστερόσημα και αναρχόσημα αναφέρονται στο διαδίκτυο συχνά και τα οπτικά σύμβολα της αριστεράς και της αναρχίας, χωρίς το λογοπαίγνιο με τα ένσημα).

*Ωστόσο, επειδή κάθετί έχει δυο πλευρές, η απαξίωση την οποία εκφράζει το ντισκούρ περί κακών επαναστατόσημων, σε ένα βαθμό παίρνει παραμάζωμα συλλήβδην κάθε σημασία και αξία σχετική με την ατομική πείρα, τη συνεπή παρουσία, την προσωπική έκθεση και ριψοκινδύνευση, την τόλμη, την αλληλοαναγνώριση και αλληλοεκτίμηση του αγωνιζόμενου ανθρώπου που έχει και παρελθόν, και από αυτό εφορμά προκειμένου να υπερβαίνει το παρόν και να προχωρά στο σοσιαλιστικό μας μέλλον (ουάου). Και σε ένα βαθμό θολώνει τα νερά σε σχέση γενικά με την έννοια και το όραμα της επανάστας.

Τραγουδάρα απ' τον προσωπικό δίσκο της Στανίση "Αναστατώνομαι" (1992). (Στίχοι, Μουσική: Νίκος Καρβέλας).
Έχει χρησιμεύσει σε λογοπαίγνια ων ουκ έστιν αριθμός, λόγω των στίχων, της καίριας ερώτησης του τίτλου, καθώς και της αξεπέραστης ερμηνείας της φράσης και όλου του τραγουδιού από την πολύ καλή αυτή λαϊκή τραγουδίστρια.

Όπως φαίνεται από τα πολλά παραδείγματα παρακάτω, η φράση χρησιμοποιείται ευρέως, σε προσωπικά/ γκομενικά θέματα μέχρι και την πολιτική.
Τελευταία, η φράση έγινε βάιραλ μετά από παραπλήσια -για πολλούς- ερώτηση που απηύφθηνε σε δημοσιοσιογράφο η ΠτΒ, Ζωή Κωνσταντοπούλου ("Εσείς ποιος είστε; Πώς λέγεστε; Από ποιο κανάλι είστε;").

Παρατσούκλι που είχαν δώσει κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου 1946-49 οι μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού στους άνδρες της νεοσύστατης Εθνοφρουράς. Τα μέλη της (οπλίτες και αξιωματικοί) ήταν παλαιοί έφεδροι προπολεμικών κλάσεων που αξιοποιούνταν σε δευτερεύουσες αποστολές, δηλαδή δεν ήταν μάχιμοι πρώτης γραμμής.

Η ονομασία αποτελεί προφανή αναφορά στον υπέργηρο πρωθυπουργό του Εμφυλίου Θεμιστοκλή Σοφούλη, πιθανώς δε και στη σχετικά προχωρημένη ηλικία των εν λόγω ενστόλων (32-35 ετών).

Ο γούγλης δίνει δύο χτυπήματα αλλά η πρώτη καταγραφή έχει πάρει το μπούλο με συνοπτικές διαδικασίες. Το βιβλίο με τη δεύτερη, ατυχήσατε. Ένεκα η στενότης προτίμησα να ξαναπάρω την Ιλιάδα που μου έλειπε χρόνια (φτου μου). Να βολευτείτε με τα βρισκούμενα, α μα πιά.

Γιώργος Μαργαρίτης, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 1946-1949. Εκδ. Βιβλιόραμα 2001.

Είναι το μειράκιο που παριστάνει τον μεγάλο, το μουστάκι του θυμίζει τρίχες απ' τ' αρχίδια, αφού.

Σημείωση: Το παράδειγμα είναι από προφορική επικοινωνία.

Από το τουρκικό καρα (=μαύρος) και το σλανγκοτέτοιο τέτοιος.
Το αρσενικό Καρατέτοιος (με κεφαλαίο Κ) χρησιμοποιείται για να υποκαταστήσει επίθετο ονόματος με πρώτο συνθετικό το καρα· Πχ Καραμανλής, Καρατζαφέρης, Καραπιάλης. Η υποκατάσταση συχνά έχει ειρωνική και αποδοκιμαστική χροιά:

Νά' ρθουμε στην "καρατέτοια" τώρα. Σχεδόν πάντα χρησιμεύει για να σε βγάλει απ΄την άβολη θέση να θέλεις να αποκαλέσεις κάποια, καραγούδα, καρακαηδόνα, καραμπαζάρα, καραμπιτσαριό και πάντως σάνβουαρ καρατσεκαρισμένη καραπουτάνα, αλλά να κωλύεσαι. Λες λοιπόν ένα "καρατέτοια" και καθάρισες, με τα ευκόλως εννοούμενα να παραλείπονται.

Και για να κοελιοραμφιλοσοφήσουμε λιγάκι, τι είναι τελικά ο ανθρώπας, τι 'ν' κι η ανθρωπίλα του· απ' το να καραγουστάρεις την καραγκαγκάν καραμποντού, μέχρι να ελεεινολογείς περί τα καραπουτσαριά,
έ ν α
τ σ ι γ ά ρ ο
δ ρ ό μ ο ς!

