Tagged definitions (7331)
Showing 1461-1470 from 7331

Παμπάλαια μάγκικη έκφραση, που επιβιώνει ως απειλή σε καβγάδες συνήθως συνταξιούχων. Συναντάται και ως σεντεγκλέρια. Τί σκατά είναι όμως το σιντεγκλέρι / σεντεγκλέρι; Και γιατί τραβιούνται; Έλαμου, ντε.

Αφού έσπασα το κεφάλι μου, προκρίνοντας τούρκικη προέλευση (sinek-sinekler = μύγα-μύγες) άρα τραβιέμαι/τσακώνομαι «σαν τις μύγες», κατά την τούρκικη παροιμία, βλ. και τούρκικη μετάφραση Sineklerin Tanrisi = Lord of the Flies (William Golding 1954), ο δαιμόνιος Μπετατζής μου επέστησε την προσοχή, στην μορφή σαντικλέρι, διότι κάπου ανακάλυψε στη νεοελληνική λογοτεχνία την λέξη αυτή ως γυναικείο κοκαλάκι για τα μαλλιά.

Επίσης, υπάρχει Μη Κερδοσκοπικό Σωματείο www.santikleri.gr στην πόλη του Βόλου.

Φτου κι απ’ την αρχή.

Πάμε στους φρατέλλους μας λοιπόν.

Υπάρχει και μια σύγχυση με την γαλλική λέξη Santéclair = καλή υγεία / ευζωία και την ρουμανική Santicler = ένα γλυκό με αβγό, ζάχαρη κι αλεύρι.

Υπάρχει όμως κι η φραγκισκανή Αγία Κλαίρη της Ασσίζης (1194-1253) ή Saint Clair[e] ή Σάντα Κλάρα ή Κιάρα (εξού και το επώνυμο Sinclair), ιδρύτρια του Τάγματος της Πενίας των Γυναικών, η οποία inter alia, λατρεύεται ως πατρόνα των διακριτών συντεχνιών (guilds) των χρυσοχόων (goldsmiths) και των διακοσμητών επίχρυσων αντικειμένων (gilders).

Η Αγία Κλαίρη λοιπόν, στην Καθολική αγιογραφία, εικονίζεται να κουβαλάει πάνω της ένα φυλαχτό (monstrance < λατ. monstrare = επιδεικνύω ή pyx < pyxis < ελ. πυξίς = ξύλινο κουτί/δοχείο), το οποίο περιείχε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου.
Τούτο προς ανάμνηση της θρυλούμενης εκδίωξης των στρατιωτών του Φρειδερίκου του ΙΙ Χόχενστάουφεν, με την Επίδειξη-Έκθεση της Θείας Μετάληψης προς αυτούς, ενώ προσεύχονταν γονυκλινής (ποιος ξέρει τί παίχτηκε)...

Μάλιστα, στην Αγγλία ακόμα και σήμερα εφαρμόζεται ένα ιδιότυπο δικαστήριο για το Trial of the Pyx, δηλ. την εξακρίβωση-πιστοποίηση της περιεκτικότητας των νομισμάτων της Βασιλικής Μήτρας σε συγκεκριμένα και αποδεκτά μέταλλα.

Τέτοια φυλαχτά με Σώμα & Αίμα είτε σε μορφή στρογγυλού μεταλλικού μενταγιόν είτε ως μικρά ξύλινα ή μεταλλικά κουτάκια (τα οποία έσερναν μαζί τους σε μια δερμάτινη τσάντα [burse]), είχαν πάντοτε μαζί τους οι Δυτικοί ιερωμένοι, προκειμένου να τελέσουν το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, εις όφελος όσων λόγω π.χ. ασθενείας ή φυλάκισης, αδυνατούσαν να προσέλθουν σε ναό.

Εξ άλλου και σήμερα πολλοί πιστοί έχουν μαζί τους ένα φυλαχτό μ’ ένα μικρό κομμάτι από original Τίμιο Ξύλο, που το γράφει στην ούγια και πωλείται σε ελάχιστες ποσότητες (για να φτάσει για όλους). Οπότε ο Ζωρζ Πιλαλί, μάλλον υπερέβαλε λιγάκι, όταν σε κάποια μωραϊτο-αμερικάνικη πρόζα του, περιέγραψε την φάση όπου καλούσε τη γκόμενα ν’ αράξει στον καναπέ του, που ήτανε ολάκερος από Τίμιο Ξύλο (σμιλεμένος στο χέρι)!

