Tagged definitions (7)
Showing 1-7 from 7

Η πολιτική αναμέτρηση με τη μορφή τηλεοπτικής μονομαχίας, η τηλεμαχία δηλαδή.
Από το αγγλικό debate.

Γράφει ο Ν. Σαραντάκος:
Σε κάποιο διαδικτυακό βήμα συζητήσεων, κάποιος υποστήριζε, και μάλιστα με ύφος χιλίων καρδιναλίων, ότι: Στην αρχαία Ελληνική γλώσσα υπάρχει η λέξη δίβατον < δύο + βήμα (ομιλίας)=δύο βήματα (βάθρα) ομιλίας. Από τη λέξη αυτή προήλθε το ξενόγλωσσο debate (ντιμπέιτ). Συνεπώς η συζήτηση, η συνομιλία περισσοτέρων των δύο ατόμων κακώς χαρακτηρίζεται ως debate. Φυσικά, όλη αυτή η «εξήγηση» είναι για τα πανηγύρια.

Το αγγλικό debate ετυμολογείται προφανέστατα από το γαλλικό debattre που έχει την ίδια σημασία, συζητώ, αλλά αρχικά σήμαινε ‘παλεύω’ (αν έχει δει κανείς μερικά ντιμπέιτ βρίσκει διάφανη την ετυμολογία) και είναι από το λατινικό battere, χτυπάω κάποιον. Εκτός αυτού, λέξη δίβατον δεν υπάρχει στα αρχαία ελληνικά. Όταν τα υποστήριξα αυτά στο Διαδίκτυο, ο συντάκτης μου απάντησε με στόμφο ότι υπάρχουν και λέξεις που δεν τις κατέγραψαν τα λεξικά. Απάντησα ως εξής:
Λέξη δίβατον, έγραψα και επιμένω, δεν παραδίδεται στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Μπορεί να υπήρξε και να είναι αμάρτυρος τύπος, αλλά δεν έχετε καμιά απόδειξη γι' αυτό. Όπως καταλαβαίνετε, αυτό εξασθενίζει απελπιστικά την πρότασή σας.

Όπως καταλάβατε, αυτό είναι το πρόβλημα με τις ωραίες και άπιστες ετυμολογήσεις: ρίχνει ο παλαβός μια πέτρα στο πηγάδι, και μετά πρέπει ο γνωστικός να πέσει μέσα για να τη βγάλει· δηλαδή, πρέπει να αφιερώσεις χρόνο και κόπο για να ανασκευάσεις μια άποψη που ο άλλος βγάζει από την κοιλιά του στο πι και φι.

Τηλεμαχία λοιπόν, αλλά έλα που του Αλέφα το γλωσσικό κριτήριο έχει διαφορετική γνώμη!
Ελληνοποιήθηκε έτσι και ηχητικά, το ντιμπέιτ σε ντιμπέη.

Απορία: Γιατί έγινε ντιμπέη κι όχι ντιμπέι;

Είναι το γνωστό μας διαδικτυακό shoutbox ή φωνοδοχείο. Ο όρος προέρχεται από σύντμηση του shoutbox < box < βοχ, όταν το πληκτρολόι είναι γυρισμένο στα ΕΛ.

Ο υπερβολικά κουρασμένος άνθρωπος, τόσο κουρασμένος και νυσταγμένος που μόλις βρει κρεβάτι θα πέσει όπως έπεσε ο Απόλλο στο Ρόκυ 4 μετά από τις μπουνιές του Ρώσου (βλ. βίντεο).

Επειδή θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο Απόλλο στη εν λόγω σκηνή έπεσε για κάποιο σκοπό και άρα σαν ήρωας, Απόλλο μπορεί να είναι και αυτός που παπαρ' ότι όλες οι πιθανότητες να πετύχει το σκοπό του είναι κατά του, συνεχίζει και το παλεύει μέχρι που τελικά χάνει και αυτός ηρωικά όπως ο Απόλλο.

Αντ(ι)βέντσουρ είναι ο τύπος...

• ...που ασχολείται μανιωδώς με το πιο μοδάτο «επικίνδυνο» σπορ. (πχ. το κάϊτ την παρούσα δεκαετία, bunjee jumping την προηγούμενη),
• ...που επιβιώνει σε οποιεσδήποτε συνθήκες, και το ευχαριστιέται σαν γνήσιος ξάδελφος του Ταρζάν. Κάτι σαν τον Bear Grylls. Ενίοτε, χαστουκίζει κάνα λιοντάρι έτσι για να δείξει ποιος είναι o ρουμάνος στη ζούγκλα,
• ...ο οποίος όταν βγει το βράδυ, τα κάνει πουτάνα. Ποτέ δεν είναι βαρετή η έξοδος μαζί του. Το καλύτερο φινάλε σε μια τέτοια έξοδο, είναι το αυτόφωρο, το χειρότερο το νοσοκομείο.
• ...που είναι χύμα, και δεν λέει ποτέ όχι σε οποιαδήποτε πρόταση, άντρας έτοιμος για όλα. Δηλαδή ο τύπος «vivere pericolosamente».

