Tagged definitions (1575)
Showing 461-470 from 1575

Συνεχίζοντας το μνημειώδες μεαυτόν έργο, ήτοι την Κρητικήν διάλεκτο, θα ήθελον αναφέρω τη λέξη κονσολιέρης ως την απόδοσιν του αναβάτη δίσκων ή καλλίτερα: disc jockey. Ο κονσολιέρης, ήτοι ο χειριστής κονσόλας, διακρίνεται από:

• Εξαιρετικά τριχωτό και ακάλυπτο στέρνο,
• Χρυσή καδένα συν σταυρουδάκι σύν Άγιο-Κωνσταντινάτο συν διπλό πέλεκυ συν...
• Υποκάμισον μεγαλύτερου μεγέθους, με φουσκωμένες τσέπες λόγω πακέτων με σιγαρέτα, χρώματος μελανού και ενίοτε φέρον επάργυρες λεπτομέρειες εις την πλάτην,

• Μύσταξ παχύ και ακάθαρτο από κτίσεως κόσμου, χρησιμεύον και ως τόπο κατοικίας ζωυφίων.

  Αι δε αλλαγαί εις το μουσικόν πρόγραμμα... θανατηφόραι! Άντζελα Δημητρίου ύστερα από Ψαραντώνη!

Η γαμιόλα παρτόλα. Αυτή που τους παίρνει με ταχύτητα απανωτών πυροβολισμών, λέμε τώρα...

Ασίστ Νick.

1. Η θάλασσα, το ανοιχτό πέλαγος.
2. Ο Πειραιάς για τους Αιγινήτες.
3. Η φυλακή ή το τρελάδικο.

Ο μαλάκας, ο τρομπαδούρος.

Αυτός που μινάρει (που μαλακίζεται δηλαδή) ασύστολα.

Γερμανόφωνο τρέχα γύρευε...

Άτομο περιορισμένης ευθύνης, χαζούλης, αλαφρόμυαλος.

Ακουσμένο στην κεντροδυτική Μακεδονία. Ετυμολογία αδιευκρίνιστη στον γράφοντα.

Βλ. και ντελήσαββας.

Ο τρελός, ο αλαφρόμυαλος, ο χαζούλης. Ακουσμένο στην κεντρική Μακεδονία από πόντιο.

Εκ του τουρκικού deli, που σημαίνει τρελός, και το όνομα Σάββας, χωρίς ιδιαίτερο λόγο παρά για ψευτοπροσδιορισμό, σα να λέγαμε τρελοθόδωρος. Απαντάται και ως ντελημπάσχος (ακουσμένο στην κεντροανατολική Μακεδονία).

Κωδική ονομασία για τον νέγρο, τον άνθρωπο της μαύρης φυλής. Ακουσμένο στο Γιοχάνεσμπουργκ, χρησιμοποιείται από Έλληνες όταν θέλουν να μιλήσουν, παρόντος κάποιου μη ελληνόφωνου μαύρου, για κάποιον ή κάποιους ανθρώπους της ίδιας με αυτόν φυλής. Κι αυτό διότι η λέξη νέγρος παραπέμπει στο nigger, λέξη με μειωτική σημασία στα αγγλικά, η δε λέξη «μαύρος» είναι από καιρό σταμπαρισμένη στο περιβάλλον των εκεί Ελλήνων. Η λέξη, άλλωστε, αράπης και σταμπαρισμένη να μην είναι, είναι ή έχει εξελιχθεί στα ελληνικά σε σαφώς ρατσιστική.

Η αναλυόμενη λέξη από μόνη της δεν είναι ρατσιστική. Η χρήση της γίνεται λόγω του φόβου που επικρατεί στην μειονοτική λευκή κοινότητα μετά την πτώση του απαρτχάιντ και την εκτεταμένη εκεί εγκληματικότητα.

Βορειοελλαδίτικος όρος για την μικρή ψησταριά (την μεταλλική κατασκευή, όχι το μαγαζί ταβέρνα-εστιατόριο). Έχει χώρο για τα κάρβουνα και από πάνω σχάρα για να ψήνονται τα κρεατικά, τα καλαμπόκια, τα κάστανα.

Ενδεχομένως ηχοποίητη λέξη. Το βικιλεξικό υποστηρίζει εδώ, χωρίς να επεκτείνεται, τουρκική ετυμολογία. Ο Τριανταφυλλίδης προτείνει εδώ ιταλική.

Αρχική σημασία: Εκ του τουρκικού çapraz που σημαίνει σταυρός, σταυρωτός, σταυρωτά, αλλά και γυρτά, έως και (συνεκδοχικά) ανάποδα.

Παράγωγα: τσαπράζωμα, τσαπράζης.

Τρέχουσες σημασίες (ακουσμένες στην κεντροδυτική Μακεδονία):

1. Το γυναικείο κόσμημα που φοριέται στον λαιμό, και ιδιαίτερα αυτό με το κοντό περιλαίμιο (βλ. μαύρη ζώνη στο τσιμπούκι κι ένα νταν).

2. Το περιλαίμιο του σκύλου. Εξ αυτού και το τσαπράζωμα, το ζέψιμο δηλαδή του σκύλου.

Το τσαπράζωμα χρησιμοποιείται μεταφορικά και για να πούμε ότι περάσαμε σε κάποιον κολάρο, τον ελέγχουμε ή, αν πρόκειται για γυναίκα-σκυλί, για έμπειρη παρθένα, για δαγκανόμουνο, για να δηλώσουμε περιπαικτικά, ως προτροπή, ότι δαγκώνει και πρέπει να τεθεί υπό έλεγχο.

Τσαπράζης είναι ο ανάποδος άνθρωπος, ο σπασαρχίδας, ο ενοχλητικός.

Για ιδιαίτερες σημασίες στην Αγιάσο Λέσβου, δείτε εδώ.