Tagged definitions (25)
Showing 1-10 from 25

Είναι θλιβερό γεγονός ότι η πλειοψηφία των Ελλήνων αγνοούσαμε την βουκολική αυτή λέξη μέχρις ότου ο ευφραδής Βύρων Πολύδωρας (επινοητής του Στρατηγού Ανέμου και της ασύμμετρης απειλής) αποφάσισε να μας την υπενθυμίσει και να της δώσει νέα διάσταση με μια εξαίσια αγόρευσή του στη Βουλή από την οποία το μόνο νόημα που βγαίνει είναι πως γράνα θα πει υδραγωγός. Όλα τα υπόλοιπα λεγόμενά του μάλλον σε χαζό τριπάκι φέρνουν και η αποκρυπτογράφησή τους χωρίς τη λήψη ναρκωτικών είναι μάταιη και ουτοπική.

Η λέξη γράνα λοιπόν είναι σλαβικής προέλευσης, ενσωματώθηκε στην ελληνική γλώσσα στα μεσαιωνικά χρόνια, χρησιμοποιείται ιδιωματικά και όντως θα πει υδραγωγός, αλλά και χαντάκι.

Η εν λόγω αγόρευση/διδασκαλία του Πολύδωρα έγινε αυτό που λέμε instant classic και αποτελεί πλέον αναπόσπαστο μέρος της καλτ κληρονομιάς μας μαζί με την επική τελευταία εκπομπή του καναλιού 67, το άσμα «Άντε σπάσε ρε μαλάκα» από την ταινία «Καμικάζι αγάπη μου», τον παράγοντα Εδεσσαϊκού και τα τόσα άλλα μνημεία του νεοελληνικού πολιτισμού.

Ας τα διαφυλάξουμε γιατί, εν τέλει, «γι' αυτά πολεμήσαμε»!

Χρησιμοποιείται σε Μακεδονία και Θράκη. Η Προέλευση της σλαβική-βουλγάρικη, bratim= στενός φίλος, ο μακαντάσης ή βλάμης.

Πτέρυγα της φυλακής.

Εικάζω ότι είναι αγγλισμός καθιερωμένος «από τα πάνω», καθ' ότι θυμάμαι να λέγεται έτσι σε ταινίες αγγλόφωνες, οπότε πιθανόν να εισήχθηκε από δεσμοφύλακες και άλλους και να την υιοθέτησαν και οι φυλακισμένοι μετά.

Ρωσική λέξη λατινικής ρίζας που ανάμεσα σε άλλες (προπαγάνδα, ιντελιγκέντσια, αγκιτάτσια, προβοκάτσια) πέρασε στην ελληνική πολιτική σλανγκ, ιδιαίτερα στην κουκουσλάνγκ. Κοοπτάτσια ή κοπτάτσια υπάρχει όταν ένα αρχηγικό στέλεχος κατ' εξαίρεση δεν εκλέχθηκε από τα μέλη στη θέση αυτή, αλλά διορίστηκε απ' ευθείας από ανώτερο όργανο.

Ορισμένες φορές η λέξη μπορεί να χρησιμοποιηθεί μεταφορικά και εκτός πολιτικής σλανγκ για να δηλώσει τον φυτευτό, κάποιον, δηλαδή, που τίθεται σε θέση ευθύνης χωρίς να έχει επιλεχθεί από τους υφισταμένους του.

Απαράδεκτος, ανακριβής και ρατσιστικός προσδιορισμός για τους ομιλούντες το σλαβικό ιδίωμα κάτοικους της Μακεδονίας.

Νεζνάμηδες συναντούσαμε στην αυγή του περασμένου αιώνα στα χωριά της Κοστούρ-Καστοριάς, Λερίν-Φλώρινας, Αλμωπίας (Καρατζόβας)-Μογλενών, Μοριχόβου, Γενιτζέ (Γιαννιτσά), Κουκούς-Κιλκίς, Σρς-Σέρρες και αλλαχού.

Έτσι τους ονόμασαν οι Παλιοελλαδίτες και Κρητικοί Μακεδονομάχοι, επειδή στις ανακρίσεις στις οποίες τους υπέβαλλαν, οι βουλγαρίζοντες σλαβόφωνοι απαντούσαν σταθερά νε ζναμ, δηλαδή «δεν γνωρίζω». Βεβαίως, η μπάλα πήρε και τους ελληνόφρονες σλαβόφωνους (Γραικομάνους κατά τους Βουλγάρους) αφού πολύ συχνά τα καλόπαιδα από την Κρήτη δεν ασχολούνταν να τους ξεχωρίσουν και περνούσαν από την κάμα (μάχαιρα) τους εξίσου εχθρούς και φίλους (π.χ. ο Ματωμένος Γάμος της Ζέλενιτς).

