Tagged definitions (7331)
Showing 1231-1240 from 7331

Τὸ φέρνω ἐδῶ δὲν ἔχει τὴν κανονική του σημασία (κομίζω τι, (ὑπο)βαστάζω τι, εἶμαι ὑπόθεμα τινός), ἀλλὰ τὴν ἀργκοτική του ἔννοια, ποὺ σημαίνει συμπεριφέρομαι σάν, πρόσκειμαι σέ, ἔχω τὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ, τὰ ὁποῖα ὅλα μαζὶ συμποσοῦνται σὲ ὁμοιάζω μέ.

Ἡ σύνταξι εἶναι φέρνω (λιγάκι) σὲ Αἰτ.

Ἀπὸ τὴν ἔρευνα (καὶ καλά) στὸ http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/ προέκυψαν καὶ πολλὲς συνθέσεις τοῦ φέρνω, ὡς δευτέρου συνθετικοῦ, στὶς ὁποῖες ἔχει πάντα τὴν ἀργκοτικὴ σημασία, ἐκτὸς ἀπὸ τὰ γυροφέρνω (φέρνω γύρους, μία ἀκόμη παράπλευρη σημασία), (κουτσο)καταφέρνω (ὅπου ἐν κατακαυλίδι σημαίνει [προσ, εισ]φέρ[ν]ω ἀποτέλεσμα), λογοφέρνω (εἰσφέρω λόγους σὲ φιλονεικία, μπερχαμά κλπ), ξαναφέρνω (ἡ κυρία σημασία ἐπαναληπτικῶς), συνεφέρνω (φέρνω στὰ συν-καλά του κάποιον) καὶ συμφέρ(ν)ω (ἔχω ἰδιοτελὲς διαφέρον διά). Ἡ σημασία τοῦ φέρνω στὸ γυροφέρνω ἀπαντᾶται καὶ στὸ φέρνω βόλτα (καταφέρνω, κουλαντρίζω, βλ. ὁρ. 2), τὸ ὁποῖο ὅμως δὲν ἀπαντᾶται ἐν συνθέσει (βολτοφέρνω).

Ἔγραφον μὲ τὴν ἐνθάρρυνσι καὶ συνεισφορὰ τοῦ Βικός.

Έκφραση για όποιον/α κάνει ότι δε κατάλαβε.

Μαύρη τρύπα είναι μια συγκέντρωση μάζας στο σύμπαν σημαντικά μεγάλης, ώστε η δύναμη της βαρύτητας να μην επιτρέπει σε οτιδήποτε να ξεφεύγει από αυτή, παρά μόνο μέσω κβαντικής συμπεριφοράς. Το βαρυτικό πεδίο είναι τόσο δυνατό, ώστε η ταχύτητα διαφυγής κοντά του ξεπερνά την ταχύτητα του φωτός. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ότι τίποτα, ούτε καν το φως, δεν μπορεί να ξεφύγει από τη βαρύτητα της μαύρης τρύπας, εξ ου και η λέξη «μαύρη» (Βικούλα). Η ισχύς της βαρυτικής έλξης έχει ως αποτέλεσμα οι μαύρες τρύπες να ρουφάν κάθε σώμα που βρίσκεται κοντά τους. (εδώ).

Στη νεοελληνική δημόσια ζωή οι μεταφορικές μαύρες τρύπες άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους περί τα τέλη της 10ετίας του 80 και αρχές του 90 και πρωτοεντοπίστηκαν στα ασφαλιστικά ταμεία. Από τότε εμφανίζονται όλο και συχνότερα, στη διαχείριση των νοσοκομείων, στα λογιστικά των δήμων, και τέλος του ίδιου του κράτους. Επίσης έκαναν μετάσταση στον ιδιωτικό τομέα, στο χώρο των ασφαλιστικών εταιρειών (π.χ. ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ), των τραπεζών (π.χ. Proton Bank), των Π.Α.Ε. κλπ. Όπως συμβαίνει και με τις μαύρες τρύπες του σύμπαντος, οι μαύρες τρύπες της ελληνικής οικονομίας απορροφούν όσο χρήμα περιέρχεται στη σφαίρα επιρροής τους και το εξαφανίζουν δια παντός. Θα μπορούσε ίσως κάποιος να το αναζητήσει στα νησιά Καϊμάν, το Λιχτενστάιν ή την Ανδόρα; Ακόμη κι αν βρεθούν τέτοιοι παράτολμοι και άμυαλοι εξερευνητές, το χρήμα δεν πρόκειται να βρεθεί, διότι η μαύρη τρύπα θα τους απορροφήσει και αυτούς επέκεινα του ορίζοντα των γεγονότων, από τον οποίο καμία πληροφορία δεν μπορεί πλέον να ξεφύγει, και αντί να βρεθεί το χρήμα θα εξαφανιστούν οι ερευνητές.