Η έκφραση προφ προέρχεται από την αγγλική λέξη για την περιπέτεια (adventure), και έλκει την καταγωγή της, από τις καμπάνιες του Κάμελ και του Μάλμπορο, την δεκαετία του '80, με τις περίφημες adventure teams, και τους τυπάδες να χέζουν στο δάσος, γύρω από μια φωτιά, στη μέση του πουθενά.

Κορυφαία, all time classic ατάκα, προερχόμενη από ένα εξίσου διάσημο και υπέρ-καλτ film, τον Ταξιτζή (Taxi Driver, 1976) του Martin Scorsese, με πρωταγωνιστές τον τιτανοτρισμεγιστοτεράστιο Ροβέρτο Δε Νίρο και το καυλοπίπινο τότε Jodie Foster.

H ατάκα, καθώς και η όλη σκηνή στο πλαίσιο της οποίας εκστομίζεται, θεωρούνται από τα πλέον αναγνωρίσιμα σύμβολα του παμφάγου, μαζοποιητικού και τερατώδους μηχανισμού που ακούει στο όνομα Ποπ Κουλτούρα. Αποτελούν στερεότυπα μοτίβα της εικονογραφίας της. Πανηγυρική επιβεβαίωση των παραπάνω, η ψήφισή της το 2005 ως της δέκατης καλύτερης κινηματογραφικής ατάκας όλων των εποχών, και η συνακόλουθη αναβίβασή της ως αυτοτελούς λήμματος στη Βικούλα.

Σε τι στο μπούτσο αναφέρεται τελοσπάντων αυτή η ατάκα; Για να απαντήσουμε, ας θυμηθούμε λίγο τα συμφραζόμενα: πρόκειται για την περίφημη σκηνή του Καθρέφτη, προς τον οποίο ο φρικαρισμένος και σε φάση δεν-την-παλεύω-κάστανο Travis Bickle εξαπολύει έναν αριστουργηματικό, εμβριθέστατο και ποιητικό μονόλογο.

[I]«You talkin' to me; You talkin' to me; You talkin' to me; Then who the hell else are you talkin' to; You talkin' to me; Well I'm the only one here. Who the fuck do you think you're talking to;»[/I]

Ο Travis, ο μοναχικός, πορνόβιος και ψιλοαϊζενχάουερ ταρίφας, προβάρει το λογύδριο αυτό στον καθρέφτη του, προπονούμενος ψυχολογικά για αχαλίνωτους τσαμπουκάδες / μανούρες / ξυλίκια και λοιπά ζοριλίκια στους κακόφημους δρόμους της Πόλης-που-ποτέ-δεν-Κοιμάται (Νέα Υόρκη). Εξασκείται στο να παίρνει το κατάλληλο ψαρωτικό ύφος και τη μαγκιόρικη φωνή, πράγματα που θα του χαρίσουν το τακτικό πλεονέκτημα έναντι του αντιπάλου του στο αναμενόμενο street fighting πατιρντί.

Η πλάκα είναι πως, σύμφωνα με το σεναριογράφο του φιλμ, η συγκεκριμένη ατάκα δεν υπήρχε πουθενά γραμμένη στο σενάριο, το οποίο απλά προέβλεπε - γενικώς και αορίστως - «τον ήρωα να μιλά στον καθρέφτη του». Τυπική λοιπόν περίπτωση υποκριτικού αυτοσχεδιασμού, που συνέβαλε ουκ ολίγον στο χτίσιμο του μύθου που λέγεται Ντε Νίρο.

To Αre you talking to me λοιπόν, γεννιέται και καθιερώνεται ως μια αυθεντικά street έκφραση, που χρησιμοποιείται ως προανάκρουσμα κάποιου τσαμπουκαλίδικου σκηνικού / κλοτσοπατινάδας. Γίνεται το motto κάθε προκλητικού μαλάκα κάγκουρα / αλητάμπουρα / τσογλαναραίου που έχει βγει στο δρόμο καυλωμένος και ψάχνεται εναγωνίως για φασαρίες, για να μας αποδείξει πόσο άντρακλας και γαμίκλας είναι...