Η Ελληνική γλώσσα με όλη την περιπλοκότητα που μεταφέρει (πτώσεις, κλίσεις, εγκλίσεις, τόνοι και πνεύματα και άλλα χαοτικά) είναι εύκολο ν' απολεσθεί και να αντικατασταθεί από την εύκολη και απλοϊκή σλαβική (π.χ. μπόρα, σβάρνα, γράνα και λοιπό λεξιλόγιο που σχετίζεται με αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες). Επομένως, δεν πρέπει να καταλογίζουμε μειωμένο εθνικό φρόνημα στους σλαβόφωνους Έλληνες του Βορρά.

Σήμερα δεν έχουν μείνει παρά ελάχιστοι αφού σχεδόν όλοι είτε εκπατρίστηκαν σε Βουλγαρία-Σκόπια, είτε μετανάστευσαν σε Αμερικές και Αυστραλίες, είτε επέστρεψαν στην Ελληνική γλώσσα.

Εναλλακτικά συναντάται και ως κορίτος, ο. Αναφέρεται στην ποτίστρα των ζώων, στο σκεύος από το οποίο τα ζωντανά πίνουν νερό. Εγώ άκουσα τη λέξη στην Πελοπόννησο από τη γιαγιά μου, η οποία αναφώνησε στο πρόβατο που απεπειράθη να το σκάσει «θα σου πάρει ο διάλος τον κορίτο», τουτέστιν την ποτίστρα.
Η ίδια λέξη υπάρχει και στα σέρβικα (korito, τονισμός στην προπαραλήγουσα) με την ίδια σημασία, και επιπλέον χρησιμοποιείται ως συνώνυμο της παιδικής κούνιας για μωρά.

Η φλιτζάνα, η κούπα. Από το σλάβικο/ρωσσικό чашка (προφέρεται το ίδιο). Σε χρήση σε πολλά μέρη της Ελλάδας: χωριά του νομού Δράμας, χωριά της Αιτωλοακαρνανίας, στα Ψαρά, στην Ιθάκη, Πιθανών και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Μάλλον δάνειο από τα σλαβομακεδόνικα ή τα βουλγάρικα που πέρασε στα ελληνικά στη βόρεια Ελλάδα. Στα Ψαρά πιθανών ήρθε από τους έποικους από την ηπειρωτική Ελλάδα που τα εποίκισαν κατά το μεσαίωνα. Μοιάζει επίσης με το ουγγρικό csésze (προφέρετε τσίσε με μακρόσυρτο το δεύτερο "σ") που σημαίνει κύπελο (όχι το αθλητικό).

Επίσης εδώ και εδώ

Οι κατασκευασθέντες στην πάλαι ποτέ Ανατολική Γερμανία συρμοί του Ηλεκτρικού, LEW type GIII είτε οι του ιδίου εργοστασίου συρμοί LEW type GI.

Η ετυμολογία προέρχεται αν μη τι άλλο από το πρόγραμμα επανδρωμένων πτήσεων Σογιούζ (ρωσικά Союз), των επίσης πάλαι ποτέ ΕΣΣΔ, και στα ελληνικά σημαίνει Ένωση. Η χρήση των LEW type GIII άρχισε το 1983 και περιορίστηκε μετά το 1999. Τελικά αντί να ανακαινιστούν και να εκσυγχρονιστούν, σταμάτησαν να κυκλοφορούν κάπου μέσα στο 2004 μετά από μόλις 21 χρόνια λειτουργίας... Οι όμορφοι κίτρινοι LEW type GΙ παραδόθηκαν στον Ηλεκτρικό τη περίοδο 1981-1984 και μεταξύ 1984-1985 επιστράφηκαν όλοι στο μετρό του Ανατολικού Βερολίνου, και οι συρμοί του τύπου LEW type GII επιστράφηκαν στην Αθήνα το 1997 (σύμφωνα με την γερμανική βικιπαίδεια). Αλλά ο γράφων ισχυρίζεται ότι ουδέποτε τους συνάντησε. Οι Γερμανοί τους έλεγαν Gisela. Εδω να αναφερθεί ότι οι LEW type GI που πέρασαν από την Αθήνα και το Βερολίνο στάλθηκαν τελικά ( εξορία ;;; ) στην Βόρεια Κορέα.