Οι πολλαπλές μαύρες τρύπες των ελληνικών δημοσίων οικονομικών, με την αέναη μεγέθυνσή τους τείνουν να συγχωνευθούν σε μια μαύρη τρύπα δυσανάλογα μεγάλη προς το μέγεθος της οικονομίας της μικρής Ελλάδας. Με την αδηφαγία τους, οι μαύρες τρύπες τείνουν να καταβροχθίζουν όλο και περισσότερα δις, ενώ ασκούν μια παράξενη ελκτική γοητεία που ωθεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και το διεθνές νομισματικό ταμείο να τις τροφοδοτούν με τη σειρά τους με δεκάδες δισεκατομμυρίων, που κι αυτά εξαφανίζονται πέρα από τον ορίζοντα των γεγονότων.

Αρχικά ο όρος χρησιμοποιούνταν για να δηλώσει το ταμειακό έλλειμμα (παρ. 1), δηλ. άλλα ποσά έβγαζαν τα χαρτιά και άλλα υπήρχαν στο ταμείο, οπότε παρέπεμπε σε υπεξαίρεση εκ μέρους των λειτουργών του οργανισμού που την εμφάνιζε. Ήδη όμως έχει γενικευθεί και δηλώνει συλλήβδην, κατά περίπτωση, και το λογιστικό έλλειμμα.

Η λογιστική μαύρη τρύπα διέπεται από την κβαντική αρχή της απροσδιοριστίας και έτσι είναι απολύτως αδύνατο να διαπιστωθεί το μέγεθός της. Μόνον εκτιμήσεις είναι δυνατές, που ποικίλλουν σε βαθμό που να είναι αδύνατο να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα, έστω και κατά προσέγγιση (παρ. 2).

Ο δεσπόζων ρόλος της μαύρης τρύπας στα δημόσια οικονομικά έχει ήδη οδηγήσει στην περαιτέρω μετάσταση του φαινομένου και σε άλλους τομείς της δημόσιας ζωής, όπως είναι οι νόμοι του κράτους γενικώς, όπου τα παλιότερα παραθυράκια έχουν αρχίσει να μετατρέπονται σε μαύρες τρύπες, το ποδόσφαιρο, το κομματικό σύστημα, η εξωτερική πολιτική, ο πολιτισμός, κ.ο.κ. (παρ. 3).

Αν σκεφτεί κανείς ότι η σύμμαχος και γείτων χώρα περιστοιχίζει τη μικρή Ελλάδα με γκρίζες ζώνες, ενώ εντός της μικρής Ελλάδας οι μαύρες τρύπες αυξάνονται και πληθύνονται, μπορούμε να εικάσουμε μια μελλοντική κατάσταση όπου η χώρα μας ολόκληρη θα είναι μια μαύρη τρύπα περιστοιχισμένη από γκρίζες ζώνες.

Στις σημερινές συνθήκες οικονομικής ένδειας στις οποίες καλείται να επιβιώσει ο σύγχρονος νεοέλληνας, η παραπάνω κλασσική φράση χρησιμοποιείται όλο και πιο συχνά για να δηλώσει το ανέφικτο της συγκέντρωσης ενός ποσού που μας ζητείται για οποιοδήποτε λόγο (για λογαριασμό της ΔΕΗ, εφορία, αγορά ενός καταναλωτικού αγαθού, χαρτζιλίκι κ.λπ.).

Παραδοσιακά, το να εισέλθει κάποιος «εις γάμου κοινωνία» συνεπαγόταν υπολογίσιμες οικονομικές δαπάνες για τα έξοδα της γαμήλιας τελετής και ως εκ τούτου δεν το έπραττε κανείς παρά μόνο εφόσον είχε εξασφαλίσει τα σχετικά κονδύλια ενώ προς τον σκοπό αυτό θυσιάζονταν οι άλλες δαπάνες. Η δε αδυναμία εξεύρεσης του αναγκαίου ποσού, οδηγούσε σε αναβολή του ευτυχούς γεγονότος, και από εκεί προκύπτει και ο ευσεβής πόθος που αποτελεί το λήμμα μας.

Ο μπάΤΣΟΣ (αστυνομικός). Συνήθως χρησιμοποιείται και στον πληθυντικό αριθμό ως έχει (οι τσος).

Η πιο διαδεδομένη εκδοχή του ήμουν κι εγώ εκεί.

