Τοπικός ιδιωματισμός της Ρούμελης και της επαρχίας γενικότερα, σύντμηση του να ήμουνα. Κλίνεται κανονικά, ήτοι: νάμαν, νάσαν, νάταν, νάμασταν, νάσασταν, νάνταν.
Σημείωση: πολλές φορές συνηθίζεται με το θα μπροστά, δηλαδή θα νάμαν κ.ο.κ.
- Ε, ρε και νάμαν 20 χρονών τι θα 'κανα!
- Λίγα περισσότερα λεφτά να 'χα και θα νάμαν τέλεια!
- πουλί νάμαν πουλί
Νάμαν πουλί να πέταγα
Νάμαν αμάν αμάν αμάν
(Νάμαν )
Got a better definition? Add it!
Τοπικός ιδιωματισμός της Ρούμελης και της Καρδίτσας που σημαίνει πεδικλώθηκα κι έπεσα.
- Πω πω, πάλι απστόμσα έτσι με τις αρίδες σου απλωμένες.
Got a better definition? Add it!
Υπάρχουν δυο μεγάλες κατηγορίες μαϊμουνίων:
- η ταινία üç maymun (τρεις πίθηκοι) μετράει σκληρά.
(Τζίζας, εδώ)
- Η απογραφή θα γίνει από 10-24 Μαΐου 2011 από την ελληνική στατιστική αρχή Ελστατ (γνωστή για τις μαϊμουνιές-τα λεγόμενα και greek statistics με το προηγούμενο όνομά της: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος
(εκει)
- ΔΕΙΤΕ ΠΟΙΑ ΜΑΙΜΟΥΝΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ!!
(πιο πέρα)
- Κουβεντα δε λεει το μαιμουνι! :silly: μονο μπα-μπα-μπα, ντα-ντα-ντα,γκια-γκια-γκια..
(παραδίπλα)
- Τελικα αυτο το μαιμουνι τα κανει ολα κρυφα για να θορυβηθεις και να πειστεις οτι εχεις προβλημα και να αγορασεις το σωτηριο scanner του
(απ' τις μπάντες)
Got a better definition? Add it!
Ξεκίνησα να γράφω για το λήμμα αυτό λόγω της τρίτης έννοιας που άκουγα από τα χείλη της σλανγκογιαγιάς μου. Ψάχνοντας ωστόσο για τον ορισμό βρήκα κι άλλες έννοιες ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες. Σο, έχουμε και λέμε:
Ξόμπλι:
1. σχέδιο σε υφαντό, στολίδι γενικώς. Σέρρες, Κρήτη και γενικώς φαίνεται να είναι διαδεδομένο πανελληνίως και το 'χει κι ο Τριαντάφυλλος. Έχουμε ξόμπλι < μεσαιωνικό εξόμπλιον, υποκοριστικό του έξομπλον < λατινικό exemplum (= παράδειγμα, υπόδειγμα, άξιο προσοχής) [Παραδείγματα 1-2].
2: Κουτσομπολιό (κουτσομπολιό > ξομπολιό> ξόμπλι - εικασία ετύμου) [Παραδείγματα 3-5].
3: Γυναίκα (ή άτομο γενικώς) αποκρουστικά κακάσχημη, τερατώδης κι επίσης κατ' επέκταση μαλακισμένη και καρακατσουλιό κατωτάτου. Εκτιμάται ότι σε αυτή την έννοια προέρχεται από το εξάμβλωμα κι αν όχι ταιριάζει μια χαρά [Παραδείγματα 6-8].
Στολίδι εδώ: – Κρήτη: «από τη δεύτερη κιόλας χρονιά της λειτουργίας µας φτιάξαµε το «Ξόµπλι», στολίδι δηλαδή, όπου οργανώνουµε εκθέσεις ζωγραφικής, χειροτεχνίας, φωτογραφίας, κεραµικής και αγγειοπλαστικής, που αφήνουν έντονο το στίγµα τους στα καλλιτεχνικά δρώµενα της Δυτικής Kρήτης».
Στολίδι εδώ: Να ψωνίζουν οι χωριατοπούλες κάνα γιορτινό παπούτσι και κάνα ξόμπλι για τις μεγάλες μέρες του αρραβώνα και του γάμου-καλή του ώρα και να μην αργεί να ‘ρθει.
Κουτσομπολιό: Διδώ Σωτηρίου «Οι νεκροί περιμένουν»: …ξεμύτισαν απ' την κουζίνα οι υπηρέτριες και οι βοηθοί τους, κύτταζαν με περιέργεια τους χορευτές κι έλεγαν ψιθυριστά διάφορα ξόμπλια, πνίγοντας τα γέλια τους.