Αν ισχύουν όλ’ αυτά, εδώ στην έκφραση έχουμε το ρήμα «τραβιέμαι», με την κυριολεκτική έννοια (τραβολογάω-ώ-ιέμαι), δεδομένου ότι στους καβγάδες, το πρώτο πράγμα που σηματοδοτεί πάλη, ήταν να βουτήξει ο ένας τον άλλο απ’ τα πέτα (βλ. έκφραση «ήρθαμε πέτο με πέτο») ή απ’ το σταυρό-φυλαχτό κλπ, ενώ κατά τις ιστορικές λεηλασίες ή ακόμα και σήμερα ληστείες, το πρώτο πράγμα που διαρπάζεται-κόβεται με την βία είναι τυχόν πολύτιμο κόσμημα στο στήθος (πολλές φορές πάνω στη φούρια κόβονταν και αυτιά που φορούσαν σκουλαρίκια! – Σ.Σ. το ίδιο κάνουν σήμερα τα σεπτά όργανα της Τάξης, όταν διενεργούν την προβληματικής συνταγματικότητας «εξακρίβωση» ή «προσαγωγή υπόπτου», όταν ο «ύποπτος» δηλ. κανας 20άχρονος φοράει σκουλαρίκια = τον τραβάνε απ’ το σκουλαρίκι με πίκα, έτσι, να πονέσει ο πούστης) και όχι η μεταφορική έννοια τραβιέμαι = ταλαιπωρούμαι, κάνω μακρά οδοιπορικά, έχω μπλεξίματα («τραβηχτικές») κλπ.

Την λέξη σαντικλέρι = φυλαχτό, διακοσμητικό, τιτριμίδι, στολίδι για τα μαλλιά, την απαντά κανείς και σήμερα (κομμάτι περιορισμένα όμως λόγω παλαιότητας) στα παρ’ ημίν εργαστήρια αργυροχρυσοχοΐας.

Άλλωστε, τα επιστήθια -και μη- στολίδια είχαν διάφορα είδη και ονόματα (φυλαχτά, εγκόλπια/γκό[ρ-λ]φια, χαϊμαλιά, κιουστέκια, τρέμολα, σπίλες, σπλίγγες, ξελίτσια, καμπάνες, καράβελα, πρεπενδούλια, κριτσάπια, μποτόνια, αμπράκαμοι, κωνσταντινάτα / κωσταντιά-ντινά, βενετιά, διμισκιά κλπ), αναλόγως προς την εξάρτηση-συνάφεια των τεχνιτών με την Δύση ή την Ανατολή (π.χ. το ισνάφι τους λέγονταν ελ. χρυσικοί ή ιταλ. τζογιελιέρηδες ή τουρκ. κουγιουμτζήδες/κοϊμτσήδες/κοεμτζήδες ή αραβ. τζιοβαερτζήδες). Μύλος...

Έπειτα, ας μην ξενίζει η «έκπτωση» λατρευτικού αντικειμένου σε διακοσμητικούς χαριεντισμούς. Το καθ’ ημάς κομπολόι, ελάχιστα χρησιμοποιείται στα καφενεία ως ροζάριο...

Αν η έκφραση προήλθε κατ’ ευθείαν από την χρήση ως διακοσμητικό της γυναικείας κώμης, τότε για την σημασία της δεν χρειάζεται να πάμε μακριά... (βλ. μαδομούνι, ήρθαμε μαλλί με μαλλί / εξτένσιον με εξτένσιον, γατοκαβγάς κλπ).

Αυτήν την ερμηνεία μπορώ ν’ ανασυνθέσω προς το παρόν, μέχρι να εμφανισθεί κανάς επιστήμων από την Γαλλία, που να τα’ χει πεί πρωτύτερα και να’ ναι πιο προικισμένος...

Συστατικό άγνωστο και αμφιβόλου - απροσδιορίστου ποιότητος.