Για την ιστορική αφορμή βλ. λ.χ. εδώ. Πρόκειται για υπόθεση του 2001, όπου στην θαλαμηγό Therapin ανήκουσα στον ψυχίατρο Λυμπέρη βρέθηκε κοκαίνη, ενώ στο ίδιο κότερο επέβαιναν τρανταχτά ονόματα του ελληνικού σταρ-σίστεμ, όπως ΟΣάκηςΟΡουβάς, ο Λάκης Λαζόπουλος, ο Ηλίας Ψινάκης, ο Κώστας Χαριτοδιπλωμένος και πολλές μοντέλες. Οι σταρζ τελικά την γλύτωσαν, ενώ τον Λάκη Λαζόπουλο είχε υποστηρίξει ο Αλέξης Κούγιας. (Για μια θεώρηση των γεγονότων υπέρ του κατόχου του κοτέρου βλ. εδώ). Αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο είναι ότι οι Μυκονιάτες κυκλοφορήσανε (αποτίοντας ελάχιστο φόρο αλληλεγγύης που λέει κι ο αΓ.Α.Π.ούλης) μπλουζάκια T-shirt με την επιγραφή «ήμουν κι εγώ στο κότερο» από τα οποία καθιερώθηκε η έκφραση.

Το χαρακτηριστικό, λοιπόν, της έκφρασης αυτής είναι ότι δηλώνει δύο πράγματα ταυτοχρόνως:

1. Καμάρι ότι ήμουν κι εγώ εκεί. Το κότερο εννοοείται ως η προνομιακή κιβωτός στην οποία έχουν το δικαίωμα να μπαίνουν μόνο τα επιφανή σελεμπριτόνια, οπότε το να είσαι στο κότερο, σημαίνει ότι «έχεις τζετ κι ανήκεις στο τζετ-σετ» (κατά Ημισκούμπρια), σε παίζουνε κι εσένα.

2. Ανάληψη ενοχής ότι συμμετείχες κι εσύ στις ανομίες/ αμαρτίες που διεπράχθησαν στο κότερο. Ορισμένοι, δηλαδή, από αυτούς που φορέσαν το μπλουζάκι ήθελαν να δηλώσουν ότι είμαστε όλοι ένοχοι, άμα σας βαστάει, συλλάβετε κι εμένα, ο αναμάρτητος πρώτος χορεύει μπαλέτο και τα ρέστα παγωτά.

Αυτή η ταυτόχρονη συνύπαρξη περηφάνιας και ανάληψης ενοχής είναι πολύ χαρακτηριστική του Νεοέλληνα και έκτοτε η έκφραση χρησιμοποιείται σε ένα μεγάλο φάσμα περιπτώσεων.

Λ.χ. στο παράδειγμα 1 βλέπουμε μια χρήση τυπική του ήμουν κι εγώ εκεί, δηλαδή δεν είμαι ντεμοντέ, βρίσκομαι στο επίκεντρο της Ιστορίας, έστω ως «παρών απών». Ή το έχω δοκιμάσει κι αυτό και δεν μου λέει πια τίποτε, κυριολεκτικά been there got the T-shirt, που λέει και το Πονηρόσκυλο. Στα παραδείγματα 2α, 2β βλέπουμε μια πιο δημοσιοκαφρική εκδοχή, όπου εξαίρεται η αυτοψία και αυτηκοία του παρόντος στα γεγονότα. Και στα παραδείγματα 3α, 3β βλέπουμε την ανάληψη συλλογικής ευθύνης.

Αξίζει να δούμε και μερικές ακόμη εκδοχές της ίδιας δομής στην μετα-μεταπολίτευση. - 'Ημουν κι εγώ μαλάκας, μεγαλόψυχη παραδοχή του Μεγάλου Πέτρου που λίγο-πολύ σημαίνει «ήμουν κι εγώ στο γλέντι της λαμογιάς».
- Κάλυπτα κι εγώ τον Κατσουράνη.
- Είδα κι εγώ το βίντεο της Τζούλιας. -Αγανάκτησα κι εγώ στην Πλατεία, -Πήδηξα κι εγώ τη Μακρυπούλια (= τον έχω ψιλοπάρει κι εγώ κι ας το παίζω άντρας).

Συνήθως πρόκειται για μια τυπικά νεοελληνική συνήθεια να αναλαμβάνεις περήφανα την συμμετοχή σου σε μια συλλογική ενοχή, γιατί αλλιώς θα σου πουν ότι ήσουν στην απόξω- οι άντρες περνούν μαμά . Ενίοτε αυτό φτάνει μέχρι την αξίωση να τιμωρηθείς κι εσύ από κοινού με όσους έχουν φταίξει πολύ πιο πολύ από σένα, ώστε να μην χάσεις την αίγλη του σελεμπριτονίου κατά ένα αντεστραμμένο μαζί τα φάγαμε , που διεκδικείται και από τα κάτω, αντί απλώς να επιβάλλεται από τα πάνω.