Αυτά στην αρχή. Διότι κάπου στο δρόμο, το σημαινόμενο (τσαμπουκάς / ξυλίκι / αναίδεια / προκλητικότητα κλπ) εξαφανίστηκε. Κι απέμεινε η έκφραση μονάχη της, ξεκρέμαστη και ξεκάρφωτη, αποκομμένη απ' το ορίτζιναλ context της, να ακολουθεί μια δική της αυτόνομη πορεία, άλλο ένα ορφανό σημαίνον μέσα στη φαντασμαγορία των σημαινόντων και τη χρυσόσκονη των φαινομενικοτήτων μιας μεταμοντερνιάρικης εποχής...

Ήταν αναπόφευκτο να συμβεί αυτό; Μάλλον ναι, τη στιγμή που η ταινία - αλλά και ο Σκορσέζε γενικότερα - εμπίπτουν σ' αυτό που λέμε κουλτουριάρικη προσέγγιση. Παρεμπίπταμπλυ, ο υποφαινό δε γουστάρει ιδιαίτερα ούτε την ταινία ούτε το σκηνοθέτη, που κατά την ιδίαν ημών άποψη είναι αργός, βαρετός, ψιλοκοιμήσης, τούφας...

Που / πώς / πότε παίζει να ακούσεις την ατάκα today; Μάλλον ως ένα τιραμισουρεάλ πασπαρτού που πάει με όλους και με όλα, κατά κανόνα σε φάση παρεΐστικου χαβαλέ κι έτσι. Η «σοβαρή» χρήση της έχει εκλείψει, αν το επιχειρήσεις θα θεωρηθείς γραφικός, για τα πανηγύρια. Συνήθως το πετάμε ως αποστομωτική - τηλεγραφική απάντηση σε κάποιο φίλο που μας ζαλίζει τ' αρχίδια με τις επίμονες / ανούσιες ερωτήσεις του. Του καθιστούμε έτσι σαφές πως τον γράφουμε οριστικά στα βυζιά μας, πως δεν πρόκειται να ασχοληθούμε άλλο με την πάρτη του και πως καλά θα κάνει να μας ξεφορτώσει και να βρει άλλο βιολάκι...

(Από τα σχόλια στο λήμμα κουδουνάτος)

Η πόλωση που δημιουργείται από τα polls, δηλαδή τις δημοσκοπήσεις (κατά το κωλονοσκοπήσεις). Ο σλανγκισμός εστιάζει κυρίως στο πνεύμα μισαλλοδοξίας και τεχνητής δέσμευσης που καλλιεργείται μέσα από τέτοιες pollώσεις. Συνηθίζονται στις μέρες μας να γίνονται συνέχεια δημοσκοπήσεις για το καθετί. Πολλές φορές είναι κατά παραγγελία, και στο ερώτημα, και ενδεχομένως και στην απάντηση. Οπότε εμείς οδεύουμε ως πρόβατα σε τεχνητές pollώσεις μας. Γιατί θεωρούμε μαγκιά και αξία μας ότι κάποιος ζητάει την γνώμη μας, κολακεύεται ο εγωισμός μας, και δεν καταλαβαίνουμε ότι έτσι απλώς εξυπηρετούμε τα συμφέροντα κάποιου. Στην χειρότερη περίπτωση πρόκειται για αυτοεκπληρούμενη προφητεία, δηλαδή κάτι που παρουσιάζεται ότι έχει περιγραφική μόνο δύναμη, αποκτά προκλητική δυναμική (λ.χ. άμα βλέπεις ότι όλοι οι άλλοι θεωρούν κάποιον καλό, λες «δεν μπορεί, δίκιο θά 'χουν»). Στην καλύτερη απλώς τεστάρεται το κοινωνικό σύνολο και η δύναμη των μηχανισμών διερεύνησης και διερμηνείας του.

Οι pollώσεις είναι πολλών ειδών. Θα σταχυολογήσω μερικές. 1. Οι pollώσεις με ερωτήματα «ποιος είναι ο καταλληλότερος για πρωθυπουργός ή για κυβέρνηση», ή «ποιος είναι ο πιο δημοφιλής πολιτικός» που, αναλόγως με το ερώτημα που θέτουν και την στιγμή που το θέτουν, καταλαβαίνεις ποια είναι η σκοπιμότητα του pollωτή. Λ.χ. σε λίγο παλιότερες περιόδους το να θέσεις ερώτημα για «καταλληλότερο πρωθυπουργό» έχω την εντύπωση ότι θα ήταν pollωση δεξιάς εφημερίδας για να βαραθρώσει έτι περαιτέρω τον Παπανδρέου (είπαμε πριν λίγα χρόνια), ενώ το ερώτημα για «καταλληλότερη κυβέρνηση» θα ήταν pollωση κεντροαριστερής για να δείξει την δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση της Ν.Δ. Ομοίως οι pollώσεις αορίστως για πιο δημοφιλή πρόσωπα, γίνονταν στα 00ς σε στιγμές που κάποιος ήθελε να καταδειχτεί η δυναμική του Χριστόδουλου, του Στεφανόπουλου ή του Αβραμόπουλου, ή αντιθέτως να δείξει την πτώση τους. Σ' αυτού του είδους τις pollώσεις, η απάντηση βρίσκεται κατά κάποιον τρόπο μέσα στην ερώτηση, ήτοι στην σκοπιμότητα του εκάστοτε pollωτή.

