εικοσιπενταράκι, πενηνταράκι, κατοστάρι, μισοκάρικο, πεντόκαρτο
Κατόπιν προτροπών συσλάγκων το σχόλιο αναβαθμίστηκε σε λήμμα (άκοπη δουλειά).
Ιστορικές πια συσκευασίες και μονάδες μέτρησης ποτών. Ακόμα σε χρήση από παλιούς , χωρίς οι λέξεις-ποσότητες να ανταποκρίνονται πια στην πραγματικότητα. Αναφέρονται κυρίως σε μπουκάλια γι αυτό και είναι ουδέτερα.
Επειδή τα μέτρα των ποτών κρατάνε σε χρήση πάνω από αιώνα, μέχρι και τα μέσα των '80ς χρησιμοποιούσαμε υποδιαιρέσεις της τουρκικής οκάς (που καταργήθηκε το '52 αλλά κάτι συνταγές γιαγιάδων είναι ακόμα σε οκάδες και δράμια).
Με την ένταξη στην (τότε) ΕΟΚ υιοθετήθηκε (υποχρεωτικά) το μετρικό σύστημα.
'Όλα τα βάρη αφορούν νερό όπου 1 ml = 1 γρμ. Στα υπόλοιπα λέγανε για δράμια κλπ αλλά πουλούσαν όγκο (ml η cc).
1 οκά = 1280 γρμ = 400 δράμια 1 δράμι = 3,2 γρμ
Το εικοσιπενταράκι ήταν 25 δράμια=80γρμ και το πρόλαβα στη Θεσσαλία μέχρι τα ‘80ς για τσίπουρο.
Έτσι το καραφάκι ( που παραπέμπει σε μικρή καράφα-σπάνια πια σε χρήση για χύμα ποτό) λεγόταν πενηνταράκι δηλ. 50 δράμια = 160 γρμ= τρία ποτηράκια κρασί ή στα νησιά ούζο. Μετά έγινε 200 ml= 4 μεζούρες.
Μετά ερχόταν το κατοσταράκι ή κατοστάρι = 100 δράμια = 320 γρμ δηλ. ένα τέταρτο της οκάς (κάρτο ή καρτούτσο). Από κει και το όνομα για το μεταλλικό δοχείο κρασιού.
Κατόπιν το μισοκάρικο, μισή οκά = 200 δράμια = 640 γρμ που ήταν σε χρήση για εμφιάλωση ούζου μέχρι την αλλαγή οπότε έγινε 700 ml = 70 cl. Το μεγάλο μεταλλικό δοχείο κρασιού λεγόταν μισή (οκά).
Χύμα ούζο μου γέμιζαν τα ‘70ς σε μπουκάλι γυάλινο της cocacola του λίτρου που το λογάριαζαν χοντρικά σε 300 δράμια = 980 γρμ και το λέγανε τρακοσάρι.
Οκάδικο (ή οκαδιάρικο) μπουκάλι δεν έχω πετύχει -δε σημαίνει οτι δεν υπήρχε.
Κάτι παλιά μπουκάλια πράσινα για λάδι ήταν πεντόκαρτα = 5 κάρτα = 5/4 οκάς = 1600 γρμ (και σε παλιές συσκευασίες κρασιού εποχής Δεμέστιχα).
Χρειάζεται;
