Μου το θύμισε ο betatzis μ' ένα σχόλιό του εδώ.

Κραυγή της ποδοσφαιρικής κερκίδας (και της αλάνας) με ρίζες στη Θεσσαλονίκη του μεσοπολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων.

Λέγεται κυρίως ως προτροπή προς παίκτη της δικιάς μας ομάδας να διώξει τη μπάλα όσο πιο μακριά μπορεί - εκτός αγωνιστικού χώρου ή και εκτός γηπέδου, αν είναι δυνατόν - με σκοπό είτε να αποσοβηθεί ο άμεσος κίνδυνος να φάμε γκολ είτε, συνηθέστερα, να κερδηθεί χρόνος και να κρατήσουμε το προβάδισμα στο σκορ ή να διαφυλάξουμε το βαθμό της ισοπαλίας.

Λέγεται, σπανιότερα, και ως σχόλιο όταν ένα άτεχνο σουτ στέλνει τη μπάλα απελπιστικά άουτ.

Εκτός ποδοσφαίρου, η φράση χρησιμοποιείται περιορισμένα, νομίζω, κυρίως ως παρότρυνση για κωλυσιεργία.

Σε ό,τι αφορά την προέλευση της φράσης, την βρίσκουμε σε μια ενδιαφέρουσα τομή της ποδοσφαιρικής και της εθνοτικής γεωγραφίας της Θεσσαλονίκης.

Μέχρι τα τέλη του '50, τα γήπεδα του ΠΑΟΚ και του Ηρακλή γειτόνευαν. Το γήπεδο του ΠΑΟΚ, από το 1930 μέχρι το 1959 που εγκαινιάσθηκε η Τούμπα, βρισκόταν στο λεγόμενο Συντριβάνι, πλάι στην έκθεση και εκεί που σήμερα είναι η Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ. Το γήπεδο του Ηρακλή ήταν 500 μέτρα πιο πάνω, εκεί που σήμερα είναι η πλατεία του Χημείου. Τώρα, ανάμεσα στα δυο γήπεδα ήταν το νεκροταφείο της Ισραηλιτικής Κοινότητας, γνωστό στους Θεσσαλονικείς ως τα «Εβραίικα Μνήματα», ΒΔ από το γήπεδο του ΠΑΟΚ και ΝΑ από το γήπεδο του Ηρακλή. Ε, και όταν ένας παίκτης έστελνε τη μπάλα έξω από το γήπεδο, είτε το ένα είτε το άλλο γήπεδο, λέγανε οι φίλαθλοι - κατ' απόλυτη κυριολεξία - ότι έστειλε τη μπάλα στα μνήματα. Ο παππούς μου, ο οποίος ήταν Παοξής, ορκιζόταν, βέβαια, ότι η πατρότητα της φράσης ανήκε στους Ηρακλειδείς φιλάθλους. Κατά τον παππού μου, οι παίκτες του Ηρακλή τις εποχές εκείνες ήταν τέτοιοι ξυλοκόποι που το βασικό τους gameplan ήταν να στέλνουν τη μπάλα στα μνήματα.

Σχετικές, αν και όχι συνώνυμες, εκφράσεις είναι το πετάω την μπάλα στην εξέδρα και το πολύ περιγραφικό κεραμιδώνω
...........................................................

Τα Εβραίικα μνήματα της Θεσσαλονίκης καταστράφηκαν στη διάρκεια της Κατοχής και τα ταφικά μνημεία λεηλατήθηκαν. Αργότερα το Πανεπιστήμιο έχτισε από πάνω. Περισσότερα υπάρχουν εδώ και εδώ. Εδώ υπάρχει ένα σύντομο σχετικό κείμενο του συγγραφέα Γιώργου Ιωάννου.

Για τα παλιά γήπεδα της Θεσσαλονίκης μπορείτε να διαβάσετε εδώ

  1. Δες το κριάρι, ρε... - Άσε τα τσαλίμια, ρε, τη μπάλα στα μνήματα... ένα λεπτό θέλει για να το σφυρίξει, γαμώ τον αντίθεό μου...

  2. Καλά ρε, τι παλτό ειν' αυτός; Τετ-α-τετ τρεις φορές και τρεις φορές τη μπάλα στα μνήματα;

  3. Λοιπόν, μάγκες... αυτοί θα μας πιέζουνε να υπογράψουμε αλλά εμείς τρία πουλάκια κάθονται, τη μπάλα στα μνήματα και σφυρίζουμε αδιάφορα... να κερδίσουμε λίγο χρόνο μπας και έρθει και καμιά σοβαρή προσφορά...