Πάσα: Γκαλάντριελ.

1. Το αέρα πατέρα στα αγγλικά. Χρησιμοποιείται μαζί με την ελληνική εκδοχή ή και μόνο του για να τονίσει ακόμα περισσότερο το «αερητζίδικο» του πράγματος.

2. Όνομα ανύπαρκτης αεροπορικής εταιρείας, που προέρχεται από πιστή μετάφραση της γνωστής φράσης «αέρα πατέρα». Χρησιμοποιείται χάριν αστεϊσμού μεταξύ κολλητών, για να υπερτονίσει το ανύπαρκτο ή το ανέφικτο μιας κατάστασης.

Νέτη σκέτη η λέξη ένεκα σημαίνει «εξαιτίας» και συντάσσεται με γενική.

Φαίνεται όμως πως λόγω κάποιας δυσκολίας ως προς τον ήχο της (ακούγεται λίγο σαν εξωγήινη) ή το εξαιρετικά λιτό της (είναι σύντομη για το βάρος που σηκώνει) ή την εφαρμογή της (σύνταξη με γενική, μια πτώση που τείνει να εξαλειφθεί), έχει αποκτήσει με τον καιρό διάφορες παραλλαγές, οι οποίες ξεκίνησαν από λάθος, τείνουν όμως να καθιερωθούν, είτε ως σλανγκ είτε ως κανονικές, δόκιμες.

Γνώμη μου: είναι από τα λάθη που δεν πρέπει να υποστούν τον βιασμό της διόρθωσης, είναι από τα λάθη που δημιουργούν νέα ή συμπληρωματικά γλωσσικά πράγματα (ένα από τα 2983948 λήμματα του προχείρου μου είναι αφιερωμένο σε αυτά, θα).

Μία λοιπόν από τις παραλλαγές του ένεκα, είναι η προσθήκη-πλεονασμός του που (παρ. 1, 2), η οποία αναφέρεται και στο ΛΚΝ, που σημαίνει «εξαιτίας του ότι». Εδώ το «εξαιτίας του ότι» πέφτει μεγάλο, το «ένεκα» μικρό, κι έτσι το «ένεκα που» φέρνει την μπαλάντσα στα ίσα της.

Άλλη μία είναι η σύνταξή της με αιτιατική (παρ. 3, 4) ή με ονομαστική (παρ. 5.).

Για κάποιο λόγο, ως νέο συντακτικό φαινόμενο, το συνδέω με την περίπτωση του αφού. Πέραν αυτού είναι και συνώνυμα, με τη διαφορά ότι το ένεκα (που) μπαίνει στην αρχή, ενώ το αφού στο τέλος της πρότασης.

σ.ς.: διάλεξα για λήμμα το συνηθέστερο από τα τρία, για λόγους αναζήτησης. σκέτο ένεκα, δεν.

Κοροϊδεύω κάποιον, γελάω με την πάρτη του. Τον αντιμετωπίζω με ελαφρότητα. Όπως ο μεζές είναι για τσίμπημα, ορεκτικό δηλαδή, και δεν είναι για χόρταση, έτσι και αυτός τον οποίον παίρνουμε στον μεζέ δεν είναι, κατά τη γνώμη μας, τπτ το πολλά βαρύ (εκείνη τη στιγμή τουλάχιστον).

Συνώνυμο: παίρνω κάποιον στο ψιλό.

Το λήμμα υπάρχει στο ΛΚΝ, αλλά χωρίς ανάλυση και παράδειγμα. Να πω κι ότι ήταν ξεχασμένο και ξαραχνιάστηκε, επικαιρότητα αφού.

Τώρα όλο και κάποια esprits esprits mal tournés εδώ μέσα θα το συνδέσανε με άλλον μεζέ, αλλά εγώ δεν λέω τπτ, τους αφήνω να αυτοσχεδιάσουν...

Ο πούστης, ή ο στρέι, ή το αγορίτσι, δηλ. ο άντρας που γυναικοφέρνει αισθητά.

Τρελό αγόρι λέγεται γιατί έχει έναν αέρα παρδαλοσύνης, έχει ένα χμου ελαφρότητας και ανεμελιάς, σαν το τρελοκόριτσο. Δεν αποκλείεται όμως να αποκαλέσουμε τρελό αγόρι και τον καθόλα σοβαρό άντρα, του οποίου όμως την τάση αναγνωρίζει το έμπειρο μάτι.

Προφέρεται αδελφίστικα.

Παρομοίως βλ. τρελό μωρό, μελαγχολικό αγόρι.