Κουτσομπολιό εδώ:…και πάνω που νομίσαμε πως ξεμπερδέψαμε από τα αγιακά και τα χριστουγεννιάτικα που απειλούσαν να μας βγάλουν από την λωτοφαγία μας, τις συνεστιάσεις και τα ξόμπλια (κουτσομπολιά) των πάντων και ακόμη μερικών, ήρθε και αυτός ο περίεργος και μουσάτος με το ακούρευτο μαλλί, για να μας κηρύξει, λέει, μετάνοια
Κουτσομπολιό εδώ:
Πιστεύω στους καπνούς και τις φωτιές
Στα όνειρα της γης που μαραζώνει
Στα ξόμπλια, στις κατάρες, στις ευχές
Σ’ αυτούς που βγάζουν λόγο απ’ το μπαλκόνι...
Κακάσχημη εδώ: Πολύ καλές ιδέες tsitum!Μόνο στη Kirsten Danst διαφωνώ γιατί είναι ένα ξόμπλι!
Κακάσχημη εδώ: Το κακό παρατράβηξε. Και δε θα πεθαίνει εμένα η μάνα μου τις Κυριακές για κάθε ξόμπλι.
Κακάσχημη κι εδώ: Οσο για το βιντεάκι απλά θεότρελλο !Η τύπισσα έχει πολύ περισσότερο μέλλον και ταλέντο από κάτι Britney και άλλα ξόμπλια..
Got a better definition? Add it!
Ρήματα, που απαντώνται στην κρητική διάλεκτο και έχουν ακριβώς την ίδια σημασία: επιστρέφω, γυρίζω πίσω. Δεν είναι αρκετά συνηθισμένα όσο άλλες λέξεις τις κρητικής διαλέκτου, όμως το καθένα τους δίνει μερικά -λίγα- αποτελέσματα στο google.
Τα τρία αυτά ρήματα της κρητικής είναι ομόρριζα και ετυμολογικά συνδέονται με τα αρχαιότερα «γυρίζω, γυρνάω», τα οποία αναλύονται ετυμολογικά ως εξής (σύμφωνα με το λεξικό της κοινής νεοελληνικής): μσν. γυρίζω (στη σημερ. σημ.) < ελνστ. γυρίζω (γῦρ(ος) -ίζω) `κυκλώνω΄• γυρ(ίζω) μεταπλ. -νώ με βάση το συνοπτ. θ. γυρισ- κατά το σχ.: κερασ- (κέρασα) - κερνώ. Το τελευταίο εξηγεί και τη μετεξέλιξη σε «γιαγέρνω» και «γαέρνω» της κρητικής.
Υποθέτω πως το «γαΐρω» είναι τύπος που δημιουργήθηκε αργότερα σε σχέση με τα δυο προηγούμενα, μιας και η σχέση αυτών με το αρχαιότερο «γυρίζω» είναι πιο άμεση.
-Παπα Μανώλη καλύτερα να γαΐρω σπίτι. Δεν είμαι εγώ για γλέντια και κακό θα σας εκάμω. Να σου ζήσει η κοπελιά και θα τα πούμε στο γάμο. (εδώ)
Παλεύω να 'βγεις απ' το νου, μα δε τα καταφέρνω, - στο κάθε κτύπο τσι καρδιάς, οπίσω σε γιαγέρνω. (εδώ)
Μα στον πέμπτο μήνα μέσα,
έκαμε ένα γιο η μπαμπέσα,
και μού κάνουν ούλοι χάζι:
«μώρε Σήφη, τίνος μοιάζει;»
Τη γυναίκα μου ρωτώ ντη,
πέφτουνε φωθιές και βρόντοι:
«Πρώτα με καβαλικεύεις,
και μετά δε με πιστεύεις...
δε θα νά 'σαι στα καλά σου,
μάζευ' τα συμπράγαλά σου...»,
με βαρά με τσι κλατσάρες,
και με διώχνει στσι μαδάρες.
«Στο μιτάτο μου γαέρνω,
κι ούλο χαμηλά στραφέρνω...» (εδώ)
Got a better definition? Add it!
Τα Όντρια είναι ένας ορεινός όγκος του όρους Βοΐου που βρίσκεται στο σύνορο των νομών Κοζάνης και Καστοριάς.
Καθώς είναι μέρος δυσπρόσιτο και απομονωμένο, η απόδοση καταγωγής/προέλευσης από τη συγκεκριμένη περιοχή σε ένα πρόσωπο, έχει καταστεί συνώνυμο του ορεσίβιου, άξεστου και ακαλλιέργητου χαρακτήρα που δεν έχει προλάβει ακόμη να εξοικειωθεί με τις συνήθειες του πολιτισμένου κόσμου.
Ασίστ: Δαφνουλίνι
- Καλά, είναι δυνατό να κάνεις σεχ φορώντας κάλτσες; Απ' τα Όντρια κατέβηκες;
Got a better definition? Add it!