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Σε ένα παιχνίδι αλανιάρικου μπάσκετ κάποιος πρέπει να έχει την πρώτη κατοχή της μπάλας. Έτσι λοιπόν ο καλύτερος σουτέρ της μίας ομάδας κάνει πρόταση στην άλλη, προκειμένου να εμφανιστεί εθελοντής που θα προταθεί να σουτάρει το μπίδεμπί. Αν δεν εμφανιστεί εθελοντής, τότε σουτάρει αυτός που έκανε την αρχική πρόταση.

Αν η μπάλα μπει η ομάδα του κερδίζει την κατοχή, αν όχι τη χάνει.

Κάνω πρόταση, σουτάρεις από εδώ;

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Διαδικασία επιλογής των συμπαικτών σε ποδοσφαιρική συνάντηση μαθητών του Δημοτικού, τότε που η γενιά μου έπαιζε μπάλα σε προαύλια εκκλησιών, αλάνες και άλλα εξαφανισμένα είδη ελεύθερου χώρου στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών. Το τυπικό μέγεθος της παρέας ήτανε γύρω στα δέκα άτομα, εκ των οποίων τρεις-τέσσερις ξέρανε το τόπι ενώ οι άλλοι ήτανε Αμπαλίνιο. Ένα ζήτημα κεφαλαιώδους σημασίας στην έκβαση του αγώνα ήτανε ποιος από τους δυο αρχηγούς των ομάδων θα διάλεγε πρώτος συμπαίκτες και η απόφαση ελαμβάνετο μέσω της διαδικασίας του «βάζουμε ποδαράκια», ως εξής:

Οι δυο αρχηγοί απομακρύνονται αρκετά μέτρα και αρχίζουν να πλησιάζουν ο ένας τον άλλο σε ευθεία γραμμή, τοποθετώντας τη φτέρνα του ενός ποδιού σε άμεση επαφή με το δάχτυλα του άλλου. Όποιος πατήσει πρώτος τον άλλο έχει δικαίωμα επιλογής. Η στρατηγική του παιχνιδιού αναπτύσσεται κυρίως στα τελευταία δυο-τρία βήματα, όπου οι επιλογές βηματισμού επαυξάνονται με το «μισό» και τη «μυτίτσα». Στο μισό, επιτρέπεται η στροφή του πέλματος κατά 90 μοίρες και η τοποθέτηση της καμάρας του κινούμενου ποδιού σε επαφή με τα δάχτυλα του σταθερού. Στην ακροβατική μυτίτσα, το κινούμενο πόδι έρχεται σε κατακόρυφη θέση, με τα δάχτυλα των δυο πελμάτων να βρίσκονται σε επαφή, και το σταθερό πόδι μετατοπίζεται προς τα πίσω, δίνοντας τη θέση του στο κινούμενο.

ΥΓ: Εάν ο συνολικός αριθμός παικτών ήταν περιττός, μετά το πέρας της ένα-σου ένα-μου επιλογής η ασθενέστερη ομάδα έπαιρνε τον φουκαρά που ξέμεινε, ενώ η ισχυρότερη έπαιζε με μπακό.

Παράδειγμα νομίζω περιττεύει.

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Παλιά αγαπημένη σλανγκιά της λεβέντικης αθλητικής δημοσιογραφίας, κυρίως στα σίξτις και τα σέβεντις. Σήμερα έχει μάλλον περιπέσει σε ψιλοαχρησία, λίαν αδίκως κατά τη γνώμη μου, δεδομένης της εξαίρετης παραστατικότητας και των μακάβριων/δρακουλιάρικων συνδηλώσεών της. Πιο συγκεκριμένα, αφορά – τι άλλο – το χώρο της Μπάλας (μία είναι η μπάλα και σίγουρα όχι αυτή με τα καυλόσπυρα).