1. Οι exit-pollώσεις. Εδώ στήνονται pollωτικές κάλπες ή κάλπικες pollώσεις (όπως προτιμάτε), έξω από τα εκλογικά κέντρα, ώστε τα μύδια να τεκμάρουν μια ώρα αρχύτερα το αποτέλεσμα των εκλογών. Γενικά, είναι αρκετά χρήσιμο, αφού pollωνόμαστε που pollωνόμαστε με τις ίδιες τις εκλογές, τουλάστιχον να ξεpollωθούμε μια ώρα αρχύτερα. Αν και κατά τον ΚΥΡ η βραδιά των εκλογών είναι πάντα η πιο ευτυχισμένη νύχτα του Νεοέλληνα, αφού έχει φύγει ο ένας και δεν έχει προλάβει να έρθει ο άλλος. Τώρα λοιπόν τα μύδια έρχονται να μας κλέψουν κι αυτήν ακόμη την χαρά, σαν άλλος φεουδάρχης που διεκδικεί το jus primae noctis του. Άλλωστε, αυτές οι exit-pollώσεις κρύβουν πολλές εκπλήξεις. Όλοι θυμούνται τι έγινε το 2000, που η exit-pollωση έδειξε Ν.Δ. και η μέσα pollωση έδειξε μετά ΠΑΣΟΚ, ώστε ο Κωστάκης πιάστηκε Κώτσος! Οπότε οι μεν οπαδοί του ΠΑΣΟΚ έσπευσαν να κάνουν καζούρα στους αντιπάλους τους, οι δε οπαδοί της ΝΔ να αναπτύξουν (από τότε!) τις θεωρίες περί ασύμμετρων απειλών που στέρησαν απ' τον Κωστάκη τον θρίαμβό του, εκπορεύτηκε πολλή φημολογία, που δεν μου επιτρέπεται να σχολιάσω, μπορώ απλώς να το αναφέρω ως παράδειγμα του πώς η exit-pollωση λειτούργησε κι εδώ pollωτικά.

2. Κι ένα διασκεδαστικό είδος pollωσης. Με την ανάπτυξη του Ιντερνετιού κάθε ιστοσελίδα και κάθε βλόγιο(ν) μπορεί να κάνει και την δική του pollωση, επί παντός επιστητού! Έτσι φτάνουμε σε ένα σημείο να ρίχνουμε καμιά εικοσαριά ψήφους την ημέρα, το οποίο δεν οδηγεί πουθενά, αλλά κολακεύει το αίσθημά μας ότι ζούμε σε μια δημοκρατία, κι όλοι προσμένουν με αγωνία την γνώμη μας. Τελικά, οι διαδικτυακές pollώσεις αποτελούν όντως ένα τεκμήριο δημοκρατικότητας του Διαδικτύου, αλλά με την έννοια που έχει η κοινοβουλευτική δημοκρατία και στην υπόλοιπη ζωή: ότι δηλαδή ζητάνε την επιλογή σου σε προκαθορισμένα από αυτούς ερωτήματα, με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι αρκούντως καθορισμένα και τα αποτελέσματα.

Σχετικές εκφράσεις: Δεν ξέρω, δεν απαντώ (έκφραση που εκπορεύτηκε από μία προσφερόμενη επιλογή στις pollώσεις και απέκτησε ευρύτερη σλανγκική σημασία).
γκαλοπάρω: δεν σημαίνει να καλπάζεις με άλογο, από το «gallop», αλλά να καλπάσεις στις pollώσεις, σπεύδοντας να ρίξεις όσες πιο πολλές ψήφους μπορείς σε μια μέρα, από το «gallup», το «γκάλοπ», που βγαίνει από το όνομα του πρώτου pollώσαντος George Gallup, που ίδρυσε το Ινστιτούτο Gallup.

Ο καταιγισμός από μάπες, δηλαδή σφαλιάρες, το ξυλοκόπημα σε μέτρια προς μεγάλη ένταση.

συνώνυμο: μαπίδια