Καρα-lol!

Η κυβέρνηση "εθνικής σωτηρίας" του παρά φύσιν συνασπισμού αριστεριάρηδων Συριζαίων και πcεκαμμένων Έλλήνων απετέλεσε την χαρά του εμπαθούς λημματοδότη. Έχουμε: ΣΑΝΕΛ, τσιπροκαμμένοι, τσιπρόπανο, πρώτη φορά φασιστερά, θεσμόϊκα / θεσμοτρόικα, ραντεβού στα βαρουφάδικα, και ταλιμπάν.

Πέον ωστόσο να σημειωθεί ότι ο επικρατέστερος χαρακτηρισμός στα μουμουέ και τα σόσιαλ δια το περί ίου ο λόγος φαινόμουνο είναι το συριζανέλ.

Άλλη μια λέξη για την κολλημένη με την θρησκεία θεούσα γυναίκα. Από το σήμα κατατεθέν - τα μαλλιά της δεμένα κότσο· με πιο ελεύθερη κόμμωση αποκαλείται γλαρίνα.

Κοροϊδευτικός χαρακτηρισμός που απέδιδαν οι δημοτικιστές στους υπερασπιστές της καθαρεύουσας κατά τη διαρκή διαμάχη για το γλωσσικό ζήτημα. Ο χαρακτηρισμός ειρωνευόταν το βασικό επιχείρημα των καθαρευουσιάνων, ότι δηλαδή η καθαρεύουσα και καλά προωθεί τη σοφία.

Ο χαρακτηρισμός συναντάται, επίσης, και για να κοροϊδέψει το επιτηδευμένο λεξιλόγιο.

Ατάκα, όπως τηνε μετέφερε ο πατέρα μου, από τον ξάδερφό του και συμμαθητή του στο ίδιο θρανίο, στις παροιμιώδεις κόντρες που είχενε ο δεύτερος με το δάσκαλο, που συχνά κατέληγαν σε βρωμόξυλο (το δίκιο του ισχυρότερου). Έντονα ειρωνική καθώς δε ζητάς την προσοχή από την εξουσία, εκείνη μόνο έχει το δικαίωμα να την απαιτεί, διότι αυτό συνεπάγεται αναστροφή των ρόλων. Σημαίνει: "Να έχεις το νου σου και τ' αφτιά σου εδώ, όταν σου μιλάνε".

Η έκφραση λέγεται στο συνομιλητή μας - ακροατή, όταν διαπιστώσουμε πως είναι αλλού την ώρα της κουβέντας και κάνει ένα άκυρο σχόλιο, εντελώς εκτός θέματος στα λεγόμενα ή ζητά να του επαναλάβουν κάτι που μόλις ειπώθηκε ή είχε ειπωθεί λίγο πιο πριν και εκεί στηρίχθηκαν τα τελευταία σχόλια, με αποτέλεσμα να χάσει τον ειρμό. Λέγεται όταν γίνεται συστηματικά από το συνομιλητή και ο ομιλητής νιώθει προσβεβλημένος, ότι κάθεται σα μαλάκας και μιλάει χωρίς να τον ακούει - παρακολουθεί όμως ουσιαστικά κανείς. Κοινώς, όταν γίνεται "συνεννόηση - μπουζούκι". Τέλος, μπορεί και να λεχθεί πνιχτά, μέσα από τα δόντια του ομιλητή, όταν πρόκειται για προϊστάμενο/ανώτερό του που πρέπει να του εξηγήσει ξανά τα ίδια και τα ίδια, αλλά δεν τολμά να το πει κατάμουτρα λόγω της δυναμικής που έχουν οι σχέσεις εξάρτησης μεταξύ τους (αφεντικό είμαι κι ό,τι θέλω κάνω κι αν δε σ' αρέσει, πάρε πόδι). Έτσι το λέει ίσα να το ακούσουν οι παρευρισκόμενοι συνάδελφοι - συμπάσχοντες, που το λέει εξ ονόματος όλων, ίσα να τ' ακούσουν αυτοί και ν' αναθαρρέψουν (αν δεν του το πω εγώ, ποιος θα το πει) και συνεχίζει κανονικά σε ότι του έχει ζητηθεί σαν να μην τρέχει τίποτα. Κάποιες φορές ακούγεται και δυο φορές, όταν η αγανάκτηση είναι μεγάλη και αυτός που το λέει την πρώτη μέσα από τα δόντια του, ψευτοκρίβοντάς το, γίνεται αντιληπτός απ' τον ανώτερο και τότε ας τα πάρει όλα το ποτάμι (δηλαδή, τί θα μας κάνεις; και τί έγινε άμα το ακούσεις;). Έτσι προκαλείς τον μπελά σου... Αλλά ανάγεσαι σε ήρωα που τόλμησες και ειρωνεύτηκες την εξουσία και κατέδειξες το κατεξοχήν ελάττωμά της... Ότι ΔΕΝ ΑΚΟΥΕΙ!