Ο ποδοσφαιριστής που τρώει παιδιά είναι ο παιχταράς, η παιχτούρα, ο μάγος της μπάλας, ο φοβεγός και τρομεγός, ο μέγας μπαλαδόρος, ο οδοστρωτήρας, ο γαμάουερ, αυτός που κάνει παπάδες, που ζωγραφίζει στο τερέν, που ρίχνει ξύλο μεταφορικά και κυριολεκτικά (άσχετο, τι θυμήθηκα τώρα, εκείνο το ξεγυρισμένο μπουκέτο του Κολλιτσιδάκη σε ματς Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού πριν καμιά δεκαριά χρόνια – απευθείας κόκκινη και τον πούλο).
Από καιρού εις καιρόν η έκφραση ξεθαβόταν από το χρονοντούλαπο της (ποδοσφαιρικής ιστορίας) και σε μεταγενέστερα χρόνια, π.χ. ένας κανίβαλος που τελικά αποδείχτηκε γιαλαντζί ήταν ο Ρασίντι Γεκινί, ο νιγηριανός που μας τον φόρεσε στο μουντιάλ του 1994 και μετά τον τσίμπησε ο γαύρος. Ο εν λόγω αραπάκος αποτελεί τυπική περίπτωση μεταγραφικής φούσκας που στην πορεία ξεφούσκωσε, εν μέρει εξαιτίας των υπερβολικών προσδοκιών με τις οποίες είχε επενδυθεί η περίπτωσή του. Και ιδού το συμπέρασμα δια της επαγωγικής μεθόδου: όταν σκάσει κάποιος φορτωμένος με τη φήμη κανίβαλου, οι αυθέντικ κανίβαλοι της εξέδρας είναι σε επιφυλακή για να τον κατασπαράξουν σε ενδεχόμενη διάψευση φημών-αρκούδων που εκτρέφονται εντέχνως από τα λαμόγια τους παράγοντες, που συντηρούν τη μαστούρα / καψούρα / αρρώστια των φανατικών.

- Πώς με κόβεις φέτος, πάω για πρωτάθλημα ντουγρού, έτσι;
- Τι να σου πω, από χαφ είσαι κομπλίτα, στην άμυνα την παλεύεις, θες όμως ένα φορ που να τρώει παιδιά...

Fransisco Goya: Ο Κρόνος τρώει τα παιδιά του. (από Hank, 19/05/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Η μπάλα (στρογγυλή, λόγω σχήματος) και θεά (και καλά), λόγω τού ότι, πολλές από τις δραστηριότητες που σχετίζονται μ' αυτήν, έλκουν μετά μανίας ευρείες μάζες του πληθυσμού που εκδηλώνουν για αυτές ακραία συναισθήματα, συναισθήματα που αρμόζουν σε μια οντότητα, με θεία υπόσταση (π.χ: υπερβολική λατρεία και εκτίμηση, πάθιασμα, ιερό φανατισμό για την ομάδα τους, κλπ).

Κάποιες από τις αναφερόμενες δραστηριότητες είναι:

- μανιώδης παρακολούθηση ματς (στην τηλεόραση, στο γήπεδο, κλπ).

- αθλητική ενημέρωση για σχετικά θέματα (διάβασμα εφημερίδων, παρακολούθηση ενημερωτικών εκπομπών στην τηλεόραση, στο ράδιο, κλπ). Να μη χαθεί οξεία.

- παθιασμένη συζήτηση μεταξύ οπαδών για θέματα που αφορούν αθλητικά ματς, σχολιασμός φάσεων, κλπ.

- ένθερμη συμμετοχή σε αθλητικά ματς (σε γειτονιές, σε γήπεδα, κλπ), με στόχο την ατομική και την ομαδική διάκριση.

  1. Μπορεί, βέβαια, να μην είναι ένθερμη οπαδός κάποιας ομάδας, ωστόσο δεν κρύβει ότι τη μαγεύει η στρογγυλή θεά.
    Δες

  2. Γέροι, νέοι, παιδιά, εσχάτως κι εκατομμύρια γυναίκες, κι όμως θα καταφέρουν να βυθιστούν για 30 ημέρες στη μαγεία της στρογγυλής θεάς, αίροντας συνειδητά κάθε χυδαία εμπορευματοποίηση, πιστοί στη φυσική ομαδικότητα και λαϊκότητα του ποδοσφαίρου.
    Δες

  3. - Αύριο είναι το ντέρμπι των αιωνίων.
    -Κατάλαβα. Την ώρα του ματς, θα νεκρώσουν τα πάντα. Η προσοχή του πλήθους θα στραφεί στις κινήσεις της στρογγυλής θεάς.

(από GATZMAN, 03/05/09)(από GATZMAN, 03/05/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Tον ήπιαμε: Πήραμε τον πούλο καθώς πίναμε φραπέ (μπορεί να συμβεί μόνο σε Έλληνες).

Our secret combination πιπα κώλο εμπλοκή
η γλώσσα μας μεγάλη μα η πούτσα μας μικρή
αντί για την Ευρώπη υποκλιθήκαμε εμείς
στα τέσσερα μας στήσαν, μας ξεσκίσαν εξαρχής

Τον ήπιαμε, μεγάλε! (από panos1962, 28/11/09)

βλ. και τιμημένο, το

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Λέγεται για σούτια που είναι τελείως άστοχα στο ποδόσφαιρο και την σκοποβολή.