Ως Σοβιετιστάν εννοούνται διεθνώς οι ασιατικές εις -στάν ομόσπονδες Λαϊκές Δημοκρατίες που αποτελούσαν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης, όπως το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν, το Κιργιζιστάν και το Τουρκμενιστάν, και που σήμερα είναι ανεξάρτητα κράτη. Στην Ελλάδα, χρησιμοποιείται για να δηλώσει με ακόμη μεγαλύτερη έμφαση ό,τι και ο όρος Σοβιετία, δηλαδή μια χώρα με κρατισμό, ασφυκτική γραφειοκρατία, αυταρχισμό, διαφθορά, κατάπνιξη της ατομικής πρωκτοβουλίας και του φιλελευθερισμού κ.τ.ό. Για την ακρίβεια τονίζει ειδικότερα το πώς κομμουνιστικές ή γενικότερα σοσιαλιστικές ή αριστερές ιδεολογίες κακοχωνεύονται από χώρες εθισμένες σε δεσποτείες ασιατικού τύπου. Ορισμένες φορές ο όρος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δηλώσει την εκκρεμή κατάσταση σε παρόμοιες χώρες μετά την αποκαθήλωση του κομμουνισμού

και το χάος και τους συμφυρμούς που επέφερε

Όταν τώρα ο όρος χρησιμοποιείται ως εθνικό αυτοφαυλιστικό για την ίδια την Ελλάδα,

Σημαία του Ελλαδικού Σοβιετιστάν

εννοούνται όλες οι παραπάνω παθογένειες, αλλά φιλτραρισμένες μέσα από τα προβλήματα τα ιδιάζοντα στην Ελλάδα, όπως λ.χ. ο ρωμαίηκος νεποτισμός, τα κατάλοιπα της Οθωμανικής εποχής και του ύστερου Βυζαντίου που θίγει ο Ραμφοκοέλιο, η γενικευμένη ανομία, το ρουσφέτι, η αριστερίλα κ.τ.ό. Είναι ενδεικτικό ότι πολλά από αυτά που αναφέρονται ως χαρακτηριστικά του Σοβιετιστάν, όπως φαίνεται στα παραδείγματα, δεν θα μπορούσαν ποτέ να συμβούν στη Σοβιετική Ένωση, (λ.χ. οι δυναμικές φοιτητικές κινητοποιήσεις, ο κρατικιστικός τουρισμός κ.ά.. βλ. παραδείγματα), αλλά το Σοβιετιστάν είναι ένας φαντασιακός συμφυρμός Σοβιετικής Ένωσης και Ελλάδας, υπό την οπτική νεοφιλελέδων, μνη κ.ά., όπως συμβαίνει και σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις. Λ.χ. η έκφραση εργατικός Μεσαίωνας δεν αναφέρεται ασφαλώς στη φεουδαρχία, αλλά στον κοντινό 19ο αιώνα, ή το πολύ πολύ στη συσσώρευση κεφαλαίου στην πρώιμη νεωτερικότητα. Σε παρόμοιους ρητορικούς μηχανισμούς λαμβάνεται ένα σκιάχτρο και συμφύρεται με την πραγματικότητα στην οποία ασκείται κριτική, η οποία εν προκειμένω είναι το πασοκιστάν ή το ΣΥΡΙΖΟΚ.

Ο στόκος, ο μπουνταλάς, ο μπουμπούνας, το χάπατο. Τύπος αφελής, χοντροκέφαλος και πεισματάρης.

Πάντα στο ουδέτερο, το ντουρντουβάκι. Βορειοελλαδίτικη λέξη. Ειδικότερα, συνηθίζεται στην Ανατολική Μακεδονία - και υπάρχει λόγος για αυτό.

Η λέξη χρονολογείται από την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη βρισκόταν υπό Βουλγαρική κατοχή. Πολλούς νέους τότε οι Βούλγαροι τους έπαιρναν ομήρους και τους έστελναν στη Βουλγαρία σε καταναγκαστικά έργα. Οι όμηροι αυτοί λεγόταν ντουρντουβάκια. Η λέξη ντουρντουβάκι είναι παραφθορά του βουλγάρικου тру̀дови войски, τρούντοβι βόιτσκι = τάγματα εργασίας ή, ίσως, του тру̀дов войник, τρούντοβ βόινικ = φαντάρος αγγαρείας. Ανάλογα στη μετεμφυλιακή Ελλάδα ήταν τα τάγματα σκαπανέων στη Μακρόνησο.

Γι΄αυτούς που υπηρέτησαν στα βουλγάρικα τάγματα εργασίας, το όνομα ντουρντουβάκια έγινε μετά την απελευθέρωση τίτλος τιμής. Αλλά, οι αγγαρειομάχοι είναι πάντα παιδιά ενός κατώτερου θεού - και η λέξη αναπόφευκτα κράτησε και την απαξιωτική σημασία που είχε και το тру̀дов войник στα Βουλγάρικα.