Χαρακτηριστικός πόνος στη βάση της σπονδυλικής στήλης, νταν στη μέση, συνήθως υπόκωφος και αμβλύς, αλλά πάντα έντονος και ενοχλητικός έως ανυπόφορος, αποτέλεσμα μεγάλης σωματικής κόπωσης (πολλή δουλειά - παρ. 1, ορθοστασία - παρ. 2), ενίοτε και θεμάτων ορμονικών, ενδυματολογικών και προεορτίων (παρ. 3).

Όποιος έχει νιώσει νιώθει, μιλάμε για εκείνο τον συγκεκριμένο βαθύ και βουβό πόνο που δίνει την εντύπωση ότι η μέση έχει ανοίξει και σιωπηλά χωριστεί σε δύο μέρη, τα οποία σταδιακά απομακρύνονται το ένα από το άλλο για να αφήσουν στη θέση τους κενό, όπου θα πέσει το υπόλοιπο κορμί από πάνω, που παύει πια να στηρίζεται. Το σώμα δεν κρατιέται στη θέση του, έχει χτυπηθεί ακριβώς στο κέντρο, στη μέση, próxima estación: Κατάρρευση.

Σε πιο χαρκόρ χρήση για οτιδήποτε μπορεί να εκραγεί η καταρρεύσει. (παρ. 3)

Ατάκα από την τηλεοπτική σειρά των αρχών της δεκαετίας του 1990 «Οι Απαράδεκτοι», βλ. βιντεάκι.

Λέγεται από την πρωταγωνίστρια Δήμητρα (Δήμητρα Παπαδοπούλου) στον συμπρωταγωνιστή της Γιάννη (Γιάννη Μπέζο) στο επεισόδιο «Καλλιστεία 92», όταν ο δεύτερος εκπαιδεύει την πρώτη στο στυλ «λαϊκιά, χαμηλοβλεπούσα, σεμνή», μήπως και διακριθεί στα καλλιστεία «Λυκαβήττεια 92».

Η σειρά υπήρξε ιδιαιτέρως επιτυχημένη, με ενθουσιώδες κοινό και πολλές ατάκες της επιβίωσαν μέχρι σήμερα, είκοσι χρόνια μετά (βλ. τι έγινε ρε παιδιά, η Παπαρήγα η καλή κλπ).

Στην συγκεκριμένη, η εκφραστική υπερβολή και η επιτηδευμένη και άρα ανειλικρινής σεμνότητα, έμειναν χαρακτηριστικά ενσωματωμένες στην έκφραση για να επικοινωνήσουν ένα μικτό μήνυμα: ότι κάποιος διατυμπανίζει πως είναι σεμνός και ταπεινός ώστε να υφαρπάξει τα οφέλη και από τις δυο στάσεις (παράδειγμα 4).

Αν κάποιος το λέει για τον εαυτό του, είτε απλώς παίζει με μια προφανώς πλαστή εικόνα ταπεινοφροσύνης (παρ. 1), είτε τονίζει με ειρωνεία και έμφαση ότι τα λεγόμενά του είναι σωστά σε βαθμό που και τα προσχήματα ακόμα μετά βίας χρειάζεται να τηρηθούν (παρ. 2).

Από το Δημόσιο Πρόχειρο (xalikoutis).

Είναι στιγμές που σε πνίγει το δίκιο. Σε τσεκάρεις μήπως χειραγωγείς την κατάστα, μήπως ο θυμός σου είναι παράλογος, μήπως κάτι δεν έχεις πιάσει και τελικά καταλαβαίνεις ότι και δίκιο έχεις και σωστά θυμώνεις και πέρα από εγωισμούς είσαι. Οπότε μιλάς κι έχει τον ατελείωτο η κουβέντα, επιμένεις να λύσεις το θέμα ον δα σποτ και προσπαθείς εντατικά να εξασφαλίσεις ότι τα κίνητρα είναι τα ίδια εκατέρωθεν.

Ο άλλος όμως; Ε, ο άλλος έχει τα δικά του δαιμόνια και βλέπει τα κίνητρά σου για τούγκουντ τουμπιτρού, προσπάθειες χειραγώγησης κτλ.

Οπότε μύλος.