  1. Λοχίας: - Πού βαράς ρε ψάρουκλα, στον γάμο του Καραγκιόζη; Σιγά θα σκοτώσεις την Αγλαΐα!

  2. Το βάρεσε στον γάμο του Καραγκιόζη το πέναλτι ο Μπέκαμ!

Αυτή η μπάλα μαζεύτηκε από κάποιον προσκεκλημένο του Καραγκιόζη στον γάμο του και δημοπρατήθηκε για κάτι εκατομμύρια δολλάρια! (από Dirty Talking, 23/02/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Ο γαύρος, ο φίλαθλος του Ολυμπιακού, έτσι χλευάζεται από τους αντιπάλους. Υπονοείται ότι οι Πειραιώτες είναι μπάσταρδα από τον αμερικάνικο Στόλο, βλ. πουτάνας το κάγκελο, της.

Βαράτε κόκκινοι μπαγαποντοδότες, θα το αντέξω!

Ρίξαμε μια τεσσάρα στους απόγονους του Στόλου!

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Κυριολεκτικά:
κατιμάς ο (ουσιαστικό) [ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ :τουρκ.λ. katma = συμπληρωματικός] μικρό κομμάτι κρέας κατώτερης ποιότητας που προσθέτει ο κρεοπώλης στο ζύγισμα του καλού, για να καταναλωθεί κι αυτό. Αλλιώς κατμάς.

Μεταφορικά και σλαγκικά: Ό,τι μας περίσσεψε, με όλες τις εκφάνσεις της φράσης. Κάτι που σου πασάρουν υπούλως (σαν τον χασάπη ανωτέρω) ή επιλέγεις εξ ανάγκης (επειδή δεν έμεινε τίποτα καλύτερο, ή δεν σε παίρνει να ψωνίσεις καλύτερη ποιότητα λόγω τιμής). Κανείς δεν είπε ότι ο κατιμάς δεν τρώγεται - απλά είναι υποτιμημένος. Συχνά αναφέρεται σε ερωτικούς συντρόφους (Παραδείγματα 1, 2) ή σε παίκτες για διάφορα αγωνίσματα (Παράδειγμα 3).

Στον ερωτικό τομέα, η επιλογή του κατιμά λόγω ανάγκης, δεν αποτελεί απαραίτητα απόδειξη ότι κάποιος είναι σαβουρογάμης / σαβουρογάμα. Ίσα ίσα αποτελεί ένδειξη ότι το υποκείμενο είναι ευέλικτο και έχει αντιληφθεί ότι, λόγω νομοτελειακών καταστάσεων όπως η φυσική επιλογή, όποιο είδος δεν προσαρμόζεται στις συνθήκες είναι καταδικασμένο να εκλείψει.

Ο λαός είναι σοφός και το να ακολουθεί κανείς τις λαϊκές ρήσεις είναι σοφία. Στην περίπτωση επιλογής του κατιμά ακολουθείται το ρητό «Στην αναβροχιά καλό και το χαλάζι».

Το υποκείμενο, για να αποφύγει τις συνέπειες των επιλογών του και την κοινωνική κατακραυγή μπορεί να ισχυριστεί ότι διετέλεσε μια εξυπηρέτηση, οπότε τελικά από δακτυλοδεικτούμενος με την κακή έννοια, γίνεται ήρωας.

Σχετικά λήμματα (μη εξαντλητική λίστα): σαβούρα, πατσαβούρα, πλέμπα, διπλοσάκουλο, τελειωμένος, γαμίκος κ.λπ.

Δεν πρέπει να συγχέεται με έννοιες όπως: Καπαμάς (φαγητό από κρέας με λάχανα), καπλαμάς (επικάλυμμα), κάτι μας... (-συνέβη, -βρήκε, -έτυχε κλπ ρήματα).

Παράδειγμα 1
- Καλά μωρέ Κατερίνα, είναι δυνατόν, πήγες με τον κουασιμόδα, τον τελειωμένοπου τα χει ρίξει σε όλες μας και έφαγε από όλες τον χυλό;
- Σοφία, δείξε σοφία κι άσε την κριτική. Αφού το ξέρεις, τα μισά καλά παιδιά είναι πιασμένα από πουτάνες και τρελές και τα μισά από τα υπόλοιπα είναι λούγκρες. Έκανα και 'γω τον συμβιβασμό μου με τον κατιμά, μέχρι να 'ρθει ο πρίγκιπας.
- Τον έβαλες να φοράει κολάν και καβάλα σε κανα άλογο για να σου 'ρθει η όρεξη;
- Ήπια πριν όλο το Βόσπορο και μετά περιορίστηκα στην ανάποδη καβαλαρία και στο πισωκολλητό. - Τι να σου πω ρε φιλενάδα, άντε και εις ανώτερα.