Απαντάται, μάλλον αποκλειστικά, στην κρητική διάλεκτο -παρά το γεγονός ότι πρόκειται για μεσαιωνική λέξη- και σημαίνει: μαλλί / μαλλιά, τούφα. Για την ακρίβεια, χρησιμοποιείται κυρίως στον πληθυντικό, σκουλιά, που σημαίνει μαλλιά, συνήθως λυτά και πάντως απεριποίητα.
Η ετυμολογία της λέξης (σύμφωνα με το λεξικό της Πάπυρος Larousse): σκουλί < μσν. σκουλλίν < αμάρτυρο τ. *σκολλίον, υποκορ. τού σκόλλυς «τρόπος κουρέματος», με κώφωση τού -ο- σε -ου- (πρβλ. κώδων: κουδούνι), ενώ η ίδια η λέξη συνδέεται πιθανώς και με το φυτό «Πράσιον το ξενικόν», aka «σκουλόχορτο», ευρύτερα γνωστό σαν ασπροπρασιά, καλάνθρωπο και μαρμαράκι (για την ετυμολογία και τη σύνδεση με το φυτό, βλ. και εδώ).
Στο ίδιο forum εντόπισα κάποιες επιπλέον έννοιες του όρου τις οποίες δε γνώριζα. Πρόκειται για τις κάτωθι:
1. Δεμάτι από λαναρισμένο λινάρι, καννάθι ή μαλλί, που είναι έτοιμο για κλώσιμο.
2. Δέσμη από τυλιγμένο νήμα, κούκλα, ματσάκι.
3. Σύνολο από πράγματα που έχουν δεθεί μαζί, μάτσο, δεσμίδα.
Πρέπει να σημειωθεί πως το ευρέως διαδεδομένο κρητικό επώνυμο Σκουλάς (συναντάται και το «Σκουλάκης») προέρχεται από αυτή τη λέξη. Σχετική ιστορία για το επώνυμο αυτό μπορείτε να βρείτε εδώ.
Κρητικιά μαμά στον πιτσιρικά της:
Μάζεψε μωρέ τα σκουλιά σου! Πώς μπορείς και διαβάζεις έτσι που πέφτουν στα μάτια σου;
(Για τις υπόλοιπες έννοιες δεν παραθέτω παράδειγμα, γιατί πραγματικά δε γνώριζα καν πως υπάρχουν και τυχόν παραδείγματα να μην αποδίδουν σωστά αυτές τις επιπλέον χρήσεις του όρου).
Got a better definition? Add it!
Σαβουρώνω, χλαπακιάζω, κατεβάζω γατοκέφαλα προκειμένου να μού φύγει η κλημαντήρα, δηλαδή η λιγούρα.
Τοπικός ιδιωματισμός της ορεινής Αρκαδίας άγνωστης ετυμολογίας.
- Ο αντιπρόεδρος ντερλίκωσε μια ολόκληρη γουρνοπούλα στο καθισιό του κι ακόμα να ξεκλημαντηριάσει!
Got a better definition? Add it!
Είναι το σημείο (επίσης η κίνηση προς αυτό ή η δημιουργία αυτού) το οποίο παρέχει κάποια κάλυψη, συνήθως από τα στοιχεία της φύσης. Συντάσσεται συνήθως με την λέξη «κάνω» (βλ. παράδειγμα).
Τοπικός ιδιωματισμός που απαντάται από την ανατολική πλευρά του Νομού Καβάλας έως και όλη την Θράκη.
Δεν γνωρίζω καθόλου για την ορθογραφία της λέξης, την ετυμολογία ή το γένος, η ορθογραφία που χρησιμοποίησα είναι στην τύχη. Οποιοσδήποτε έχει πληροφορίες παρακαλώ να συμπληρώσει.
Έλα προς τα δώ που κάνει λίγο κοητί ρε, τζάμπα σε χτυπάει ο αέρας εκεί.
Μήτσο κάνε λίγο κοητί ρε να ανάψω μια τσιγάρα.
- Χτες μας θέρισε η βροχή ρε μάγκα πάνω στο βουνό.
- Δε λες πάλι καλά που βρήκαμε εκείνο το πεσμένο δέντρο και έκανε λίγο κοητί;
Got a better definition? Add it!
Published
Last modified
Σύνολο προσώπων που προσέρχονται με σπουδή. Από το μεσαιωνικό ουσ. αλλάγιον = μοίρα στρατού για την αλλαγή φρουράς (μαλλάι: αναδίπλωση συλλαβής με μ)
πηγή : Τομπαΐδης -Συμεωνίδης Συμπλήρωμα Ιστορικού Λεξικού Ποντιακής Διαλέκτου
Σπουδή άνευ λόγου
πηγή : η γιαγιά μου
Got a better definition? Add it!
Published
Last modified