Πας λοιπόν στον κολλητό/ή, ξαναπαίζεις τον δίσκο και κλείνεις το παρολί δηλώνοντας «ό,τι είπα, ένα μπούτσο κατάλαβε». Σύνδεση με Κάιρο δηλαδή.

Λέγεται για την καλής πχιόττας και φρέσκια ζουζού, η οποία, στο κουτάλι όπου την καις, σπαρταράει και καλούα σαν το ετοιμοθάνατο αλλά ακόμα ζωντανό έρμο ψάρι στο καφάσι του ψαρά. Με αυτήν δεν έχει ντέρτι, λέμε τώρα.

Το 'χω χτίσει (εγώ ρε) το μαγαζί (/το γήπεδο /το σημείο ομαδικής συνάθροισης /το φόρουμ κ.λπ.). Υπερθετικός (που λέει ο λόγος) του συχνάζω, τονίζει την απαίτηση σεβασμού ως ακολούθως:

1. Είμαι ιδρυτικό στέλεχος ή από τους παλαιότερους που το έχουν επισκεφθεί. Η παλιουροσύνη μου δίνει την αδιαμφισβήτητη εξουσιοδότηση του να εκφέρω αναντίρρητη άποψη, όταν οι άλλοι (οι χτεσινοί, που δεν ήταν εκεί όταν χτιζόταν το κτήριο, το τσατ-πρόγραμμα, το καφενείο) οφείλουν να κάνουν τουμπεκί γιατί έτσι. (Αυτός είσαι!)

2. Έχω δώσει τόσα λεφτά στο μαγαζί που ήταν σαν να χρηματοδότησα την ανέγερσή του - ενίοτε αυτό είναι και κυριολεξία αν δεις το μαγαζί σε βάθος χρόνου να τραβάει επεκτάσεις, νέα υπόστεγα, νέες πτέρυγες κλπ της παρανομίας. (Είμαι αυτός...)

Όταν έχω στο τσεπάκι μου κάποια πρόσωπα, σημαίνει ότι τους έχω πιασμένους ή μιλημένους, τους έχω βραχυκυκλώσει, τους ελέγχω και μπορώ να εξασφαλίσω την υποστήριξή τους ή τουλάχιστον την σιωπηλή συναίνεσή τους.

Συνήθως, πρόκειται για πρόσωπα-κλειδιά, όπως διάφοροι κρατικοί λειτουργοί (δικαστές, αστυνομικοί, διευθυντές κρατικών υπηρεσιών, πρόσωπα της τοπικής αυτοδιοίκησης, κ.α) που ηθελημένα ή άθελα μπλέκουν στο δρόμο λαμογιών, μαφιόζων και ανθρώπων του υποκόσμου με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να επιδιώκουν να τους πάρουν με το μέρος τους (συνήθως εγγράφοντάς τους στο pay-roll), και τότε λέμε ότι τους έχουν (βάλει) στο τσεπάκι τους.

Το λήμμα ακούγεται και στον Νονό, στη σκηνή όπου ο Βίρτζιλ Σολότσο ζητά από τον Δον Κορλεόνε την υποστήριξη των πολιτικών και των δικαστών που ο τελευταίος έχει στο τσεπάκι του, «σαν πεντοδίφραγκα».

Μνημειώδης, διχαστική, πατερναλιστική όσο και υπεραπλουστευτική παραίνεση για να γίνει αποδεκτό κάποιο πρόσωπο ως η καλύτερη δυνατή λύση προκειμένου ν' αποφευχθούν τα χειρότερα.

Η φράση έλκει την πατρότητά της από τον Μίκη Θεοδωράκη, που εν μέσω του χάους και της ακυβερνησίας που προκάλεσαν τα τραγικά γεγονότα της Κύπρου το 1974, είχε υπερβεί παλιότερες προσωπικές πολιτικές αντιπαραθέσεις, θέτοντας στο λαό το δίλημμα «Ή ο Καραμανλής ή τα τανκς.»

Συνώνυμο (περίπου): Το μη χοίρον, πρόβατον.

Ξαπλώνω κάποιον κάτω με γροθιά, εξαντλημένο. Από την τάβλα = τραπέζι.