Παράδειγμα 2
- Γάμησες;
- Γάμησα...
- Λέγε ρε.
- Άσε.
- Λέγε λέμε! Ποια;
- Την Ποπάρα...
- Ε, όχι ρε πούστη εκεί ξέπεσες, στον κατιμά; - Μια εξυπηρέτηση ρε φίλε...
- Είσαι ήρωας κολλητέ, θα πας στον παράδεισο...

Παράδειγμα 3
Ο κατιμάς στον πάγκο, εκτός από τον Βάγγο. (από εδώ)

(από pavleas, 22/02/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified

Παράφραση της γνωστής, και κάποτε χρήσιμης και αντικειμενικής από ότι μου λέει ο πατέρας μου, ο θείος μου και ο Τάσος που έχει το καφενείο Το Στέκι Του Φιλάθλου, αθλητικής εκπομπής από τότε που μετακόμισε στην ΝΕΤ εκ της ΕΤ1. Ο λόγος είναι ότι την Κυριακή ασχολείται αποκλειστικά με τα θέματα που αφορούν τις τρεις μεγάλες Αθηναϊκές ομάδες ενώ για τις υπόλοιπες παίρνει μπρος μετά τα μεσάνυχτα δηλαδή Δευτέρα. Ωσεκτουτού, για κάποιους η εκπομπή χωρίζεται σε δύο features: την Αθηναϊκή Κυριακή και την Για Τους Υπόλοιπους Δευτέρα.

Η σκέψη, φαντάζομαι, πίσω από αυτή την ενέργεια είναι ότι οι οπαδοί της τριάδας είναι αντικειμενικά περισσότεροι οπότε και έχουν προτεραιότητα. Αλλά μάλλον κανείς δεν σκέφτηκε πως όλοι πληρώνουν το «πάνελ» της εκπομπής και επιπλέον αυτοί οι όλοι δεν είναι βαμπίρ, δεν έχουν αϋπνίες, δεν είναι δημόσιοι υπάλληλοι/φοιτητές/αργόσχολοι, δεν είναι οπαδοί των τριών μεγάλων ομάδων αλλά κανονικοί άνθρωποι που το τραγούδι των Λουκιανού Κηλαηδόνη και Ημισκουμπρίων Νωρίς τους αγγίζει. Μάλιστα, η εν λόγω καθυστέρηση δεν οφείλεται σε ο,τιδήποτε μπορεί να κατανοήσει ή έστω να δικαιολογήσει κανείς αλλά στην φλυαρία και στην, ενσωματωμένη στο ελληνικό γένος, ανάγκη να δείξει ποιος τα έχει βαρύτερα το κάθε φερέφωνο παλιός ποδοσφαιριστής (ισχύει και για το θηλυκό του πάνελ αυτό αλλά στην ζυγαριά μπαίνει άλλο ζευγάρι πράματα %:)=Β).

Παραδόξως, αυτό που συμβαίνει ενοχλεί όλους ανεξαιρέτως τους οπαδούς. Δυστυχώς μέχρι τώρα δεν έχει βρεθεί αντίδοτο στην απέραντη βλακεία που θα έσωζε πολύ κόσμο αλλά και όλοι όσοι βρίσκονται κοντά στους «συντελεστές» έχουν αρνηθεί τεράστια ποσά, σύμφωνα με πληροφορίες, για να εκτελέσουν μερικά απλά συμβόλαια θανάτου. Τέλος, υπάρχουν και οι περίεργοι που, πως να το κάνουμε ρε παιδί μου, γουστάρουν Μίνο και πουρουπουπού. Για αυτούς δεν υπάρχει γυρισμός.

- Βάλε ΝΕΤ ρε να δούμε τα γκόλ της Μπαοκάρας!
- Καλά, αν περιμένουμε από την Αθηναϊκή Κυριακή ξύπνα με κατά τις 3.
- Χαζός είσαι ρε; Με τον Παναθηναϊκό παίζαμε, από τους πρώτους θα μας δείξει.
- Ε δε στο πα ρε συ; Τώρα που είμαστε δεύτεροι όλοι ψιλοκόβουν το τουμπεκί και πληρώνουν τα ρισπέκια!
- Ναι, αυτό πρέπει να είναι...

Οι καλοί φίλαθλοι φροντίζουν τις δημοσιογράφους. (από Galadriel, 18/03/09)

Got a better definition? Add it!

Published
Last modified